اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر نارسایی هیجانی و اجتناب شناختی دانش‌آموزان با اختلال اضطراب فراگیر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد مشاوره خانواده، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.

2 کارشناس ارشد روان‌شناسی بالینی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قم، قم، ایران.

3 کارشناس ارشد روان‌شناسی بالینی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تربت‌جام، تربت‌جام، ایران

4 کارشناسی ارشد روان‌شناسی عمومی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد میبد، یزد، ایران.

5 کارشناس ارشد روان‌شناسی تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.

6 استادیار، گروه معارف اسلامی، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، تهران، ایران.

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر نارسایی هیجانی و اجتناب شناختی دانش‌آموزان با اختلال اضطراب فراگیرانجام شد. روش این پژوهش نیمه‌آزمایشی از نوع پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعۀ آماری پژوهش را همۀ دانش‌آموزان دختر پایۀ دوم دورة متوسطۀ دوم شهرستان تایباد در سال تحصیلی 98-1397 تشکیل دادند. پس از ارزیابی اولیه با استفاده از مقیاس اختلال اضطراب فراگیر، 30 دانش‌آموز دختر به روش نمونه‌گیری هدفمند، انتخاب و به‌صورت تصادفی در دو گروه آزمایش 15نفر و کنترل 15نفر گمارش شدند.برنامۀ درمانی رویکرد پذیرش و تعهد، در طی 8 جلسه 90 دقیقه‌ای به‌صورت گروهی بر روی گروه آزمایش اجرا شد؛ گروه کنترل در لیست انتظار قرار گرفت. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه‌های نارسایی هیجانی بگبی، پارکر و تیلور و اجتناب شناختی سکستون و داگاس استفاده شد. برای تحلیل داده‌ها از آزمون تحلیل کوواریانس استفاده شد. یافته‌های حاصل از پژوهش نشان داد که تفاوت معناداری در میانگین نمرات پس‌آزمون گروه‌های آزمایش و کنترل در نارسایی هیجانی و مؤلّفه‌های آن(دشواری در شناسایی احساسات، دشواری در توصیف احساسات و تفکّر برون‌مدار) و اجتناب شناختی و مؤلّفه‌های آن(فرونشانی فکر، جانشینی فکر، حواس‌پرتی، اجتناب از محرک تهدید کنند، و تبدیل تصاویر به افکار)، وجود داشت. با توجه به نتایج این پژوهش، پیشنهاد می‌شود تا روان‌شناسان و روان‌درمانگران از نتایج این مطالعه در جهت کاهش نارسایی هیجانی و اجتناب شناختی دانش‌آموزان با اختلال اضطراب فراگیر، بهره ببرند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effectiveness of Treatment Based on Acceptance and Commitment on Emotional Impairment and Cognitive Avoidance in Students with Generalized Anxiety Disorder

نویسندگان [English]

  • Sara Karimi 1
  • Zahra Aghamir Mohammad ali 2
  • Soheila Aboobakri Makoei 3
  • Mahboobeh VahidiFard 4
  • Marzieh Habibi 5
  • Marjan AmooKhalili 6
1 Master of Family Counseling, Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran.
2 Master of Clinical Psychology, Islamic Azad University, Qom Branch, Qom, Iran
3 .Master of Clinical Psychology, Islamic Azad University, Torbat-e Jam Branch, Torbat-e Jam, Iran.
4 Master of General Psychology, Islamic Azad University, Meybod Branch, Yazd, Iran
5 Master of Educational Psychology, Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran.
6 Assistant Professor, Department of Islamic Education, Roodehen Branch, Islamic Azad University, Roodehen, Tehran, Iran
چکیده [English]

The purpose of this study was to investigate the effectiveness of treatment based on the acceptance and commitment on emotional impairment and cognitive avoidance in students with generalized anxiety disorder. The present semi experimental study included pre-test, post-test with the control group design. The statistical population of this study consisted of all female students of second stage high school in Taybad city in the academic year of 2018-2019.  After initial assessment using GAD scale, a total of 30 female students were selected using purposeful sampling and randomly assigned into an experimental group of15 and a control group of 15. The experimental group received eight 90-minute sessions of ACT program. In order to gather data, alexithymia scale Bagby, Taylor & Parker and cognitive avoidance questionnaire Sexton & Dugas, were used. Analysis of covariance was used to analyze data. Findings from this research showed a significant difference between the mean posttest scores of the experimental and control groups in emotional impairment and its components (difficulties with identifying feelings, difficulties with describing feelings, and externally oriented thinking) and the cognitive avoidance and its components (thoughts repression, thought replacement, distraction, threatening stimuli and changing image to thought). Considering the results of this research, it is suggested that the psychologists and psychotherapists can use the results of this study to reduce emotional impairment and cognitive avoidance in students with GAD.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Acceptance and commitment
  • cognitive avoidance
  • emotional impairment
  • generalized anxiety disorder
ایزکیان، ساره.، میرزائیان، بهرام و حسینی، سید حمزه (1398). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر بدتنظیمی هیجانی و شفقت بر خود دانش‌آموزان خودآسیب رسان. فصلنامه اندیشه و رفتار در روان‌شناسی بالینی، 14(53): 26-17.
بساک نژاد، سودابه.، معینی، نصراله و مهرابی‌زاده هنرمند، مهناز (1389). رابطه پردازش پس رویدادی و اجتناب شناختی با اضطراب اجتماعی در دانشجویان. فصلنامه علوم رفتاری، 4(4): 340-335.
بشارت، محمدعلی و فرهمند، هادی (1396). نقش واسطه‌ای دشواری تنظیم هیجان در رابطه بین آسیب‌های دلبستگی و نشانه‌های افسردگی و اضطراب. فصلنامه اندیشه و رفتار در روان‌شناسی بالینی، 11(44): 11-1.
حاجی اقراری، لعیا.، اسدی، فاطمه.، جوازی، ثمینا و عاطف وحید، طناز (1397). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر بازداری رفتاری و اجتناب شناختی رفتاری زنان دارای اختلال اضطراب فراگیر. مجله پژوهش پرستاری ایران، 13(6): 38-31.
رحمانیان، مهدیه.، دهستانی، مهدی و علوی، سیده فاطمه (1397). اثربخشی درمان مبتنی بر تعهد و پذیرش بر باورهای غیرمنطقی و سوگیری توجه نسبت به محرک‌ها با بار هیجانی منفی، در دختران نوجوان. دوفصلنامه شناخت اجتماعی، 7(1): 104-91.
زکی‌یی، علی (1391). رابطه آلکسی تایمیا، باورهای غیرمنطقی، عاطفه مثبت و منفی با اختلال‌های روانی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد روان‌شناسی، دانشگاه رازی، کرمانشاه.
سپهوند، تورج و مرادی، فاطمه (1397). مقایسه تنظیم هیجان و انعطاف‌پذیری شناختی در نمونه‌های غیربالینی نوجوانان با علائم اختلال اضطراب فراگیر و اختلال اضطراب اجتماعی. مجله روان‌شناسی بالینی، 10(4): 34-23.
فوارق، لیلا.، بساک نژاد، سودابه و داودی، ایران (1397). رابطه شرم درونی‌شده، رفتارهای معنی بخش و راهبردهای اجتناب شناختی با ابعاد اضطراب اجتماعی در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی ایلام. مجله روان‌شناسی بالینی، 10(4): 44-35.
گل محمدیان، محسن.، رشیدی، علیرضا و پروانه، آذر (1397). اثربخشی آموزش مبتنی بر پذیرش و تعهد بر تنظیم شناختی هیجان و باور‌های خودکارآمدی در دانشجویان دختر. فصلنامه روان‌شناسی تربیتی، 14(47): 23-1.
محمد، سـعید (1380). بررسی ویژگی‌های شخـصیتی افـراد مبـتلا بـه کولیـت اولسروز و مقایسه آن با افراد سالم. پایـان‌نامـه کارشناسـی ارشـد روان‌شناسی بالینی. انستیتو روان‌پزشکی تهران.
Aftab, R. (2016). The mediator role of interpersonal difficulties in relationship between experiential avoidance with depression and anxiety. Journal of Applied Psychology, 4(40): 523-542.
American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (5thed). Washington, DC: Author.
Bagby, R. M., Parker, J. D.A. and Taylor, G.J. (1994). The twenty-item Toronto alexithymia scale- I. Item selection and cross-validation of the factor structure. Journal of Psychosomatic Research, 38(1): 23-32.
Basak-Nejad, S., Moeini, N. and Mehrabizadeh-Honarmand, M. (2011). The relationship between post event processing and cognitive avoidance with social anxiety among students. Journal of Behavioral Sciences, 4(4): 340-335. (Text in Persian).
Besharat, M. A. and Farahman, H. (2017). The mediating role of difficulties in emotion regulation on the relationship between attachment pathologies and symptoms of depression and anxiety. Iranian Journal of Psychiatry and Clinical Psychology,12(44): 7-16. (Text in Persian).
Favaregh,, L., Bassak-Nejad, S. and Davoudi, I. (2019). Relationship between internalized shame, safety behaviors and ognitive avoidance strategies with multidimensional social anxiety in students of medical science. Journal of Clinical Psychology, 10(4): 35-44. (Text in Persian).
Gillespie, S. M., Garofalo, C. and Velotti, P. (2018). Emotion regulation, mindfulness, and alexithymia: Specific or general impairments in sexual, violent, and homicide offenders. Journal of Criminal Justice, 46(1): 60-71.
Golmahammadian, M., Rashidi, A. and Parvaneh, A. (2018). Effectiveness of training based on Acceptance and commitment on cognitive emotion regulation and beliefs efficacy in the Female students. Journal of Educational Psychology, 14(47): 1-23.(Text in Persian).
Haji Eghrari, L., Asadi, F., Javazi, S. and Atef Vahid, T. (2019).Effectiveness of acceptance and commitment therapy on behavioral inhibition and cognitive-behavioral avoidance of women with generalized anxiety disorder. Iranian Journal of Nursing Research, 13(6): 31-38.(Text in Persian).
Izakiyan, S., Mirzaian, B. and Hosseini, S. (2019). The effectiveness of acceptance and commitment therapy on emotion dysregulation and self-compassion among self-harm students. Thoughts and Behavior in Clinical Psychology Journal, 14(53): 17-26. (Text in Persian).
Kaufman, J., Birmaher, B., Brent, D., Rao, U. M. A., Flynn, C., Moreci, P. and Ryan, N. (1997). Schedule for affective disorders and schizophrenia for schoolage children-present and lifetime version (K-SADS-PL): Initial reliability and validity data. Journal of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry, 36(7): 980-988.
Levin, M. E., Hildebrandt, M. J., Lillis, J. and Hayes, S. C. (2012). The impact of treatment components suggested by the psychological flexibility model: A meta-analysis of laboratory-based component studies. Journal of Behavior Therapy, 43(4): 741-756.
 Levin, M.E., Krafft, J., Pierce, B. and Potts, S. (2018). When is experiential avoidance harmful in the moment? Examining global experiential avoidance as a moderator. Journal of Behavior Therapy and Experimental Psychiatry, 4(61): 158-163.
Mohammad, S. (2001). Evaluation of personality traits of individuals with ulcerative colitis and its comparison with healthy individuals. Master Thesis in Clinical Psychology. Tehran Psychiatric Institute. (Text in Persian).
Motan, I. and Gencoz, T. (2007). The relationship between the dimensions of alexithymia and the intensity of depression and anxiety. Turkish Journal of Psychiatry, 18(4): 333-343.
Peter,  J., Lawrence, D, C., Murayama, K. and Creswell, C. (2019). Systematic review and meta-analysis: Anxiety and depressive disorders in offspring of parents with anxiety disorders. Journal of the American Academy of Child Adolescent Psychiatry's, 58(1): 46–60.
Popkirov, S., Flasbeck, V., Schlegel, U., Juckel, G. and Brune, M. (2018). Alexithymia in borderline personality disorder is not associated with deficits in automatic visual processing of negative emotional stimuli. Journal of Psychiatry Research, 263(5): 121-124.
Rahmanian, M., Dehestani, M. and Alavi, S. (2018). Effectiveness acceptance and commitment therapy on irrational beliefs and bias toward incentives with negative emotions in adolescent girls. Quarterly Journal of Social Cognition, 7(1), 91-104. (Text in Persian).
Sepahvand, T. and Moradi, F. (2019). The comparison of emotion regulation and cognitive flexibility in nonclinical samples of adolescents with symptoms of generalized anxiety disorder and social anxiety disorder. Journal of Clinical Psychology, 10(4): 23-34. (Text in Persian).
Sexton, K.A. and Dugas, M.J. (2004). An investigation of the factors leading to cognitive avoidance in worry. Poster Presented at the Annual Convention of Association for Advancement of Behavior Therapy, New Orleans, LA..?’.
Spitzer, R. L. Kroenke, K., Williams, J. B. and Löwe, B. (2006). A brief measure for assessing generalized anxiety disorder: The GAD-7. Journal of Archives of Internal Medicine, 166(10): 1092-1097.
Vowles, K. E. and Sorrell, J. T. (2007). Life with chronic pain: An acceptance-based approach. Therapist Guide and Patient Work book.
Zakyei, A. (2012). Alexitaimia's relationship, irrational beliefs, positive and negative emotion with mental disorders. Master thesis in psychology, Razi University, Kermanshah. (Text in Persian).