اثربخشی درمان متمرکز‌بر‌هیجان برخودناتوان‌سازی، مهارت‌های ارتباطی بین‌فردی و جهت‌گیری زندگی در زنان مطلقه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی، مرکز تحقیقات سلامت جامعه، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران.

2 دانشیار گروه روانشناسی بالینی، مرکز تحقیقات سلامت جامعه، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی درمان ‌متمرکز بر هیجان برخودناتوان­سازی، مهارت­های ارتباطی بین فردی و جهت‌گیری زندگی در زنان مطلقة مراجعه‌کننده به مراکز مشاورة اصفهان اجرا شد. روش پژوهش به‌صورت نیمه‌آزمایشی با طرح پیش­آزمون-پس‌آزمون باگروه کنترل و پیگیری یک ماهه بود. جامعة آماری این پژوهش را کلیة زنان مطلقة مراجعه‌کننده به مراکز مشاورة خصوصی شهراصفهان در پاییز 1399 تشکیل می‌داد. بدین ‌منظور از بین مراجعه‌کنندگان، 28 نفرکه دارای معیارهای ورود به پژوهش بودند به شیوة نمونه‌گیری دردسترس، انتخاب و به‌صورت تصادفی در دوگروه آزمایش وکنترل، جایگزین شدند. شرکت‌کنندگان گروه‌آزمایش به‌مدت9  جلسه90 دقیقه‌ای درمان متمرکز بر هیجان گولدمن و گرینبرگ را  به صورت فردی دریافت نمودند. آنها در سه مرحله پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری به پرسشنامه‌های خودناتوان­سازی جونز و رودوالت، مهارت‌های ارتباطی ­بین­فردی جرابک وجهت‌گیری زندگی شی یر و همکاران پاسخ دادند. برای تجزیه و ‌تحلیل داده­ها ازتحلیل ‌واریانس با اندازه­های مکرراستفاده گردید. نتایج حاکی ازکاهش خود­ناتوان­سازی و بهبود مهارت­های ارتباطی بین‌فردی و جهت­گیری زندگی درگروه ‌آزمایش نسبت به گروه‌کنترل بود. بنا­بر یافته­­های پژوهش می­توان از آن برای کاهش خودناتوان­سازی وبهبود مهارت‌های ارتباطی بین‌فردی و جهت­گیری زندگی در میان زنان مطلقه ازدرمان متمرکزبرهیجان سود جست. 

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Emotion Focused Therapy on Self Handicapping, Interpersonal Communication Skills and Life Orientation in Divorced Women

نویسندگان [English]

  • Shohreh Salmanizadeh 1
  • Ilnaz Sajjadian 2
1 Master of Clinical Psychology, Community Health Research Center, Isfahan(Khorasgan) Branch , Islamic Azad University, Isfahan, Iran.
2 Associate Proffesor, Clinical Psychology Department, Community Health Research Center, Isfahan (Khorasgan) Branch , Islamic Azad University, Isfahan, Iran.
چکیده [English]

The aim of this study was to investigate the effectiveness of emotion focused therapy on self -handicapping, interpersonal communication skills and life orientation in divorced women referred to counseling centers in Isfahan. The research was semi-experimental with a pre-test, post-test design with a control group and a one-month follow-up which was performed in the fall of 2020.  For this purpose, among the referents, 28 women who met the criteria for entering the research were selected with the convenience sampling and randomly replaced in two experimental and control groups. The participants of the experimental group received Goldman and Greenberg's emotion-focused therapy individually for 9 sessions of 90 minutes. They answered the questionnaires of Jones & Rudwalt Self-handicapping, Jerabek Interpersonal Communication Skills and Scheier & Carver. Life Orientation [1]in three phases. For data analysis variance with repeated measures was used. Finding indicated reduction in mean of self-handicapping and improvement in interpersonal communication skills and life orientation in experimental group in comparison to control group. Based on the findings, for reduction of self-handicapping and improvement in interpersonal communication skills and life orientation in divorced women emotion focused therapy can be used.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Divorced women
  • emotion focused therapy
  • interpersonal communication skills
  • life orientation
  • self- handicapping
ایمان، محمدتقی؛ ستوده، مهرانگیز؛ عنایت، حلیمه؛ رجبی، ماهرخ.(1399). تولید و بازتولید سلطه نمادین علیه زنان در دهدشت. مطالعات اجتماعی روا‌ن‌شناختی زنان. 18(1): 7-64https://doi.org/10.22051/jwsps.2020.27950.2073.
بیگی، میلاد(1401). نقش طلاق در تغییر ترکیبات زندگی با تاکید بر تمایزات جنسی. پژوهشهای راهبردی مسائل اجتماعی ایران. 11(37): 20-1 https://doi.org/10.22108/srspi.2022.133503.1802 .
حسین چاری، مسعود؛ فداکار، مسعود(1384)، بررسی تأثیر دانشگاه بر مهارت های ارتباطی بر اساس مقایسه دانش آموزان و دانشجویان. دانشور رفتار.12(15): 21-32. http://tlr.shahed.ac.ir/article_2157.html?lang=en
حیدری، محمود؛ خداپناهی، محمدکریم؛ دهقانی، محسن(1388). بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی مقیاس خودناتوان‌سازی. تحقیقات علوم رفتاری.7(2): 97-105. http://dorl.net/dor/20.1001.1.17352029.1388.7.2.3.8
رحیمی، پوپک؛ موسوی، آرزو سادات.( 1399). بررسی اثربخشی آموزش با رویکرد هیجان مدار بر صمیمیت جنسی وبخشودگی بین فردی زوجین متعارض زناشویی. مجله علوم روان‌شناختی. 19(86): 229-236. http://dorl.net/dor/20.1001.1.17357462.1399.19.86.3.1
صابونچی، فرانک؛ دوکانه ای فرد، فریده و بهبودی، معصومه( 1399). الگوی ساختاری پیش بینی رضایت زناشویی بر اساس سبکهای دلبستگی و جهت گیری زندگی در زنان متأهل: با نقش واسطه ای هیجان خواهی. خانواده درمانی کاربردی. 1(2): 102-120. https://doi.org/10.22034/aftj.2020.255752.1020
صالحی، محمد؛ دلاور، علی.(1394). بررسی ویژگی های روان‌سنجی مقیاس خودناتوان سازی. نشریه اندازه گیری تربیتی، 6(20):  97-117. https://civilica.com/doc/723219/
صانعی، عفت.( 1399). مقایسه کیفیت زندگی و جهت گیری زندگی والدین کم توان ذهنی آموزش پذیر و عادی. مجله پیشرفت های نوین در علوم رفتاری. 5(51): 42-52. http://ijndibs.com/article
فصیحانی فرد، سارا؛ جوکار، بهرام؛ خرمایی، فرهاد و حسین چاری، مسعود (1398). نقش واسطه­ای خودناتوان­سازی در رابطه بین احساسات شرم و گناه. پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی. 3(27):37- 50. https://doi.org/10.30473/etl.2020.50596.3146
متقی، شکوفه؛ شاملی، لیلا و هنرکارف، رحیم.( 1397). اثربخشی درمان متمرکز برهیجان برافسردگی، امید به آینده و اعتماد بین فردی در زنان مطلقه. مطالعات روان شناختی. 14(4): 107 -122.  https://doi.org/10.22051/psy.2018.20314.1649
مرادی، افسانه؛ تبریزی، مهدی؛ کرمی، افسون؛ عظیم زاده بالانچی، نازنین.(1399). اثربخشی آموزش هیجان مدار بر طلاق عاطفی و سردمزاجی زنان شهر اصفهان با رویکرد اسلامی.  قرآن و طب. ۵ (۲) :۱۶۵-۱۷۴
نامنی، ابراهیم؛ محمدی پور، محمد؛ نوری، جعفر.(1396). اثربخشی درمان هیجان مدار به شیوه گروهی بر بخشودگی بین فردی و امید درزنان مطلقه فرهنگ مشاوره و روان درمانی. 8(29): 78-57 https://doi.org/10.22054/qccpc.2017.19768.1463
یعقوبی، حمید؛ توزنده جانی، حسن؛ زنده دل، احمد.(1400). مقایسه اثربخشی درمان هیجان مدار و درمان پذیرش-تعهد بر شفقت خود در زنان دارای تعارض زناشویی. مجله علوم پزشکی خراسان شمالی. 13(3): 122-112 http://dx.doi.org/10.52547/nkums.13.3.113
Amritharaj, K., & Manikandan, K. (2018). Influence of interpersonal communication on marital satisfaction. Zenith International Journal of Multidisciplinary Research. 8(4), 187-199.  
Bagi,M(2022). The role of divorce on changes in living arrangements, focusing on
          gender differentials. Strategic Research on Social Problems in Iran. 11(37): 1-20         http://dx.doi:20.1001.1.26457539.1401.11.2.1.0
Boruchovitch, E., Rufini, S. E., Ganda, D. R., Miranda, L. C., & Almeida, L. S. D (2022). Self-handicapping strategies in educational context: construction and validation of the Brazilian self-handicapping strategies scale (EEAPREJ). Psicologia: Reflexão e Crítica, 35. http://dx.doi.org/10.1590/1980-4415v37n75a04
Hosseinchari, M., & Fadakar, M. (2006). Investigating the Effects of Higher Education on Communication Skills Based on Comparison of College and High School Students. Teaching and Learning Research, 3(2), 21-32. (Text in Persian). http://tlr.shahed.ac.ir/article_2157.html?lang=en
Clarke, I. E., & MacCann, C (2016). Internal and external aspects of self-handicapping reflect
the distinction between motivations and behaviors: Evidence from the self-handicapping
scale. Personality and Individual Differences.100: 6-1. http://dx.doi:10.1016/j.paid.2016.03.080
Conroy, J. Perryman, K. Robinson, S. Rana, R. Blisard, R. Gray, M(2023). The coregulatory effects of emotionally focused therapy. Journal of counseling & development.101 (1): 46-55. https://doi.org/10.1002/jcad.12453
Elliott, R. Ben,S(2019). Emotion-focused therapy for social anxiety. Clinical handbook of emotion-focused therapy.  United states. American Psychological Association: 337–360. https://doi.org/10.1037/0000112-015
Fasihanifard, S. Jowkar,B. Khormaei, F. Hossein Chari, M(2019). The mediating role of self - handicapping in relation between shame and guilt feelings and academic adjustment. Journal of Research in School and Virtual Learning. 3(27): 37-50. (Text in Persian).
Greenberg, L. Pascual-Leone, A & Morrison, O (2020). Working with emotion predicts sudden gains during experiential therapy for depression. Psychotherapy Research. 31(7):895-908. http://dx.doi: 10.1080/10503307.2020.1866784
Goldman, R.  Greenberg, L (2015). Case formulation in emotion-focused therapy: Co-creating clinical maps for change. American Psychological Association.
Halamová, J. Kanovský, M (2019). Emotion-focused training for emotion coaching – an intervention to reduce self-criticism.  Human Affairs. 29(1): 20–31.  https://doi.org/10.1515/humaff-2019-0003
Heidari, M. Khodapanahi, MK. Dehghani, M (2009). Psychometric examination of self-handicapping scale (SHS). Journal of Research in Behavioural Sciences. 7(2):97-105. (Text in Persian) http://dx.doi: 20.1001.1.17352029.1388.7.2.3.8  
Iman, M. Sotoudeh, M. Enayat, H.  Rajabi, M.  (2020). Reproduction of symbolic domination against women in Dehdasht. Journal of Women Social and Psychological Studies. 18(1): 7-64. (Text in Persian). http://dx.doi:10.22051/jwsps.2020.27950.2073
Jerabek, I. (2019). Communication skills inventory revised. Body-Mind Queendom.
Jones E E, Rhodewalt F. (1982). The self-handicapping scale. Princeton, NJ: Princeton University.
Kathleen, A. Lawrence, R (1999). Is the self-handicapping scale reliable in non-academic achievement domains?  Personality and Individual Differences .1999; 27(5): 901-11.  https://doi.org/10.1016/S0191-8869(99)00039-2
Markoc,M (2022). Feeling like home again: After divorce processes from different family perspective. Journal of family Counseling and Education. 7(2): 55-72. https://doi.org/10.32568/jfce.1175330
Mannahan, Racchel (2023). Self-Esteem and Rational Self-Handicapping. Tennessee Technological University. Page37.  http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.4422597
Moradi,A. Tabrizi, M. Karami, N. Azimzadeh,B(2020). The effectiveness of emotion-based education on emotional divorce and cold-tempered women in Isfahan with an Islamic approach. Journal of Quran and Medicine. 5(2): 165-174. http://quranmed.com/article-1-521-fa.html
Mottaghi,Sh. Shameli, L & Honarkar,R(2018). Effectiveness of emotion-focused therapy on depression, hope to future and interpersonal trust in divorce women. Quarterly Journal of Psychological Studies. 14(4): 107-122. http://dx.doi: 10.22051/psy.2018.20314.1649
Nafisi, P. Eftekhar S. Hafezi, F. Heidari, A (2020). Investigation of the effect of compassion-focused therapy on social anxiety and interpersonal relationships among women on an overweight diet. Women Health. Bull. 7(4): 10-18. http://dx.doi: 10.30476/whb.2020.87458.1073
Sabonchi,F. Dokaneifard, F. & BehboodI, M. (2020). Structural model of predicting marital satisfaction based on attachment styles and life orientation in married women: With the mediating role of sensation seeking. Journal of Applied Family Therapy. 1(2): 102-120. (Text in Persian).
Sanei, E (2020). Comparing the quality of life and life orientation in parents of normal children and parents of educable mentally retarded children. The Journal of New Advances in Behavioral Sciences. 5(51): 42-52.  http://dx.doi://ijndibs.com/article
Sbarra, D, A. Whisma, N., M. (2022). Divorce, health, and socioeconomic status: An agenda for psychological science. Cerrent Opinion in Psychology. 43:75-78. http://dx.doi: 10.1016/j.copsyc.2021.06.007
Scheier, M. Carver, S & Bridges, M. W. (2001). Optimism, pessimism, and psychological wellbeing. In E. C. Chang (Ed.), Optimism and pessimism: Implications for theory, research, and practice. Washington, DC: American psychological association. 189–216. https://doi.org/10.1037/10385-009
Tasew, A & Getahun, K (2021). Marital conflict among couples: The case of Durbete Town, Amhara region. Ethiopia. Cogent Psychology. 27(5): 901-11. https://doi.org/10.1080/23311908.2021.1903127
Wicaksono, I & Indrijati, H (2018). The Effect of interpersonal communication on marital satisfaction among wives who married early in mandangin islands. In Proceedings of the 3rd International Conference on Psychology in Health, Educational, Social, and Organizational .1: 133-139. http://dx.doi: 10.5220/0008586301330139