مقایسه اثربخشی درمان‌های مبتنی بر ذهن‌آگاهی و شناختی-رفتاری بر اجتناب تجربی زنان مبتلا به ‌بی‌خوابی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترا، گروه ‌روانشناسی ‌سلامت،‌ واحد‌ تهران مرکزی،‌ دانشگاه‌آزاداسلامی، تهران، ایران

2 دانشیار، گروه‌روانشناسی،‌ دانشگاه‌ الزهرا، تهران، ایران

3 دانشیار، گروه‌ روانشناسی، ‌واحد ‌تهران مرکزی،‌ دانشگاه‌ آزاد اسلامی، تهران، ایران

4 دانشیار، گروه‌ روانشناسی،‌ دانشگاه‌ پیام‌ نور، تهران، ایران

چکیده

هدف از پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی درمان مبتنی بر ذهن‌آگاهی و شناختی-رفتاری بر اجتناب تجربی زنان مبتلا به ‌بی‌خوابی بود. این پژوهش شبه‌آزمایشی از نوع پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه کنترل و پیگیری سه‌ماهه بود. جامعه آماری پژوهش زنان با اختلال بی‌خوابی بودند که از طریق فراخوان، در سال 1399 به مرکز مشاوره دانشگاه علمی‌کاربردی فرهنگ و هنر مراجعه کرده بودند، از میان آن‌ها تعداد 63 نفر به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب و به روش تصادفی در سه گروه (21نفره) جای داده شدند. هر دو گروه آزمایش به طور جداگانه طی 8 جلسه، هفته‌ای یک جلسه ‌45  تا 60 دقیقه‌ای به صورت انفرادی، تحت درمان قرار گرفتند. پرسشنامه‌ اجتناب تجربی چندبعدی پیش ازآغاز درمان و پایان جلسات درمان و 3 ماه بعد به صورت انفرادی اجرا شد. داده‌ها با تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد هر دو درمان بر کاهش اجتناب تجربی زنان مبتلا به اختلال بی‌خوابی تأثیر داشت و هر دو به یک اندازه در پیگیری مؤثر بودند، اما ذهن‌آگاهی مؤثرتر بود و همچنین جنبه پیشگیری از عود را داشت. بنابراین می‌توان از این دو روش درمان در جهت کاهش اجتناب تجربی استفاده‌کرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Comparison of Effectiveness Mindfulness and Cognitive-behavioral Therapies on Experiential Avoidance of Women with Insomnia

نویسندگان [English]

  • Zahra Kamalinasab 1
  • Shokooh alsadat Banijamali, 2
  • Shirin Kooshki 3
  • Mohammad Oraki 4
1 PhD Student, Department of Health Psychology, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
2 Assistant Professor, Department of Psychology, Alzahra University, Tehran, Iran
3 Assistant Professor, Department of Psychology, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
4 Assistant Professor, Department of Psychology, Payame Noor University, Tehran, Iran
چکیده [English]

The purpose of the study was to compare the effectiveness of Mindfulness Therapy and Cognitive-behavioral therapy on experiential avoidance in women with insomnia. This was a quasi-experimental study pre-test, post-test, with the control and 3-months follow-up. The statistical population study included women with insomnia who referred to the counseling center of the University of Applied Sciences, Arts and Culture by recall in 2020. A sample of 63 participants were selected by purposive sampling method and randomly divided into three group (21 people in each group). Both two experiments were under treatment individually within 8 sessions of 45-60 minutes. Multidimensional Experiential Avoidance Questionnaire (MEAQ) were administered before treatment, the end of treatment sessions and after 3 months. Data were analyzed using Analysis of variance with repeated measure analysis. The results showed that both Mindfulness Therapy and Cognitive-behavioral therapy had impact on reducing experiential avoidance of women with Insomnia disorder, and both were equally effective at follow up, however the first was more effective as well as had the aspect of preventing recurrence. Therefore, these two therapies can be used either way to decrease experiential avoidance.  

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cognitive-behavioral Therapy
  • Experiential avoidance
  • Insomnia
  • Mindfulness-Based Therapy