جایگاه دلبستگی به همسال و اضطراب دورۀ نهفتگی در تدوین مدل پرخاشگری با توجه به ریشه‌های تحولی آن در کارکرد خانواده

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد روانشناسی تربیتی و برگرفته از پایان نامه واحد بیرجند، دانشگاه ازاد اسلامی، بیرجند، ایران

2 استادیار واحد بیرجند، دانشگاه آزاد اسلامی، بیرجند، ایران

چکیده

مطالعه حاضر با هدف بررسی اهمیت و جایگاه دلبستگی همسال و اضطراب دوره نهفتگی در تدوین مدل پرخاشگری با توجه به نقش ریشه های تحولی در کارکرد خانواده انجام شد. مطالعه حاضر از نوع همبستگی بود که به روش نمونه‌گیری چندمرحله‌ای بر روی 330 نفر از دانش‌آموزان دختر و پسر پایه چهارم و پنجم ابتدایی شهر بیرجند در سال 1393 انجام شد. ابزار گردآوری داده‌ها شامل پرسشنامه‌ فرزندپروری یانگ، سبک دلبستگی دوره نهفتگی، اضطراب کتل و پرخاشگری بود. نتایج مدلیابی معادلات ساختاری نشان داد مسیر ریشه های تحولی خودگردانی مختل و گوش به زنگ بودن (خانواده گرفتار شده سخت) به طور مستقیم و غیر مستقیم از طریق دلبستگی دوسوگرا به همسال سهم مثبتی در جهت پیش بینی اضطراب داشت و از آن طریق پیش بین کننده پرخاشگری نشان داده شد. مسیر ریشه های تحولی محرویت عاطفی و عملکرد مختل (خانواده رهاشده آشفته) نیز تنها به طور غیر مستقیم از طریق افزایش دلبستگی اجتنابی سهم مثبتی در جهت پیش بینی اضطراب و به طور غیر مستقیم از طریق افزایش اضطراب سهم مثبتی در جهت پیش بینی پرخاشگری نشان داد. افزون بر این در مدل برازش یافته، سهم خانواده های با ریشه های تحولی گرفتار شده سخت نسبت به خانواده های رها شده آشفته در جهت پیش بینی پرخاشگری قوی تر بدست آمد، لذا با توجه به نقش ریشه‌های تحولی، دلبستگی دوره نهفتگی و اضطراب، می‌توان با کنترل عوامل زمینه‌ساز از افزایش پرخاشگری و پیامدهای نامناسب آن در سنین پایین جلوگیری کرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Importance of Peer Attachment and Anxiety for Latency Stage in Aggressiveness Model with Its Developmental Origins in Family Efficiency

نویسندگان [English]

  • Narges Eslami 1
  • fatemah shahabizadeh 2
1 MA in Educational Psychology and a thesis from Birjand Branch, Islamic Azad University, Birjand, Iran
چکیده [English]

The aim of present study was to investigate the Importance of Peer Attachment and Anxiety for Latency Stage in Aggressiveness Model with Its Developmental Origins in Family Efficiency. This correlation study was done on 330 male and female students in grades four and five in Birjand city during 2014, Sampling was done through multi-stage sampling method and data collection tools included Young Parenting Inventory, Latency Attachment Style, Cattel Anxiety, and AGQ Aggressiveness. Data was analyzed using Structural Equation Modeling. The results of fitted model showed that developmental origins path of Impaired autonomy and performance (rigid enmeshed family) had a direct and indirect positive role in prediction of anxiety through ambivalence attachment to peers. Moreover, it could predict aggressiveness through anxiety. In addition, the model showed that developmental origins path of emotion derivation and Impaired limits (chaotic disengaged family) had an indirect positive role in prediction of anxiety through increasing avoidance attachment and an indirect positive role in prediction of aggressiveness through increasing anxiety. Therefore, the model showed that families with rigid enmeshed developmental origins had stronger role in prediction of aggressiveness. As a result, given the prediction of aggressiveness through developmental origins, attachment for Latency Stage, and anxiety, it is possible to prevent the increase of aggressiveness and its unfavorable outcomes by controlling underlying factors in earlier ages.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Developmental origins of schemas
  • attachment for Latency Stage

مراجع

ثقتی، طوبی.، شفیع‌آبادی، عبدالله و سودانی، منصور (1388). اثربخشی آموزشی گروهی مبتنی بر تحلیل ارتباط محاوره‌ای بر کاهش رفتارهای پرخاشگرانه دانش‌آموزان دبیرستان شهر رشت. اندیشه‌های تازه در علوم تربیتی، 5 (1): 39-23.
خراشادی‌زاده، سمیه.، شهابی‌زاده، فاطمه و دستجردی، رضا (1390). بررسی نقش دلبستگی دوران کودکی، دلبستگی به خدا و سبک‌های اسنادی بر اضطراب اجتماعی، فصلنامه روان‌شناسی و دین، 4 (4): 59-43.
سالاری‌فر، محمدحسین و پوراعتماد، حمیدرضا (1390). رابطۀ باورهای فراشناختی با اختلال افسردگی و اضطراب، فصلنامۀ یافته، 13 (4): 29-38.
شهابی‌زاده، فاطمه و مظاهری، محمدعلی (1391). دلبستگی ادراک شده دوران کودکی کنش­وری خانواده و مقابله مذهبی. روان‌شناسی تحولی، 31: 221- 234.
شهابی‌زاده، فاطمه (1394). مدل علی راهبردهای مقابله مذهبی، نقش کارکرد خانواده و دلبستگی به خدا، مطالعات روان‌شناختی، 11(2): 135- 165.
عراقی، یحیی (1393). بررسی کیّفیت رابطه والد- فرزندی در دو گروه از دانش‌آموزان پسر پرخاشگر و غیر پرخاشگر. مطالعات روان‌شناختی، 4(4): 113- 129.
نجات، آسیه.، شهابی‌زاده، فاطمه و غباری بناب، باقر (1393). بررسی نقش تصور از خود در رابطۀ میان دلبستگی ادراک شده با سلامت روانی در دانشجویان، مطالعات روانشناختی، 10(4): 73- 99.
هربرت، مارتین (1384). روان‌شناسی بالینی کودک. ترجمۀ مهرداد نوبخت. تهران: غزال.
یانگ، جفری.، کلوسکو، ژانت و وشیار، مارجوری (1390). طرحواره درمانی (راهنمای کاربردی برای متخصصین بالینی). حسن حمیدپور و زهرا اندوز، تهران، ارجمند.
 
Altiere. M.J., (2006). Family Functioning and Coping Behaviors in Parents of Children with Autism, A Dissertation to the Department of Psychology, Eastern Michigan University, for the degree of Master. August 18.
Araghy, Y. (2008). Comparison of the quality of parent- Child Relationship of two Groups of Aggressive and Non Aggressive boy Students: Quarterly journal psychological studies;4(4): 113_129(Text in Persian).
Baranoff, T. (2007).Young Schema Questionnaire: Review of psychometric and measurement issues. Australian Journal of Psychology.59 (2): 78 – 86.
Finzi-Dottan, R., Cohen, O., Iwaniec, D., Sapir, Y. & Weizman, A. (2003). The Drug-User Husband and His Wife: Attachment Styles, Family Cohesion, and Adaptability. Substance Use & Misuse. 38(2): 271_292.
Haseley, J.L. (2006). Marital Satisfaction Among Newly Married Couples: Associations With Religiousity And Romantic Attachment Style. Dissertation Prepared for the Degree of Doctor of Philosophy, University of North Texas.
Herbert, M. (1998).Clinical child psychology : social learning, development, and behaviour , 2nd ed. Translated by Mehrdad Nobakht1384. Tehran, Ghazal(text in Persian).
Khorashadizadeh, S., Shahabizadeh, F.& Dastjerdi, R. (2012). The role of childhood attachment, attachment to God and causal attribution on Social anxiety. Ravanshenasi-vaـDin, 4(4): 43-59(Text in Persian).
Mikulincer, M. & Florian, V. (1999). The Association Between Spouses Self-Reports of Attachment Style And Representations of Family Dynamics. Family Process.38 (1): 69_83.
Mikulincer, M., Shaver, P. & Pereg, D. (2003). Attachment Theory and Affect Regulation: The Dynamics, Development, and Cognitive Consequences of Attachment-Related Strategies, Motivation and Emotion, 27(2):20_29.
McDonald, A., Beck, R. & Norsworthy, L. (2005). Attachment to God and Parents: Testing the Correspondence vs. Compensation Hypotheses. Journal of Psychology and Christianity.24 (1): 21_28. 
Salarifar M H & Pouretemad H R. (2013). The Relationship Between Metacognitive beliefs and anxiety and depression disorder. yafte; 13 (4) :29-38(Text in Persian).
Shahabi zadeh, F. Mazaheri, M.A. (2012). Perceived Childhood Attachment, Family Functioning And Religious Coping. Developmental Psychology: Iranian Psychologists; 8(31): 221_234(Text in Persian).
Shahabi zadeh, F. (2015). Causal Model of Religious Coping strategy in crisis, The Role of Family functioning and Attachment to God: Quarterly journal psychological studies;11(2): 135_165(Text in Persian).
Nejat, A. Shahabi zadeh, F. & Ghobary Benab, B. (2014). the role of Self-image in the relationship between perceived attachment with mental health in students: Quarterly journal psychological studies;10(40):73-99 .(Text in Persian).
Seghati, T., Shafi Abadi, A. & Sodani, M. (2009). The Effectiveness of Group Training Based on Transactional Analysis on Aggressive girl students of high Schools in Rasht. Innovation in Management Education (Journal Thoughts in Education), 5(1):23_39(Text in Persian).
Young, J. Kolesko, J. & Weishaar, M. (2004). Schema Therapy: a practitioner’s guide. Amazon.co.uk.Translated by Hasan Hamid Poor and Zahra Andooz1390, Tehran: Arjomand(text in Persian).

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار