اثر شخصیت راکدماندگی و پدیدآورندگی بر سبک زندگی: نگاهی تجربی به نظریۀ روان‌شناسی تحولی اریکسون در گسترۀ عمر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار روان‌شناسی دانشگاه رازی، کرمانشاه

2 استادیار روان‌پزشکی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه

3 دانشجوی دکتری تخصصی روان‌شناسی دانشگاه رازی، کرمانشاه

چکیده

پژوهش حاضر به منظور بررسی رابطۀ بین ویژگی‌های شخصیتی راکدماندگی - پدیدآورندگی و سبک زندگی سالم اجرا شد. این پژوهش یک طرح توصیفی و از نوع همبستگی بود. نمونۀ پژوهش شامل 300 نفر (154 زن و 146 مرد) بودند که از بین کارکنان اداره‌های آموزش و پرورش شهر تهران و با استفاده از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای انتخاب شدند. برای سنجش ویژگی‌های شخصیتی راکدماندگی - پدیدآورندگی، از مقیاس راکدماندگی برادلی (BBS)، و مقیاس پدیدآورندگی لویولا (LGS)، و برای سنجش سبک زندگی سالم از نیمرخ سبک زندگی ارتقاءدهندۀ سلامت (HPLP-II) استفاده شد. تحلیل داده‌ها با استفاده از همبستگی گشتاوری پیرسون و تحلیل رگرسیون سلسله مراتبی انجام شد. نتایج نشان داد که ویژگی‌های شخصیتی با سبک زندگی سالم ارتباط داشت. راکدماندگی به صورت منفی و پدیدآورندگی به صورت مثبت با سبک زندگی سالم ارتباط داشت. نمرۀ کل سبک زندگی سالم توسط راکدماندگی (به صورت منفی) و پدیدآورندگی (به صورت مثبت) پیش‌بینی شد. یافته‌های پژوهش در قالب الگوهای ارتقاء سلامت و الگوهای شخصیتیِ نشان‌دهندۀ اهمیت رویکرد تحولی در زمینۀ ابعاد مختلف سبک زندگی، تفسیر شد. در مجموع، ابعاد گوناگون سبک زندگی در بستر تحول روانی – اجتماعی و در ارتباط مستقیم با ویژگی‌های شخصیتی شکل می‌گیرند. پیشنهاد می‌شود که در پژوهش‌های آینده نقش و اهمیت رویکرد تحولی در شکل‌گیری و تغییرات رفتارهای سبک زندگی بیشتر بررسی شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Impact of Personality of Stagnation and Generativity on Lifestyle: An Empirical View to Erikson’s Developmental Psychology Theory In Lifespan Psychology

نویسندگان [English]

  • Khodamorad Momeni 1
  • Omran Davarinejad 2
  • Hassan Shahi 3
  • Parisa Janjani 3
1
2
3
چکیده [English]

The current study aimed to investigate the relationship between personality characteristics of stagnation and generativity, and healthy lifestyle. Descriptive study of correlation type has been implemented. The sample consisted of 300 staff (154 females, and 146 males) of education ministry offices in Tehran who were selected by cluster sampling. To evaluate personality characteristics and healthy lifestyle, Bradley Based Stagnation Scale (BBS), Loyola Generativity Scale (LGS), and Health Promoting Lifestyle Profile (HPLP-II) were used. To analyze data, Pearson correlation and hierarchical regression analysis were run. The results showed that there was a significant relationship between personality characteristics and healthy lifestyle. Stagnation had a negative relationship and generativity had a positive relationship with healthy lifestyle. Total score of healthy lifestyle were predicted by stagnation (negatively) and generativity (positively). The results of the study in the grounds of health promoting models and personality characteristics models emphasized the importance of developmental approach in lifestyle’s elements had been interpreted. In summary, different elements of lifestyle were constructed in the ground of psychosocial development and in the direct relation with personality characteristics. Future researches can study the role and importance of developmental approach in constructing and changing of the behaviors of lifestyle.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Stagnation
  • Generativity
  • Developmental Psychology
  • Lifespan Psychology
  • Healthy Lifestyle

مراجع

پولادفر، راضیه.، احمدی، سید احمد (1385). رابطۀ بین سبک زندگی و اختلالات روان‌شناختی دبیران دورۀ متوسطۀ شهر اصفهان. مطالعات روان‌شناختی، 2(1 و 2): 7-18.
سرمد، زهره.، حجازی، الهه و بازرگان، عباس (1390). روش‌های تحقیق در علوم رفتاری. تهران: آگه.
قربانعلی پور، مسعود.، فراهانی، حجت‌الله.، برجعلی، احمد‌ و مقدس، لیلا‌ (1387). تعیین اثربخشی آموزش تغییر سبک زندگی به شیوۀ گروهی بر افزایش رضایت زناشویی. مطالعات روان‌شناختی، 4(‌3): 57-72.
مروتی شریف آباد،  محمدعلی‌ (1384). بهینه‌سازی الگوی ارتقاء سلامت و ارزیابی به‌کارگیری آن همراه با تئوری آموزش بزرگسالان در تغییر رفتارهای ارتقاء‌دهندۀ سلامتی در سالمندان شهر یزد. رسالۀ دکترای آموزش بهداشت. دانشکده علوم پزشکی، دانشگاه تربیت مدرس.
 
Adler, J. M., Wagner, J. W. & McAdams, D. P. (2007). Personality and the coherence of psychotherapy narratives. Journal of Research in Personality, 41(6): 1179-1198. 
Almeida, O. P., Norman, P., Hankey, G., Jamrozik, K., & Flicker, L. (2006). Successful mental health aging: Results from a longitudinal study of older Australian men. The American Journal of Geriatric Psychiatry, 14(1): 27-35.
Andrews, G., Clark, M. & Luszcz, M. (2002). Successful aging in the Australian longitudinal study of aging: Appling the MacArthur model cross-nationality. Journal of social issues, 58(4): 749-765.
Bradley, C. L. (1997). Generativity–stagnation: Development of a status model. Developmental Review, 17(3): 262-290.
Bradley, C. L. & Marcia, J. E. (1998). Generativity-stagnation: A five-category model. Journal of Personality, 66(1): 39-64.
Dahany, M. M., Dramé, M., Mahmoudi, R., Novella, J. L., Ciocan, D., Kanagaratnam, L., Morrone, I., Blanchard, F., Nazeyrollas, P., Barbe, C .& Jolly, D. (2015).  Factors associated with successful aging in persons aged 65 to 75 years, European Geriatric Medicine, 5(6): 365-370.
De Young, C. G. & Gray, J. R. (2009).  Personality Neuroscience: Explaining Individual Differences in Affect, Behavior, and Cognition.  In Corr, P. J., & Matthews, G. (Eds.). The Cambridge handbook of personality psychology (PP. 323–346). New York: Cambridge University Press.
Demerouti, E., Bakker, A. B. & Leiter, M. (2014). Burnout and Job Performance: The Moderating Role of Selection, Optimization, and Compensation Strategies. Journal of Occupational Health Psychology,19(1): 96-107.
Ehrlich, C. & Bipp, T. (2016). Goals and subjective well-being: Further evidence for goal-striving reasons as an additional level of goal analysis. Personality and Individual Differences, 89(2): 92-99.
Erikson, E. H. (1963). Childhood and society. New York: W. W. Norton & Company. (Original work published 1950)
Freund, A. (2008). Successful Aging as Management of Resources: The Role of Selection, Optimization, and Compensation. Research in Human Development, 5(2): 94–106.
Ghorbanalipour, M., Farahani, H., Borjali, A. & Moghaddas, L. (2008). Determine the effectiveness of group lifestyle changes on marital satisfaction. Psychological Studies, 4(3): 57-72 (Text in Persian).
Heckhausen, J., Wrosch, C. & Schulz, R. (2010). A motivational theory of life-span development. Psychological Review, 117(1): 32–60.
James, A. G. & Fine, M. A. (2015). Relations between youths' conceptions of spirituality and their developmental outcomes. Journal of Adolescence, 43(3): 171-180.
Keyes, C. L. M. & Ryff, C. D. (1998). Generativity in adult lives: Social structural contours and quality of life consequences. In D. P. McAdams & E. de St. Aubin (Eds.), Generativity and adult development (PP. 227–263). Washington, DC: American Psychological Association.
Kwok, J. Y. C. & Ku, B. H. B. (2016). Elderly people as “apocalyptic demography”? A study of the life stories of older people in Hong Kong born in the 1930s. Journal of Aging Studies, 36(1): 1-9.
Li, C-I., Lin, C-h., Lin, W-Y., Liu, C-S., Chang, C-K., Meng, N-H., Lee, Y-D., Li, T-C. & Lin, C-C. (2014). Successful aging defined by health-related quality of life and its determinants in community dwelling elders. BMC Public Health, 14:1013.
McAdams, D. P. (2001). Generativity in Midlife. In M. Lachman (Ed.), Handbook of Midlife Development (PP. 395-447). New York: John Wiley & Sons, Inc.
McAdams, D. P. (2006). The redemptive self: Stories Americans live by. Research in Human Development, 3(2 & 3): 81-100.
McAdams, D. P. (2008). Personal narratives and the life story. In O. P. John, R. R. Robins, & L. A. Pervin (Eds.), Handbook of personality: Theory and research (3rd ed., pp. 241–261). New York: Guilford Press.
McAdams, D. P. (2011). George W. Bush and the redemptive dream: A psychological portrait. New York: Oxford University Press.
McAdams, D. P. & de St. Aubin, E. (1992). A theory of Generativity and its assessment through self-report, behavioral acts, and narrative themes in autobiography. Journal of Personality and Social Psychology, 62(6): 1003-1015.
McGregor, I., McAdams, D. P. & Little, B. R. (2006). Personal projects, life stories, and happiness: On being true to traits. Journal of Research in Personality, 40(5): 551-572.
Morowatisharifabad, M. A. (2005). Optimization of health promotion model and evaluate its use with adult learning theory helps to promote behavior change in health in the elderly in the city of Yazd. Health Education doctoral dissertation. Faculty of Medical Sciences, Tarbiat Modares University (Text in Persian).
Ochse, R. & Plug, C. (1986). Cross-cultural investigation of the validity of Erikson’s theory of personality development. Journal of Personality and Social Psychology, 50(6): 1240-1252.
Pender, N. J. (1987). Health Promotion in Nursing Practice 2nd ed. Appleton and Lange, Norwalk, CT.
Pisinger, C., Toft, U., Aadahl, M.,  Glumer, C. & Jorgensen, T. (2009). The relationship between lifestyle and self-reported health in a general population The Inter99 study. , Preventive Medicine, 49(5): 418–423
Pouladfar, R. & Ahmadi, S. A. (5006). The relationship between lifestyle and psychological disorders in secondary school teachers in Isfahan. Psychological Studies, 2(1 & 2): 7-18 (Text in Persian).
Sarmad, Z., Hejazi, E. & Bazargan, A. (2011). Research methods in the behavioral sciences. Tehran: Agah (Text in Persian).
Sawchuk, D. (2015).  Aging and older adults in three Roman Catholic magazines: Successful aging and the Third and Fourth Ages reframed. Journal of Aging Studies, 35(4): 221-228.
Schoklitsch, A. & Baumann, U. (2012). Generativity and aging: A promising future research topic? Journal of Aging Studies, 26(3): 262-272.
Smedslund, G. (1995). Personality and vulnerability to cancer and heart disease: Relations to demographic and lifestyle variables.  Person. Individ. Diff, 19(5): 691-697.
Van Hiel, A., Mervielde, I. & De Fruyt, F. (2006). Stagnation and Generativity: Structure, Validity, and Differential Relationships with Adaptive and Maladaptive Personality. Journal of Personality, 74(2): 543-574.
Van Leeuwen, K. G. & Vermulst, A. A. (2004). Some psychometric properties of the Ghent Parental Behavior Scale. European Journal of Psychological Assessment, 20(4): 283–298.
Walker, S. N. & Hill-Polerecky, D. M. (1996). Psychometric evaluation of the Health-Promoting Lifestyle Profile II. Unpublished manuscript, University of Nebraska Medical Center.
Walker, S. N., Kerr, M. J., Pender, N. J. & Sechrist, K. R. (1990). A Spanish version of the Health-Promoting Lifestyle Profile. Nursing Research, 38(5): 268-273.
Walker, S. N., Sechrist, K. R. & Pender, N. J. (1987). The health-promoting lifestyle profile: Development and psychometric characteristics. Nursing Research, 36(2): 76-81.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار