مقایسۀ اثربخشی درمان شناختی- رفتاری و تحریک الکتریکی مستقیم فراجمجمه‌ای بر پردازش اطلاعات هیجانی در افراد مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روان شناسی عمومی، گروه روان شناسی، واحد بین المللی کیش، دانشگاه آزاد اسلامی، جزیره کیش، ایران

2 استاد تمام، گروه روان‌شناسی، دانشکدۀ علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه الزهراء(س)، تهران، ایران

3 استادیار، گروه روان‌پزشکی، بیمارستان آموزشی درمانی، روان‌پزشکی رازی، تهران، ایران

4 استاد تمام، گروه مشاوره، دانشکدۀ علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه الزهراء(س)، تهران، ایران

چکیده

پژوهش با هدف مقایسۀ اثربخشی درمان شناختی- رفتاری و تحریک الکتریکی مستقیم فراجمجمه‌ای بر پردازش اطلاعات هیجانی در افراد مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه انجام شد. روش پژوهش کاربردی و طرح نیمه آزمایشی، پیش‌آزمون-پس‌آزمون و پیگیری سه ماهه با گروه کنترل بود. جامعه آماری افراد مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه، سنین 20 تا 45سال مراجعه کننده به مراکز روان‌شناختی در جزیره کیش در سال 1403 تشکیل داد. نمونه‌ای 45 نفری که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده بودند در 3 گروه (هر گروه 15 نفر) بطور تصادفی جایگزین شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه‌های اختلال استرس پس از آسیب بود. گروه مداخله درمان شناختی–رفتاری 8 جلسه تحت درمان 90 دقیقه‌ای وگروه تحریک الکتریکی مستقیم فراجمجمه‌ای 8 جلسه تحت درمان 40 دقیقه‌ای قرار گرفتند. روش تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر در موردداده‌ها اعمال شد. نتایج نشان داد که درمانِ شناختی-رفتاری پردازش اطلاعات هیجانی را بیشتر افزایش داده است. می‌توان نتیجه گرفت درمان شناختی_رفتاری به نسبت تحریک الکتریکی مستقیم فراجمجمه‌ای بر پردازش اطلاعات هیجانی افراد مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه موثرتر می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Comparing the Effectiveness of Cognitive-behavioral therapy and Trans- Cranial Direct Electrical Stimulation on Emotional Information Processing in People with Post-Traumatic Stress Disorder

نویسندگان [English]

  • Fariha Dosti 1
  • Seyedeh Monavar Yazdi 2
  • Morvarid Ahadi 3
  • Simin Hosseinian 4
1 PhD Student in General Psychology, Department of Psychology, Kish International Branch, Islamic Azad University, Kish Island, Iran
2 Full Professor, Department of Psychology, Faculty of Educational Sciences and Psychology, Alzahra University, Tehran, Iran
3 Assistant Professor, Department of Psychiatry, Razi Psychiatry Teaching Hospital, Tehran, Iran.
4 Full Professor, Department of Counseling, Faculty of Educational Sciences and Psychology, Alzahra University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

The research was conducted with the aimed of comparing the effectiveness of cognitive-behavioral therapy and transcranial direct electrical stimulation on the rumination of people suffering from post-traumatic stress disorder. The research method was a semi-experimental design of pre-test, post-test and follow-up with a control group. The statistical population was people suffering from post-traumatic stress disorder, aged 20 to 45, who referred to psychological centers in Kish Island in 2024. The sample of 45 people was selected by the purposeful sampling method and divided into 3 groups (15 people in each group). The research tool was Post-Traumatic Stress Disorder Questionnaires and the Rumination Response Style. The group who was subjected to cognitive-behavioral therapy intervention underwent 8 sessions treatments of 90 minutes and the group who was subjected with transcranial direct electrical stimulation was treated for 8 sessions of 40 minutes. The method of variance with repeated measures were applied to data. The results showed that cognitive-behavioral therapy reduced rumination more and increased more cognitive flexibility. It can be concluded that cognitive-behavioral therapy is more effective than transcranial direct electrical stimulation on the rumination of people suffering from post-traumatic stress disorder.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cognitive-behavioral therapy
  • transcranial direct electrical stimulation
  • rumination
  • post-traumatic stress disorder

مراجع

آقاجانی، سیف الله. رهبری غازانی، نسرین . (1400). نقش حساسیت پردازش حسی و پردازش هیجانی در پیش‌بینی اختلالات روانی در افراد وابسته به مواد، مجلۀ پژوهش در آسیب‌شناسی روانی، 2(5)، 7-1  https://doi.org/10.22098/jrp.2021.1396
انصاری، بهجت.، تسبیح سازان، سیدرضا.، خادمی، علی.، رضایی، خالد. (1400). بررسی اثربخشی درمان شناختی رفتاری بر نگرانی، نشخوار فکری، و کنترل آسم در بیماران مبتلا به آسم. مجلۀ پرستاری و مامایی. ۱۹ (۴) :۲۸۷-۲۹۸ http://unmf.umsu.ac.ir/article-1-4253-fa.html
رضایی، مهدی.، احمدی‌زاده، محمدجواد. (1401). مقایسۀ‌ اثربخشی تحریک الکتریکی جریان مستقیم فراجمجمه‌ای (tDCS) با حساسیت‌زدایی حرکات چشم و پردازش مجدد (EMDR) بر اختلال استرس پس از ضربه (PTSD) مزمن. طب نظامی، 23(7), 573-583. https://doi.org/10.30491/JMM.23.7.573
سپیده دم، فاطمه سادات.، زارع، حسین.، پاشنگ، سارا.، ابوالمعالی، خدیجه.، حسین زاده تقوایی، مرجان. (1398). مدل یابی معادلات ساختاری اثر پردازش اطلاعات هیجانی بر حل مسئلۀ اجتماعی با میانجیگری توازن خود. شناخت اجتماعی، 8(1)، 9-24. doi: 10.30473/sc.2019.45760.2355
شاره، حسین.، بیانی، محمد. (1401). مقایسۀ اثربخشی تحریک الکتریکی فراجمجمه‌ای (TDCS) و درمان شناختی ‌رفتاری (CBT بر ولع‌ مصرف‌، خلق وخو و وابستگی به سیگار. مجلۀ اصول بهداشت روانی، 12(20)، 89-101. https://doi.org/10.22038/jfmh.2022.37864.2612
کریمی، سمیره.، متقی، شکوفه.، مرادی، افسانه. (1401). اثربخشی مواجهه درمانی مداوم بر تاب‌آوری و نشانه‌های بالینی دختران آزاردیدۀ جنسی مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه. روان‌شناسی بالینی و شخصیت, 20(1), 59-73. https://doi.org/20.1001.1.23452188.1401.20.1.5.4
محمدی، لیلا، محمدخانی، پروانه، دولتشاهی، بهروز، و گلزاری، محمود. (1399). نشانگان اختلال استرس پس از سانحه و همبودی آن با اختلال‌های دیگر در نوجوانان زلزله‌زده 11 تا 16 سالۀ شهر بم (چکیدۀ دهمین همایش پیاپی سالیانۀ انجمن علمی روان‌پزشکان ایران). مجلۀ روانپزشکی و روان‌شناسی بالینی ایران (اندیشه و رفتار)، 16(3)، 187-194. http://ijpcp.iums.ac.ir/article-1-1083-fa.html
Adler, N. E., Tomiyama, A. J., Kemeny, M., Wolkowitz, O. M., & Epel, E. (2021). Physical activity moderate effects of stressor-induced rumination on cortisol reactivity. Psychosomatic Medicine, 73(7), 604–611. https://doi.org/10.1097/PSY.0b013e318229e1e0
Adugna, D., Yadeta, T. A., Dereje, J., Firdisa, D., Demissie Darcho, S., Kassa, O., Kitessa, M., & Gemeda, A. T. (2024). Post-traumatic stress disorder and associated factors among inpatients at Eastern Command Referral Hospital in Dire Dawa, Eastern Ethiopia. Frontiers in Psychiatry, 15, 1373602. https://doi.org/10.3389/fpsyt.2024.1373602
Aghajani, Saifullah. Led by Ghazani, Nasrin. (2021). The role of sensory processing sensitivity and emotional processing in predicting mental disorders in substance dependent people, Journal of Research in Psychopathology, 2(5), 7-1 https://doi.org/10.22098/jrp.2021.1396 (Text in Persian)
Ansari b, tasbihsazan s r, khademi a l, rezaei k. evaluation of the effectiveness of cognitive-behavioral therapy on worry, rumination, and asthma control in patients with asthma. Nursing and Midwifery Journal 2021; 19 (4) :287-298
URL: http://unmf.umsu.ac.ir/article-1-4253-fa.html (Text in Persian)
Baker, R., Thomas, S., Thomas, P. W., Gower, P., Santonastaso, M., & Whittlesea, A. (2007). The Emotional Processing Scale: scale refinement and abridgement (EPS-25). Journal of Psychosomatic Research, 68(1), 83-88. doi: 10.1016/j.jpsychores.2009.07.007
Beasant B, Lee G, Vaughan V, et al. (2022). Health literacy and cardiovascular disease prevention: a systematic scoping review protocol. (British Medical Journal) BMJ Open;12: e054977. https://doi.org/10.1136/ bmjopen-2021-054977
Bradley R., Greene J., Russ E., Dutra L., Westen D. (2005). A multidimensional meta-analysis of psychotherapy for PTSD. Am. J. Psychiatry 162, 214–227. 10.1176/appi.ajp.162.2.214
Brinks, J., Fowler, A., Franklin, B. A., & Dulai, J. (2022). Lifestyle modification in secondary prevention: Beyond pharmacotherapy. American Journal of Lifestyle Medicine, 11(2), 137–152. https://doi.org/10.1177/1559827616651402
Brown, J. C., Gerhardt, T. E., & Kwon, E. (2023). Risk Factors for Coronary Artery Disease. In Stat Pearls. Stat Pearls Publishing. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK554410/
Bryant R. A. (2020). Post-traumatic stress disorder: a state-of-the-art review of evidence and challenges. World Psychiatry: Official Journal of the World Psychiatric Association (WPA), 18(3), 259–269. https://doi.org/10.1002/wps.20656 .
Cortina-Borja, M., Smith, A. D., Combarros, O., & Lehmann, D. J. (2020). The synergy factor: a statistic to measure interactions in complex diseases. (BioMed Central) BMC Research Notes, 2, 105. https://doi.org/10.1186/1756-0500-2-105
Dobson, K. S. (2020). Cognitive behavioural therapy. In E. Ryznar, A. B. Pederson, M. A. Reinecke, & J. G. Csernansky (Eds.), Landmark papers in psychiatry (pp. 201–213). Oxford University Press. https://doi.org/10.1093/med/9780198836506.003.0012
Figeys, M. Torrey M. Loucks, Ada W.S. Leung, Esther S. Kim, (2023). Transcranial direct current stimulation over the right dorsolateral prefrontal cortex increases oxyhemoglobin concentration and cognitive performance dependent on cognitive load, Behavioural Brain Research, 443, 114343. doi: 10.1016/j.bbr.2023.114343.
Foa E. B., McLean C. P., Zang Y., Rosenfield D., Yadin E., Yarvis J. S., et al. (1993). Effect of prolonged exposure therapy delivered over 2 weeks vs. 8 weeks vs. present-centered therapy on PTSD symptom severity in military personnel: a randomized clinical trial. JAMA 319, 354–364. 10.1001/jama.1993.21242
Fregni, F., Boggio, PS., Nitsche, M., Bermpohl, F., Antal, A., Feredoes, E., et al. (2021). Anodal transcranial direct current stimulation of prefrontal cortex enhances working memory. Experimental Brain Research, 166 (1), 23-30. https://doi.org/10.1007/s00221-005-2334-6
Galaz Prieto, F., Samavaki, M., & Pursiainen, S. (2024). Lattice layout and optimizer effect analysis for generating optimal transcranial electrical stimulation (tES) montages through the metaheuristic L1L1 method. Frontiers in Human Neuroscience, 18, 1202274. https://doi.org/10.3389/fnhum.2024.1202274
Gao, Y., Gong, L., Liu, H., Kong, Y., Wu, X., Guo, Y., & Hu, D. (2022). Research on the influencing factors of users' information processing in online health communities based on heuristic-systematic model. Frontiers in Psychology, 13, 966033. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2022.966033
Karimi, S., Mottaghi, S., & Moradi, A. (2022). The Effectiveness of Prolonged Exposure Therapy on Resilience and the Clinical Symptoms in Sexually Abused Girls with Post-Traumatic Stress Disorder. Clinical Psychology and Personality, 20(1), 59-73. doi: 10.22070/cpap.2022.14984.1128 (Text in Persian)
Kisling, L. A., & M Das, J. (2023). Prevention Strategies. In Stat Pearls. Stat Pearls Publishing.
Mandell, D., Siegle, G. J., Shutt, L., Feldmiller, J., & Thase, M. E. (2023). Neural substrates of trait ruminations in depression. Journal of Abnormal Psychology, 123(1), 35–48. https://doi.org/10.1037/a0035834
Mohamadi L, Mohamadkhani P, Dolatshahi B, Golzari M. Posttraumatic stress disorder symptoms and their comorbidity with other disorders in eleven to sixteen years old adolescents in the city of Bam. (Iranian Journal of Psychiatry and Clinical Psychology) IJPCP 2010; 16 (3) :187-194. http://ijpcp.iums.ac.ir/article-1-1083-fa.html (Text in Persian)
Olvera Lopez, E., Ballard, B. D., & Jan, A. (2023). Cardiovascular disease. In StatPearls. StatPearls Publishing. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK535419/
Rezaei, M., & Ahmadizadeh, M. J. (2022). Comparing the effectiveness of transcranial direct current stimulation (tDCS) with eye movement desensitization and reprocessing (EMDR) on post-traumatic stress disorder (PTSD). Journal of Military Medicine, 23(7), 573-583. doi: 10.30491/JMM.23.7.573(Text in Persian)
Romero-Rebollar, C., García-Gómez, L., Báez-Yáñez, M. G., Gutiérrez-Aguilar, R., & Pacheco-López, G. (2022). Adiposity affects emotional information processing. Frontiers in Psychology, 13, 879065. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2022.879065
Shareh, H., & Bayani, M. (2022). Comparing the effectiveness of transcranial direct current stimulation (TDCS) and cognitive behavioral therapy (CBT) on craving, mood and smoking addiction. Journal of Fundamentals of Mental Health, (), -. doi: 10.22038/jfmh.2022.37864.2612 (Text in Persian)
Taguchi, K., Numata, N., Takanashi, R., Takemura, R., Yoshida, T., Kutsuzawa, K., Yoshimura, K., & Shimizu, E. (2021). Integrated cognitive behavioral therapy for chronic pain: An open-labeled prospective single-armtrial. Medicine, 100(6), e23859. https://doi.org/10.1097/MD.0000000000023859
Takano, Z., Machida, N., Ayaka, U., Okajima. (2023). Effect of cognitive behavioral therapy for insomnia in workers: A systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials, Sleep Medicine Reviews, 71(20), 101839. https://doi.org/10.1016/j.smrv.2023.101839 .
Woods, A. J., Antal, A., Bikson, M., Boggio, P. S., Brunoni, A. R., Celnik, P., Cohen, L. G., Fregni, F., Herrmann, C. S., Kappenman, E. S., Knotkova, H., Liebetanz, D., Miniussi, C., Miranda, P. C., Paulus, W., Priori, A., Reato, D., Stagg, C., Wenderoth, N., & Nitsche, M. A. (2022). A technical guide to tDCS, and related non-invasive brain stimulation tools. Clinical Neurophysiology: official journal of the International Federation of Clinical Neurophysiology, 127(2), 1031–1048. https://doi.org/10.1016/j.clinph.2022.11.012
Zare, S., Zare, H., Alipour, A., & Farzad, V. A. (2021). The effectiveness of cognitive rehabilitation in promoting cognitive functions in patients with post-traumatic stress disorder: A systematic review. Neuropsychology, 7(25), 93-110. doi: 10.30473/clpsy.2021.57579.1590(Text in Persian)

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار