نقش میانجی حمایت اجتماعی ادراک شده در رابطۀ بین شایستگی اجتماعی با اعتیاد به شبکه‏ های اجتماعی در دانش آموزان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری تخصصی، گروه روانشناسی، واحد امارات، دانشگاه آزاد اسلامی، دبی، امارات متحده عربی

2 استاد مدعو، گروه روانشناسی، واحد امارات، دانشگاه آزاد اسلامی، دبی، امارات متحده عربی

3 استادیار، گروه روانشناسی، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

4 دانشیار، گروه روانشناسی، واحد تنکابن، دانشگاه آزاد اسلامی، تنکابن، ایران

چکیده

پلتفرم­ های شبکه ­های اجتماعی مناطق مجازی هستند که افراد می­توانند صفحات مجازی خود را ایجاد کنند و با علایق مشترک دوست شوند. با ادغام شبکه­ های اجتماعی در زندگی روزمرۀ افراد، پتانسیل تأثیرگذاری بر بسیاری از بخش­ های رفتار انسان را دارد. هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش میانجی حمایت اجتماعی ادراک ­شده در رابطۀ بین شایستگی اجتماعی با اعتیاد به شبکه­ های اجتماعی در دانش­ آموزان بود. روش این مطالعه توصیفی_ همبستگی بود. جامعۀ آماری، تمامی دانش ­آموزان دختر دورۀ متوسطۀ اول و دوم شهر کرج در سال تحصیلی 1403-1402 بودند. حجم نمونه با روش نمونه‏ گیری در دسترس 400 نفر انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده­­ های پژوهش شامل پرسشنامۀ اعتیاد شبکه ‏های گریفیث، پرسشنامۀ شایستگی اجتماعی گومز_اورتیز و همکاران و مقیاس چندبعدی حمایت اجتماعی زیمت و همکاران بود. داده‌ها با استفاده از همبستگی پیرسون و معادلات ساختاری تحلیل شد. یافته ­های پژوهش نشان داد که اثرات مستقیم شایستگی اجتماعی و حمایت اجتماعی ادراک ­شده بر اعتیاد به شبکه ‏های اجتماعی معنادار بود. همچنین نتایج نشان داد که حمایت اجتماعی در رابطۀ بین شایستگی اجتماعی با اعتیاد به شبکه ‏های اجتماعی نقش میانجی و معنادار داشت. براین اساس پیشنهاد می‌شود که رابطة بین این متغیرها در مداخله‌های مرتبط با اعتیاد به شبکه­ های اجتماعی مورد توجه قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Mediating Role of Perceived Social Support in the Relationship between Social Competences with Virtual Social Networks Addiction in Students

نویسندگان [English]

  • Sepideh Talebzadeh 1
  • Hasan Ahadi 2
  • Mastooreh Sedaghat 3
  • Javad Khalatbar 4
  • Taher Tizdast 4
1 Ph.D. Student, Department of Psychology, UAE Branch, Islamic Azad University, Dubai, United Arab Emirates
2 Visiting Professor, Department of Psychology, UAE Branch, Islamic Azad University, Dubai, United Arab Emirates
3 Assistant Professor, Department of Psychology, Islamic Azad University, South Tehran Branch, Tehran, Iran
4 Associate Professor, Department of Psychology, Tonekabon Branch, Islamic Azad University, Tonekabon, Iran
چکیده [English]

Social networking is virtual areas where individuals can create their virtual profiles and make friends with common interests. With the integration of social media into individuals’ everyday lives, it has the potential to affect many parts of human behavior. The purpose of the present study was to investigate mediating role of perceived social support in the relationship between social competences with virtual social networks addiction in students. This was descriptive-correlation research. The statistical population was female students in Karaj in year 2023. A sample of 400 students were selected with convenience method. Data collection tools include the social networking addiction scale of Griffiths, social competence questionnaire of Gómez-Ortiz, et al. and social support scale of Zimet, et al. Data were analyzed using Pearson correlation and structural equations modeling. The results showed significant direct effect of social competence and social support on virtual social networks addiction. Also, the results showed that perceived social support had a mediating role in relationship between social competences with virtual social networks addiction. Based on the results of this research, it is suggested that the relationship between these variables should be taken into consideration in interventions to social networks addiction.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Perceived social support
  • social competence
  • virtual social networks addiction

مراجع

امین، شهین؛ هارون رشیدی، همایون؛ و کاظمیان مقدم، کبری. (1401). بررسی رابطۀ سبک‌های والدگری و الگوهای ارتباطی خانواده با اعتیاد به شبکه‌های مجازی: نقش واسطه‌ای شایستگی اجتماعی. فصلنامۀ فرهنگی تربیتی زنان و خانواده، 17 (58)، 157-133. https://dorl.net/dor/20.1001.1.26454955.1401.17.58.5.4
بشارت، محمدعلی. (1398). مقیاس چندبعدی حمایت اجتماعی ادراک­شده: پرسشنامه، روش اجرا و نمره­گذاری. نشریۀ روان­شناسی تحولی (روان­شناسان ایرانی)، 15(60 )، 336-338. https://sid.ir/paper/516322/fa
محمدی، فریبا؛ حسینیان، سیمین؛ یزدی، سیده منور؛ و مردانی راد، مژگان. (1402). تدوین مدل قلدری-قربانی سایبری: تأثیر شایستگی اجتماعی و حمایت اجتماعی ادراک­شده با میانجی­گری خشم نوجوانان. فصلنامۀ علمی و پژوهشی پژوهش­های انتظامی و اجتماعی زنان و خانواده، 10(20)، 33-1. https://www.magiran.com/paper/2636102/%
Al-Kandari, Y. Y., & Al-Sejari, M. M. (2021). Social isolation, social support and their relationship with smartphone addiction. Information, Communication & Society, 24(13), 1925-1943. https://doi.org/10.1080/1369118X.2020.1749698
Amin, S., Haroon Rashidi, H., & Kazemian Moghadam, K. (2022). Investigating parenting styles and family relationship patterns with addiction to virtual networks: The mediating role of social competence in Dezful city students. The Women and Families Cultural-Educational, 17 (58), 133-157. (Text in Persian) https://dorl.net/dor/20.1001.1.26454955.1401.17.58.5.4
Andreassen, C. S. (2015). Online social network site addiction: A comprehensive review. Current Addiction reports, 2(2), 175-184. https://doi.org/10.1007/s40429-015-0056-9
Besharat, M.A. (2019). Multidimensional scale of perceived social support: Questionnaire, instruction and scoring. Developmental Psychology Iranin Psychologist, 15(60), 336-338. (Text in Persian) https://sid.ir/paper/516322/fa
Caplan, S. E., & High, A. C. (2007). Online social interaction, psychosocial well‐being, and problematic Internet use. Internet addiction: A handbook and guide to evaluation and treatment, 1(1), 35-53. https://doi.org/10.1002/9781118013991.ch3
Flego, N., Deranja, L. J., & Orehovački, T. (2023, May). The Influence of the internet and social networks on behavioral problems of primary and secondary school students in Croatia. In 2023 46th MIPRO ICT and Electronics Convention (MIPRO) (pp. 76-81). IEEE. https://doi.org/10.23919/MIPRO57284.2023.10159760
Gómez-Ortiz, O., Romera-Felix, E. M., & Ortega-Ruiz, R. (2017). Multidimensionality of social competence: Measurement of the construct and its relationship with bullying roles. Revista de Psicodidáctica (English ed.), 22 (1), 37-44. https://doi.org/10.1387/RevPsicodidact.15702
Griffiths, M. D., Kuss, D. J., & Demetrovics, Z. (2014). Social networking addiction: An overview of preliminary findings. Behavioral Addictions, 1(1), 119-141. https://doi.org/10.1016/B978-0-12-407724-9.00006-9
Hussain, I., Cakir, O., & Ozdemir, B. (2020). Studying internet addiction profile of university students with latent class analysis. Education and Information Technologies, 25(1), 4937-4959. https://doi.org/10.1007/s10639-020-10203-6
Kaya, Z., Vangölü, M. S., Marufoğlu, M., & Özdemir, M. (2023). Predicting digital addiction in adolescents: The role of perceived social support and well-being variables. International Journal of Progressive Education, 19 (3), 1-10. http://dx.doi.org/10.29329/ijpe.2023.546.2
Kline, R. B. (2023). Principles and practice of structural equation modeling. Guilford publications. https://www.guilford.com/books/Principles-and-Practice-of-Structural-Equation-Modeling/Rex-Kline/9781462551910
Kuchler, T., Russel, D., & Stroebel, J. (2022). JUE Insight: The geographic spread of COVID-19 correlates with the structure of social networks as measured by Facebook. Journal of Urban Economics, 127(2), 1-10. https://doi.org/10.1016%2Fj.jue.2020.103314
Lin, S., Liu, D., Niu, G., & Longobardi, C. (2022). Active social network sites use and loneliness: the mediating role of social support and self-esteem. Current Psychology, 41(3), 1279-1286. https://doi.org/10.1007/s12144-020-00658-8
Lin, S., Longobardi, C., Gastaldi, F. G. M., & Fabris, M. A. (2024). Social media addiction and aggressive behaviors in early adolescents: The mediating role of nighttime social media use and sleep quality. The Journal of Early Adolescence, 44(1), 41-58. https://doi.org/10.1177/02724316231160142
López-Gil, J. F., Chen, S., Jiménez-López, E., Abellán-Huerta, J., Herrera-Gutiérrez, E., Royo, J. M. P., ... & Tárraga-López, P. J. (2023). Are the Use and Addiction to Social Networks Associated with Disordered Eating Among Adolescents? Findings from the EHDLA Study. International Journal of Mental Health and Addiction, 2(2), 1-15. https://doi.org/10.1007/s11469-023-01081-3
Luan, L., Hong, J. C., Cao, M., Dong, Y., & Hou, X. (2023). Exploring the role of online EFL learners perceived social support in their learning engagement: A structural equation model. Interactive Learning Environments, 31(3), 1703-1714. https://doi.org/10.1080/10494820.2020.1855211
Mohamadi, F., Hosseininan, S., Yazdi, S. M., & MardaniRad, M. (2022). The mediating role of anger in relationship with perceived social support and cyber bullying-victimization girl adolescents. The Women and Families Cultural-Educational, 17(60), 131-153. (Text in Persian) https://dorl.net/dor/20.1001.1.26454955.1401.17.60.5.8
Moretta, T., Buodo, G., Demetrovics, Z., & Potenza, M. N. (2022). Tracing 20 years of research on problematic use of the internet and social media: Theoretical models, assessment tools, and an agenda for future work. Comprehensive Psychiatry, 112(1), 1-10. https://doi.org/10.1016/j.comppsych.2021.152286
Parlak Sert, H., & Başkale, H. (2023). Students' increased time spent on social media, and their level of coronavirus anxiety during the pandemic, predict increased social media addiction. Health Information & Libraries Journal, 40(3), 262-274. https://doi.org/10.1111/hir.12448
Rehman, A. U., Bhuttah, T. M., & You, X. (2020). Linking burnout to psychological well-being: The mediating role of social support and learning motivation. Psychology Research and Behavior Management, 1(2), 545-554. https://doi.org/10.2147/PRBM.S250961
Romano, L., Angelini, G., Consiglio, P., & Fiorilli, C. (2021). Academic resilience and engagement in high school students: The mediating role of perceived teacher emotional support. European Journal of Investigation in Health, Psychology and Education, 11(2), 334-344. https://doi.org/10.3390/ejihpe11020025
Saqib, N., & Amin, F. (2024). The development and validation of the Indian social media addiction scale. Online Information Review, 48(1), 209-228. https://doi.org/10.1108/OIR-09-2021-0477
Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H., & Müller, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods of P, 8 (2), 23-74. https://www.researchgate.net/publication
Shahnawaz, M. G., & Rehman, U. (2020). Social networking addiction scale. Cogent Psychology, 7 (1), 1-17. https://doi.org/10.1080/23311908.2020.1832032
Sharov, S., Vorovka, M., Sharova, T., & Zemlianska, A. (2021). The impact of social networks on the development of students’ social competence. International Journal of Engineering Pedagogy (iJEP), 11(3), pp. 84–98. https://doi.org/10.3991/ijep.v11i3.20491
Soh, F., Smith, K., & Dhillon, G. (2022). The relationship between social capital and social media addiction: The role of privacy self-efficacy. Australasian Journal of Information Systems, 26 (2), 1-10. https://doi.org/10.3127/ajis.v26i0.3367
Taylor, Z. E., Conger, R. D., Robins, R. W., & Widaman, K. F. (2015). Parenting practices and perceived social support: Longitudinal relations with the social competence of Mexican-origin children. Journal of Latina/o Psychology, 3(4), 193–208. https://doi.org/10.1037/lat0000038
Wang, J., & Xue, M. (2021). Influence of age, stigma and social support on male temporary ejaculation failure on IVF oocyte retrieval day. Reproductive Biology and Endocrinology, 19(1), 1-7. https://doi.org/10.1186/s12958-020-00691-z
Yang, Y., Liu, K., Li, S., & Shu, M. (2020). Social media activities, emotion regulation strategies, and their interactions on people’s mental health in COVID-19 pandemic. International Journal of Environmental Research and Public Health, 17 (23), 1-10. https://doi.org/10.3390/ijerph17238931
Zachrisson, H. D., Janson, H., & Lamer, K. (2019). The lamer social competence in preschool (LSCIP) scale: structural validity in a large norwegian community sample. Scandinavian Journal of Educational Research, 63 (4), 551-565. http://dx.doi.org/10.1080/00313831.2017.1415963
Zimet, G.D., Dahlem, N. W., Zimet, S. G., & Farley, G. K. (1988). The multidimensional scale of perceived social support. Journal of Personality Assessment, 52 (1), 30-41. http://dx.doi.org/10.1207/s15327752jpa5201_2

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار