بررسی اثربخشی درمان شناختی رفتاری برمهارت‌های مثبت‌اندیشی و تعارضات بین فردی در فرزندان طلاق

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد، روانشناسی اسلامی مثبت گرا، دانشگاه پیام نور، ایران

2 استادیار علوم تربیتی دانشگاه پیام نور، ایران

چکیده

این پژوهش باهدف بررسی اثربخشی درمان شناختی رفتاری بر مهارت‌های مثبت‌اندیشی و تعارضات بین‌فردی فرزندان طلاق انجام شده است. طرح پژوهش از نوع نیمه‌آزمایشی بود. جامعة آماری پژوهش شامل فرزندان طلاق در مؤسسه خیریة دارالاکرام قم بود. نمونة آماری این پژوهش از 30 نفر تشکیل شده بود که به‌روش هدفمند انتخاب و سپس به‌صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل گمارده شده‌ بودند. جهت جمع‌آوری داده‌های این پژوهش از پرسشنامه­های مثبت‌اندیشی اینگرام و ویسنیکی و همچنین پرسشنامة تعارض بین‌فردی جن استفاده شد. سپس درمان طبق پروتکل درمان شناختی و رفتاری ارائه شده توسط بک، طی 8 جلسة 90 دقیقه‌ای، برای گروه آزمایش ارائه شد و گروه کنترل مداخله‌ای دریافت نکردند. سپس از دو گروه پس‌آزمون گرفته شد. و بعد از جمع­آوری اطلاعات آماری برای تحلیل داده­ها از روش تحلیل کواریانس چند متغیری استفاده شد. نتایج آزمون تحلیل کوواریانس چندمتغیری نشان داد که درمان شناختی رفتاری بر مهارت‌های مثبت‌اندیشی و تعارضات بین‌فردی در فرزندان طلاق، اثربخش بود. همچنین، با توجه به نتایج پیشنهاد می‌گردد دوره‌های درمان شناختی رفتاری جهت کاهش تعارضات بین‌فردی فرزندان طلاق در مراکز مشاوره و مدارس توسط روان ­شناسان و مشاورین برگزار گردد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Cognitive Behavioral Therapy on Positive Thinking Skills and Interpersonal Conflicts in Children of Divorce

نویسندگان [English]

  • Sedigheh Alinaghipour 1
  • Seyed Mohammad Ghalamkarian 2
  • Reyhaneh Fahami 2
1 Master's student, Positive Islamic Psychology, Payam Noor University, Iran
2 Assistant Professor of Educational Sciences, Payam Noor University, Iran
چکیده [English]

This research was conducted with the main purpose of investigating the effectiveness of cognitive behavioral therapy on positive thinking skills and interpersonal conflicts in children of divorce. The research design was semi-experimental (pre-test and post-test). The statistical population of the present study included all the children of divorce who referred to Darala Karam charity institution in Qom city in the spring of 1402. The sample size was targeted, 30 people were selected from the statistical population, who were randomly assigned to two experimental and control groups. Ingram and Visnicki's positive thinking questionnaire and Jen's interpersonal conflict questionnaire were used to collect data. Then cognitive behavioral therapy according to Beck's cognitive and behavioral therapy protocol during 8 sessions of 90 minutes (once a week) was provided to the experimental group and the control group did not receive any intervention. After the meetings, a post-test was taken from the two groups. The results of the multivariate covariance analysis test showed that cognitive behavioral therapy is effective on positive thinking skills and interpersonal conflicts in children of divorce. According to the results of the research, it is suggested that cognitive behavioral therapy courses be held by counselors in counseling centers and schools in order to reduce the interpersonal conflicts of children of divorce.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Children of divorce
  • cognitive behavioral therapy
  • interpersonal conflicts
  • positive thinking skills

مراجع

اسدی، زینب و حسینی طبقدهی، سیده لیلا. (1399). نقش کمال گرایی و مثبت‌اندیشی والدین در پیش‌بینی مهارت‌های اجتماعی. مجله روانشناسی، 24(1(پیاپی 93))، 91-105. SID. https://sid.ir/paper/54512/fa
اسلامی، عبداله. (1387). تعریف مثبت اندیشی. دلتای مثبت، -(10)، 10-11. SID. https://sid.ir/paper/451470/fa
جعفری، داوود و غیاثوند، فاطمه. (1399). میزان اثربخشی آموزش درمان شناختی- رفتاری بر افزایش مثبت‌اندیشی زوجین و کیفیت زندگی آنها، هفتمین کنفرانس بین المللی دستاوردهای نوین پژوهشی علوم تربیتی، روانشناسی و علوم اجتماعی، اصفهان. https://civilica.com/doc/1122619/
خسروی، هاجر (1396). تاثیر مدلهای ذهنی مشترک بر تعارض و عدم تقارن تعارض در تیم‌های کاری. پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی. دانشگاه علامه طباطبائی.
سادات، سما، و واحدی، شهرام. (1398). تاثیر آموزش مهارت های مثبت اندیشی بر بهزیستی ذهنی دانش آموزان. تفکر و کودک، 10(1 )، 101-123.  SID. https://sid.ir/paper/230214/fa  https://doi.org/10.30465/fabak.2019.4929
فیروزی، منیژه و بیرانوندی، مهتاب. (1399). اثربخشی CBT مبتنی بر مثبت‌اندیشی با استفاده از برنامه‌های کامپیوتری و شبکه‌های اجتماعی مجازی بر بهبود کیفیت زندگی بیماران مبتلا به کمر درد مزمن. بیهوشی و درد، 11(3)، 66-76. SID. https://sid.ir/paper/380910/fa
قربانی وناجمی، میلاد، اژه ای، جواد، و غلامعلی لواسانی، مسعود. (1398). اثربخشی بازآموزی اسنادی بر سلامت روان فرزندان طلاق پسر مقطع متوسطه اول. دانش و پژوهش در روان شناسی کاربردی، 20(1 (پیاپی 75) )، 26-34. SID. https://sid.ir/paper/163862/fa و https://doi.org/10.30486/jsrp.2019.663539
مجیدی، سیده محبوبه (1399). اثربخشی درمان شناختی رفتاری بر مهارت حل تعارض زنان خیانت دیده. سومین کنفرانس بین المللی روانشناسی، مشاوره، تعلیم و تربیت، مشهد. https://civilica.com/doc/1197567/
محمدرضاخانی، زهرا و ساردوئی، غلامرضا. (1400). بررسی اثر بخشی درمان شناختی رفتاری بر مثبت اندیشی در دانش آموزان پسر افسرده پایه ششم ابتدایی شهر کرمان. فصلنامه روانشناسی و علوم رفتاری ایران، 6(28)، 144-130. https://civilica.com/doc/1542010
موسوی، فاطمه. (1401). بررسی تحلیلی اثربخشی درمان شناختی رفتاری بر کاهش تعارض و اختلافات روابط زناشویی زوجین. اولین کنفرانس روانشناسی، علوم تربیتی، علوم اجتماعی و علوم انسانی. https://civilica.com/doc/1625229/
هاشمی، زهرا. (1388). رابطه مثبت اندیشی و بهداشت روانی. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی.
Amato, P. R. (2014). The Consequences of divorce for adults and children: An update. Društvena Istraživanja, 23(1), 5-24.‌  http://dx.doi.org/10.5559/di.23.1.01
Asadi, Z., & Hosseini Tabaghdehi, S. L. (2020). The role of parental perfectionism and positive thinking in predicting social skills. Journal of Psychology, 24(1), 91-105.  https://sid.ir/paper/54512/fa
Augustijn, L. (2021). The relation between joint physical custody, interparental conflict, and children's mental health. Journal of Family Research/Zeitschrift für Familienforschung, 33(3)., 876-889. DOI: https://doi.org/10.20377/jfr-621
 Beck, A. T. (1993). Cognitive therapy: Past, present, and future. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 61(2), 194–198. https://doi.org/10.1037/0022-006X.61.2.194
Chethik, M., Dolin, N., Davies, D., Lohr, R., & Darrow, S. (2021). Children and divorce: The “negative” identification. In The Divorce Process (pp. 121-138). Routledge.‌ https://dorl.net/dor/20.1001.1.2383353.1400.10.12.14.6
Damota, M. D. (2019). The effect of divorce on families’ life. Academia Education, DOI: 10.7176/JCSD/46-02. https://doi.org/ 10.7176/JCSD/46-02
Dodi, L. (2018). Educational value of Johan Vincent Galtung’s conflict resolution in reducing gender issues-bas violence. Didaktika Religia, 6(2),327-350.‌ https://doi.org/10.30762/didaktika.v6i2.1110
Eslami, A. (2008). Positive thinking definition. Positive Delta, -(10), 10-11. https://sid.ir/paper/451470/fa
Firouzi, M., & Beyranvand, M. (2020). The effectiveness of positive thinking-based CBT using computer programs and social media networks on improving the quality of life in patients with chronic low back pain. Journal of Anesthesia and Pain, 11(3), 66-76. https://sid.ir/paper/380910/fa
Fredrickson, B. L., & Joiner, T. (2018). Reflections on positive emotions and upward spirals. Perspectives on Psychological Science, 13(2), 194-199. ‌https://doi.org/10.1177/1745691617692106
Ghezelseflo, M., Saadati, N., & Rostami, M. (2019). Effectiveness of trauma-based cognitive-behavioral therapy on adjustment after divorce. Family Pathology, Counseling and Enrichment Journal, 4(2), 89-106. http://dorl.net/dor/20.1001.1.24234869.1397.4.2.2.4
 Ghorbani Vanajemi, M., Azhaei, J., & Gholamali Lavasani, M. (2019). The effectiveness of document retraining on the mental health of children of divorced parents in the first year of high school. Knowledge and Research in Applied Psychology, 20(1), 26-34. https://doi.org/10.30486/jsrp.2019.663539
GonzálezValero, G., Zurita-Ortega, F., Ubago-Jiménez, J. L., Puertas, P & Molero, V. (2019). Use of meditation and cognitive behavioral therapies for the treatment of stress, depression and anxiety in students. A systematic review and meta-analysis. International Journal of Environmental Research and Public Health, 16(22), 43-94. https://doi.org/10.3390/ijerph16224394
Hashemi, Z. (2009). The relationship between positive thinking and mental health. Master's thesis, Islamic Azad University.
Hayes, S. -C., & Hofmann, S. G. (2021). “Third‐wave” cognitive and behavioral therapies and the emergence of a process‐based approach to intervention in psychiatry. World Psychiatry, 20(3), 363-375.‌ https://doi.org/10.1002/wps.20884
Ingram, R. E., & Wisnicki, K. S. (1988). Assessment of positive automatic cognition. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 56(6), 898–902. https://doi.org/10.1037/0022-006X.56.6.898
Jafari, D., & Ghiasvand, F. (2020). The effectiveness of cognitive-behavioral therapy training on increasing positive thinking in couples and their quality of life. In Seventh International Conference on Modern Achievements in Educational Sciences, Psychology, and Social Sciences, Isfahan. https://civilica.com/doc/1122619/
Jehn, K. A., de Wit, F. R., Barreto, M., & Rink, F. (2015). Task conflict asymmetries: effects on expectations and performance. International Journal of Conflict Management, 26(2), 172-191. https://doi.org/10.1108/IJCMA-03-2012-0023
Jehn, K. A. (1995). A Multimethod examination of the benefits and detriments of intragroup conflict. Administrative Science Quarterly, 40(2), 256–282. https://doi.org/10.2307/2393638
Karyotaki, E., Efthimiou, O., Miguel, C., genannt Bermpohl, F. M., Furukawa, T. A., Cuijpers, P., ... & Forsell, Y. (2021). Internet-based cognitive behavioral therapy for depression: a systematic review and individual patient data network meta-analysis. International Journal of the American Medical Association Psychiatry, 78(4), 361-371.‌ https://doi.org/10.1001/jamapsychiatry.2020.4364
Khosravi, H. (2017). The impact of shared mental models on conflict and conflict asymmetry in work teams. Master's thesis, Allameh Tabataba'i University
Majidi, S. M. (2020). The effectiveness of cognitive-behavioral therapy on conflict resolution skills of betrayed women. Third International Conference on Psychology, Counseling, Education, and Training, Mashhad. https://civilica.com/doc/1197567/
Mohamadrezakhani, Z., & Sardoei, G. (2021). The effectiveness of cognitive-behavioral therapy on positive thinking in depressed sixth-grade male students in Kerman. Iranian Journal of Psychology and Behavioral Sciences, 6(28), 130-144. https://civilica.com/doc/1542010
Moosavi, F. (2022). An analytical study on the effectiveness of cognitive-behavioral therapy in reducing conflicts and marital disagreements in couples. First Conference on Psychology, Educational Sciences, Social Sciences, and Humanities. https://civilica.com/doc/1625229/
McGovern, C. M., Arcoleo, K., & Melnyk, B. (2019). COPE for asthma: Outcomes of a cognitive behavioral intervention for children with asthma and anxiety. School Psychology, 34(6), 665-679. https://doi.org/10.1037/spq0000310
Nel, T., Stander, M. W., & Latif, J. (2015). Investigating positive leadership, psychological empowerment, work engagement and satisfaction with life in a chemical industry. SA Journal of Industrial Psychology, 41(1), 1-13. https://hdl.handle.net/10520/EJC181589
Nurhidayah, B. S., Wibowo, M. E., & Purwanto, E. (2022). The Effectiveness of cognitive behavioral therapy (CBT) group counseling with symbolic modeling and role-playing techniques to increase self-confidence in students. Bulletin of Counseling and Psychotherapy, 4(1), 64-69.‌ https://doi.org/10.51214/bocp.v4i1.156 
Podina, I. R., Cosmoiu, A., Rusu, P., & Chivu, A. (2020). Positive thinking is not adaptive thinking: A cognitive-behavioral take on Interpretation Bias Modification for social anxiety. Journal of Rational-Emotive&Cognitive-BehaviorTherapy,38,424-444.‌ https://psycnet.apa.org/doi/10.1007/s10942-020-00344-5
Punyanunt-Carter, N. M., LaFreniere, J. R., Norman, M. S., & Colwell, M. J. (2019). Analyzing college students from divorced and intact families and their family communication patterns and interpersonal communication motives. Southern Communication Journal, 84(4), 219-232.‌ https://doi.org/10.1080/1041794X.2019.1641544
Ramezanzadeh, S., Etemadi, O. and Asanjarani, F. (2022), "A Constructivist grounded study on children's perception of loneliness after parental divorce", Qualitative Research Journal, Vol. 22 No. 4, pp. 464-477. https://doi.org/10.1108/QRJ-02-2022-0027
Ray, L. A., Meredith, L. R., Kiluk, B. D., Walthers, J., Carroll, K. M., & Magill, M. (2020). Combined pharmacotherapy and cognitive behavioral therapy for adults with alcohol or substance use disorders: a systematic review and meta-analysis.  journal JAMA Network open, 3(6), e208-279 https://doi.org/10.1001%2Fjamanetworkopen.2020.8279
Sadat, S., & Vahedi, S. (2019). The effect of positive thinking skills training on students' mental well-being. Journal of Tafakor va Koodak, 10(1), 101-123. https://doi.org/10.30465/fabak.2019.4929
Schimschal, S. E., & Lomas, T. (2019). Gritty leaders: The impact of grit on positive leadership capacity. Psychological Reports, 122(4), 1449-1470. https://psycnet.apa.org/doi/10.1177/0033294118785547
Seligman, M. E. (2019). Positive psychology: A personal history. Annual Review of Clinical Psychology, 15(1), 1-23.‌ https://doi.org/10.1146/annurev-clinpsy-050718-095653
Sorek, Y. (2019). Children of divorce evaluate their quality of life: The moderating effect of psychological processes. Children and Youth Services Review, 107, 104-533.‌ https://doi.org/10.1016/j.childyouth.2019.104533
Turner, B. J., Cobb, R. J., Gratz, K. L., & Chapman, A. L. (2016). The role of interpersonal conflict and perceived social support in nonsuicidal self-injury in daily life. Journal of Abnormal Psychology, 125(4), 588–598. https://doi.org/10.1037/abn0000141
Zaitov, E. K., & Teshayev, D. M. (2022). Family conflict and divorce as A social problem. Eurasian Journal of Humanities and Social Sciences, 5, 1-5.‌ Retrieved from https://www.geniusjournals.org/index.php/ejhss/article/view/517
مطالعات روان‌شناختی
دوره 20، شماره 1 - شماره پیاپی 74
اردیبهشت 1403
صفحه 103-117

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار