اثربخشی نقاشی درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر اجتناب شناختی دانش‌آموزان دختر دارای اختلال اضطراب امتحان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مربی، گروه هنر، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

2 دانشجوی دکتری تخصصی روانشناسی. دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.

3 دانشجو دکتری تخصصی روانشناسی. دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

4 استاد، گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.

چکیده

هدف پژوهش اثربخشی نقاشی درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر اجتناب شناختی در دانش‌آموزان دارای اختلالات اضطراب امتحان بود. ‏ مطالعه حاضر از نوع نیمه تجربی و جامعه‏ آماری کلیه دانش‌آموزان دختر دوره اول متوسطه مدارس منطقه 9 تهران در سال‏ 1400-1401 بود که 30 دختر دارای اضطرب امتحان با استفاده از پرسش‌نامه اضطراب امتحان شناسایی و با روش نمونه‌گیری دردسترس و گمارش تصادفی انتخاب شدند (15 دختر در گروه کنترل و گروه آزمایش). گروه آزمایش تحت آموزش نقاشی درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی (10 جلسه 60 دقیقه‌ای)  و گروه کنترل بدون آموزش قرار گرفتند. پرسش‌نامه اضطراب امتحان به منظور شناسایی نمونه مد نظر و پرسش‌نامه اجتناب شناختی و پروتکل درمانی نقاشی درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی استفاده گشت. آمار توصیفی، تحلیل کوواریانس تک و چند متغیره و نتایج مجذور اتا نشان داد نقاشی درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی موجب کاهش اجتناب شناختی در دانش‌آموزان گردید. بنابراین نقاشی درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی به‌عنوان یک مداخله روان‌شناختی  در جهت بهبود اجتناب شناختی دانش‌آموزان دارای اضطراب امتحان و افزایش سلامت روان توصیه می‌شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Painting Therapy Based on Mindfulness on Cognitive Avoidance of Female Students with Test Anxiety Disorders

نویسندگان [English]

  • Alireza Hoseyni Sadr 1
  • Arefe Mohamadnezhad Devin 2
  • Matine Ebadi 3
  • Sajjad Basharpoor 4
1 Instructor, Department of Art, Faculty of Literature and Humanities, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran
2 PhD student in psychology. Faculty of Educational Sciences and Psychology, Mohaghegh Ardabili University, Ardabil, Iran.
3 PhD student in psychology. Faculty of Educational Sciences and Psychology, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran
4 Professor, Faculty of Educational Sciences and Psychology, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran.
چکیده [English]

The purpose of the research was to the effectiveness of painting therapy based on mindfulness on cognitive avoidance in students with test anxiety disorders. The present study was quasi-experimental and the statistical population was all female students in the mid-school in district 9 of Tehran during the academic year 2021-2022. A sample of 30 girls with test anxiety, identified by using the test anxiety questionnaire, were selected using the convenience sampling method and random assignment in two groups (15 girls in each the control group and the experimental group). The experimental group was trained in painting therapy based on mindfulness (10 sessions of 60 minutes) and the control group was not trained. The test anxiety questionnaire was used to identify the target sample and the cognitive avoidance questionnaire and the painting therapy protocol based on mindfulness were used. Descriptive statistics, univariate and multivariate covariance analysis, and eta squared results showed that drawing therapy based on mindfulness reduced cognitive avoidance in students. Therefore, painting therapy based on mindfulness is recommended as a psychological intervention to improve the cognitive avoidance of students with test anxiety and increase mental health.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cognitive avoidance
  • mindfulness-based painting therapy
  • test anxiety
ابوالقاسمی، عباس؛ اسدی مقدم، عزیزه؛ نجاریان، بهمن؛ شکرکن، حسین (1375). ساخت و اعتباریابی مقیاسی برای سنجش اضطراب امتحان در دانش آموزان پایه سوم دوره راهنمایی تحصیلی اهواز، مجله علوم تربیتی و روان شناسی، 3(4): 61-73.
بساک­نژاد، سودابه؛ نصراله، معینی؛ مهرابی­زاده، مهناز (1389). رابطه پردازش پس­رویدادی و اجتناب شناختی با اضطراب اجتماعی در دانشجویان، نشریه علوم رفتاری. 4(4): 340-355.
سید اسماعیلی قمی، نسترین؛ شریفی درآمدی، پرویز؛ رضایی، سعید؛ دلاور، علی (1398). اثربخشی برنامه نقاشی درمانی مبتنی بر ذهن­آگاهی بر رفتارهای چالشی کودکان اوتیسم با عملکرد بالا، مجله علوم روانشناختی، 18(82): 1137-1145.
سید اسماعیلی قمی، نسترین؛ شریفی درآمدی، پرویز؛ رضایی، سعید؛ دلاور، علی (1400). تدوین و ارزیابی اثربخشی برنامه درمانی نقاشی درمانی مبتنی بر ذهن­آگاهی بر مهارت­های اجتماعی دانش­اموزان اوتیسم با عملکرد بالا، مجله روان شناسی مدرسه، 10(2)، 67-84.
شیخ الاسلامی، علی؛ سیداسماعیلی قمی، نسترن (1393). مقایسه­ تاثیر روش­های کاهش استرس مبتنی بر ذهن­آگاهی و مهارت­های مطالعه بر اضطراب امتحان دانش­آموزان، مجله روانشناسی مدرسه، 3(2): 104- 121.
کریمایی، میترا؛ فردوسی­پور، عاطفه (1398). اثربخشی نقاشی درمانی بر کاهش نشانه­های اختلال اضطراب جدایی کودکان پیش­دبستانی، فصلنامه رویش روان شناسی، 8(8): 205-212.
لیاقت، ریتا؛ قاسمی، فریده (1393). بررسی ویژگی­های روانسنجی پرسشنامه کمال­گرایی فراست و رابطه آن با اضطراب آمتحان دانش­آموزان، نشریه تحقیقات روانشناختی، 6(23): 60-76.
محمدپور، عبدالباسط؛ امینیان، ابوالفضل؛ نوذری، محمد؛ نعیمی، ابراهیم (1400). نقش اجتناب شناختی و ابرازگری هیجانی در پیش­بینی تعارض زناشویی زنان شهر تهران، مجله علوم روان­شناختی، 20(89): 209-218.
Aboighasemi A, Asadi Moghaddam A, Najarian B, Shokrkon H. (1996). Construction and validation of a test for the measurement of test anxiety among Ahwaz guidance school Students, Journal of Educational Scinces.3(2): 61-74. [Text in Persain]
Bassak-Nejad, S., Moini, N., Mehrabizadeh-Honarmand, M. (2011). The relationship between post event processing and cognitive avoidance with social anxiety among student, Journal of Behavioral Sciences. 4(4): 340-355. [Text in Persain]
Bortolon, C., Lopes, B., Capdevielle, D., Macioce, V., Raffard, S. (2019). The roles of cognitive avoidance, rumination and negative affect in the association between abusive supervision in the workplace and non-clinical paranoia in a sample of workers working in France, Psychiatry Research. 271(51): 581-589.
Faul, F., Erdfelder, E., Lang, A. G., Buchner, A. (2007). G-Power 3: A flexible statistical power analysis program for the social, behavioral, and biomedical sciences, Behavior Research Methods. 39(2), 175-191.
Haeyen, S., Heijman, J. (2020). Compassion Focused art therapy for people diagnosed with a cluster B/C personality disorder: An intervention mapping study. Arts in Psychotherapy, 6(9): 101-117.‏
Hamilton, N., Freche, R., Zhang, Y., Zeller, G., Carroll, I. (2021). Test anxiety and poor sleep: A vicious cycle, International Journal of Behavioral Medicine, 28(2): 250-258.‏
Ibrahim, F. M. (2021). Effects of art therapy on examination anxiety among students in staff model secondary school of Bayero University Kano, Nigeria. Bije-Bichi, Journal of Education, 15(1): 9-19.‏  
Joshi, A. M., Mehta, S. A., Pande, N., Mehta, A. O., & Randhe, K. S. (2021). Effect of mindfulness-based Art therapy (MBAT) on psychological distress and spiritual wellbeing in breast cancer patients undergoing chemotherapy, Indian Journal of Palliative Care, 27(4): 552-568.
Karimaee, M., Ferdosipour., A. (2019). The Effect of Painting Therapy on Reducing Signs of Symptoms in Separation Anxiety Disorder in Preschool Children, Rooyesh Ravanshenasi Journal (RRJ), 8(8): 205-212. [Text in Persian]
Liyaght, R., Ghasemi, F. (2014). Examining the psychometric characteristics of Frost's perfectionism questionnaire and its relationship with students' test anxiety, Journal of Psychological Research, 6(23): 60-76. [Text in Persian]
Mahmoudpour A., Aminian A., Nowzari M., Naeimi E. (2021). The role of cognitive avoidance and emotional expression in predicting marital conflict in women in Tehran, Journal of Psychological Science, 20(89): 209-218. [Text in Persian]
Mihailova, S., & Jobson, L. (2020). The impact of depression and culture on responses to intrusive autobiographical memories: Cognitive appraisals, cognitive avoidance, and brooding rumination, British Journal of Clinical Psychology, 59(1): 66-79.‏
Moula, Z. (2020). A systematic review of the effectiveness of art therapy delivered in school-based settings to children aged 5–12 years. International Journal of Art Therapy. 25(2): 88-99.‏
Regev, D. (2021). A process-outcome study of school-based art therapy, International Journal of Art Therapy, 12(9): 1-9.‏
Rointan, P., Heidari, A., Eftekhar Saadi, Z., & Ehteshamzadeh, P. (2021). Effectiveness of painting therapy on anxiety in children with specific learning disabilities, Caspian Journal of Pediatrics, 7(1): 488-494.
Roos, A. L., Goetz, T., Voracek, M., Krannich, M., Bieg, M., Jarrell, A., & Pekrun, R. (2021). Test anxiety and physiological arousal: A systematic review and meta-analysis, Educational Psychology Review, 33(2): 579-618.
Sarason, S. B., Davidson, K. S., Lighthall. F. F., Waite, R. R., Ruebush, B. K. (1960). Anxiety in Elementry school children, New York, John Wiley & Sons.
Scotta, A. V., Cortez, M. V., Miranda, A. R. (2021). Insomnia is associated with worry, cognitive avoidance and low academic engagement in Argentinian university students during the COVID-19 social isolation, Psychology, Health & Medicine, 12(56): 1-16.‏
Sexton K.A. & Dugas M.J. (2008). The cognitive avoidance questionnaire: Validation of the English translation, Journal of Anxiei Disorder, 22(15): 335-370.
Seyedesmaili Ghomi, N., Sharifidaramadi, P., Rezai, S., Delavar, Ali., (2020). The effectiveness of painting therapy program based mindfulness on challenging behaviors of high - functioning autism children, Journal of Psychological Science, 18(82): 1137-1145. [Text in Persian]
Seyedesmaili Ghomi, N., Sharifidaramadi, P., Rezai, S., Delavar, Ali., (2021). Developing and assessing the effectiveness of painting therapy program based on mindfulness on social skills of high-functioning autism students, Journal of School Psychology, 10(2), 67-84. [Text in Persian]
Sheykholeslami, A., Seyedesmaili Ghomi N. (2014). Comparing the effect of mindfulness-based stress reduction program and study skills training on the test anxiety in students. Journal of School Psychology, 13(2):253-266. [Text in Persian]
Silaj, K. M., Schwartz, S. T., Siegel, A. L., & Castel, A. D. (2021). Test anxiety and metacognitive performance in the classroom. Educational Psychology Review, 33(4), 1809-1834.
Wu, C., Lee, S. Y. (2020). After the intervention an evaluation and analysis of visual art therapy in the treatment of PTSD, International Journal of Clinical and Experimental Medicine, 13(10): 7646-7653.
Yadav, M. (2017). Study of achievement of senior secondary school student in relation to their emotional Intelligence creativity and family relationship, An International Multidisciplinary Research Journal, 7(4): 102-111.