تاثیر راهبردهای شناختی بر عملکرد خواندن دانش‌آموزان دارای اختلال یادگیری ویژه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی، گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

2 دکتری تخصصی روانشناسی تربیتی، گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

3 کارشناس ارشد روانشناسی تربیتی، گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر،  تأثیر راهبردهای شناختی بر عملکرد خواندن دانش آموزان مبتلا به اختلال یادگیری ویژه بود. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش­ آزمون–پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل دانش ­آموزان مبتلا به اختلال یادگیری ویژه شهرستان اهر بودند که به مرکز اختلال یادگیری در سال تحصیلی 1400-1399 مراجعه کرده بودند، که تعداد 20 نفر از آنها بصورت تصادفی انتخاب شدند و به دو گروه آزمایشی و کنترل تقسیم گردیدند. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش شامل، آزمون خواندن و نارساخوانی حسینی و همکاران و بسته آموزشی دن راهبردهای شناختی  بودند. نتایج تحلیل آماری کواریانس داده ها نشان داد که میانگین نمرات پس­ آزمون در آزمون خواندن و هم آزمون درک مطلب دو گروه با یکدیگر تفاوت معنی دار داشت. میانگین پس آزمون گروه آزمایش، نسبت به گروه کنترل ارتقاء یافت. بنابراین می­توان نتیجه گرفت که آموزش راهبردهای شناختی بر خواندن و درک مطلب کودکان دارای اختلال یادگیری ویژه تاثیر مثبت و معناداری دارد. طراحی واجرای برنامه های راهبردی شناختی برای سایر دانش آموزان دارای نارسایی های عصب تحولی و همچنین برگزاری دوره های آموزشی ضمن خدمت راهبرد های شناختی برای معلمان پیشنهاد می شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effect of Cognitive Strategies on Reading Performance of Students with Specific Learning Disability

نویسندگان [English]

  • Shahrooz Nemati 1
  • Mir Mahmoud Mir Nasab 1
  • Mohammad Bardel 2
  • Vahideh Ebrahimi 3
1 Assistant Professor, Department of Educational Science, Faculty of Educational Science and Psychology, University of Tabriz, Tabriz, Iran
2 Ph.D. in Educational Psychology, Department of Educational Science, Faculty of Educational Science and Psychology, University of Tabriz, Tabriz, Iran.
3 M.A. in Educational Psychology, Department of Educational Science, Faculty of Educational Science and Psychology, University of Tabriz, Tabriz, Iran
چکیده [English]

The aim of this study was to investigate the effect of cognitive strategies on reading performance of students with special learning disabilities. The research method was quasi-experimental with pretest-posttest design with control group. The statistical population of this study included students with learning disabilities in Ahar city who referred to the Learning Disabilities Center in the academic year 2019-2020, of which 20 were randomly selected and divided into experimental and control group. The instruments Hosaini, et al. reading and dyslexic test and Den educational package of cognitive strategies. The results of statistical analysis of covariance showed that the mean scores of post-tests in both reading and comprehension test were significantly different. The mean post-test of the experimental group was improved compared to the control group. Therefore, it can be concluded that teaching cognitive strategies had a positive and significant effect on reading and comprehension of children with special learning disabilities. Designing and implementing cognitive strategic programs for other students with developmental neurological disorders, as well as holding in-service training courses on cognitive strategies, is recommended for teachers.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cognitive strategies
  • comprehension
  • reading skills
  • specific learning disability

مراجع

آهنگر ، زهره؛ حاج لو، نادر؛ سپهری نسب، زهرا و معزز، رقیه. (۱۳۹۸). اثربخشی حافظه فعال بر بهبود عملکرد تحصیلی دانش آموزان با اختلال یادگیری خاص: یک مطالعه فراتحلیل، فصلنامه ناتوانی های یادگیری، ۸(۴)، ۷-۲۶.
حسینی، مریم، مرادی، علیرضا ، کرمی نوری، رضا ، حسنی، جعفر و پرهون، هادی.(1395).  بررسی اعتبار و روایی عاملی آزمون خواندن و نارساخوانی(نما)، فصلنامه تازه های علوم شناختی، 18(1)، 34-22.
عطادخت، اکبر، نریمانی، محمد؛ حضرتی ساقصلو ، شیوا و مجدی، هادی. (۱۳۹۷). مقایسه توانایی برنامه ریزی- سازماندهی و انعطاف پذیری شناختی در دانش آموزان با و بدون اختلال یادگیری خاص، نشریه راهبردهای شناختی در یادگیری، ۶(۱۰)، ۱-۱۵.
نریمانی، محمد و طاهری فرد، مینا. (۱۳۹۸). اثربخشی آموزش مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کاهش اجتناب تجربه ای و پریشانی روان شناختی نوجوانان دارای اختلال یادگیری خاص، فصلنامه ناتوانی های یادگیری، ۸(۴)، ۱۱۰-۱۳۳.
Ahangar, Z., Hajloo, N., Sepehri Nasab, Z., Moazez, R. (2019). The effectiveness of working memory on academic performance of students with specific learning disorder: A meta-analysis study. Journal of Learning Disabilities, 8(4), 7-26. (Text in Persian)
Alqahtani, S. S. (2020). iPad and repeated reading to improve reading comprehension for young adults with intellectual disability. Research in Developmental Disabilities, 10(3), 103-115.
American Psychiatric Association, A. P., & American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders: DSM-5.
Atadokht, A., Narimani, M., Hazrati saghsolo, S., Majdy, N. (2018). Comparison the ability of planning - Organize and cognitive flexibility in children with and without specific learning disorder. Biquarterly Journal of Cognitive Strategies in Learning, 6(10), 1-15. (Text in Persian)
Barbieri, C. A., Rodrigues, J., Dyson, N., & Jordan, N. C. (2020). Improving fraction understanding in sixth graders with mathematics difficulties: effects of a number line approach combined with cognitive learning strategies. Journal of Educational Psychology, 112(3), 628.
Brennan, C. (2021). Learning Disabilities. The Handbook of Language and Speech Disorders, 209-236.
Calvin, K. L., & Gray, S. (2020). Double-bubble thinking maps and their effect on reading comprehension in Spanish-English bilingual middle school students with learning disabilities. Learning Disability Quarterly, 7(3), 124-136.
Fabio, R. A., Giannatiempo, S., Semino, M., & Caprì, T. (2021). Longitudinal cognitive rehabilitation applied with eye-tracker for patients with rett syndrome. Research in Developmental Disabilities, 111, 103891.
Hallahan, D. P., Pullen, P. C., Kauffman, J. M. & Badar, J. (2020), Exceptional learners, In Oxford Research Encyclopedia of Education.
Hosaini, H., Moradi, A., Kormi Nouri, R., Hassani, J. & Parhoon, H. (2016). Reliability and Validity of Reading and Dyslexia Test (NEMA), Advances in Cognitive Science, 18(1), 22-34. (Text in Persian)
Hall, C., Vaughn, S., Barnes, M. A., Stewart, A. A., Austin, C. R., & Roberts, G. (2020). The effects of inference instruction on the reading comprehension of English learners with reading comprehension difficulties. Remedial and Special Education, 41(5), 259-270.
Hendricks, E. L., & Fuchs, D. (2020). Are individual differences in response to intervention influenced by the methods and measures used to define response? Implications for identifying children with learning disabilities. Journal of Learning Disabilities, 53(6), 428-443.
Lazarus, K. U. (2020). Socio-demographic factors affecting reading comprehension achievement among secondary school students with learning disabilities. IAFOR Journal of Education, 8(1), 145-157.
Mohammadi, H., Hatami, J., Kormi-Nouri, R., Mansouri, J., Mafakhery, D., & Khademi, H. (2021). Comparison of working memory function between bilingual and monolingual students with special learning disabilities. Journal of Applied Psychological Research, 11(4), 165-179.
Narimani, M., Taherifard, M. (2019). The effectiveness of acceptance/commitment training to decrease experiential avoidance and psychological distress in teenagers with specific learning disorder. Journal of Learning Disabilities, 8(4), 110-133. (Text in Persian)
Nemati, Sh., badri, R., Khani-salavat, Z. (2019). The effect of mindfulness on attention and comprehension in children with specific learning disability with impairment in reading. Research in Cognitive and Behavioral Sciences, 9(1), 91-104. (Text in Persian)
Núñez, J. C., Rodriguez, C., Tuero, E., Fernández, E., & Cerezo, R. (2020). Prior academic achievement as a predictor of non-cognitive variables and teacher and parent expectations in students with learning disabilities. Learning Disability Quarterly, 10(8). 236-249.
Özbek, A. B., & Ergül, C. (2021). Effectiveness of comprehension strategies mobile app (COSMA) on reading comprehension performances of students with learning disabilities. Journal of Special Education Technology, 12(2). 23-39.
Özkubat, U., & Özmen, E. R. (2021). Investigation of effects of cognitive strategies and metacognitive functions on mathematical problem-solving performance of students with or without learning disabilities. International Electronic Journal of Elementary Education, 13(4).75-90.
Quinn, J. M., Wagner, R. K., Menzel, A. J., & Schatschneider, C. (2020). Differential ecodevelopment of vocabulary knowledge and reading comprehension for students with and without learning disabilities. Journal of educational psychology, 112(3), 60-68.
Rosenshine, B., & Meister, C. (2013). Cognitive strategy instruction in reading. In Instructional models in reading.12(5). 15-26.
Torgesen, J. K., Wagner, R. K., & Rashotte, C. A. (2021). Prevention and remediation of severe reading disabilities: keeping the end in mind. In Components of Effective Reading Intervention. 11(3). 20-31.
Ugwuanyi, C. S., Okeke, C. I., Eseadi, C., Adimora, E. D., Agah, J. J., Obikwelu, C. L., & Eskay, M. (2021). The effects of mother-child mediated learning strategies on cognitive modifiability and psychological resilience of children with learning disabilities: A replication of Tzuriel and Shomron’s study (2018) With Nigerian children. SAGE Open, 11(2), 21582440211008897.
Wexler, J. (2021). Improving instruction in co-taught classrooms to support reading comprehension. Intervention in School and Clinic, 56(4), 195-199.
Zimmermann, L. M., & Reed, D. K. (2020). Improving reading comprehension of informational text: text structure instruction for students with or at risk for learning disabilities. TEACHING Exceptional Children, 52(4), 232-241.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار