تأثیرآموزش تلفیقی کنش‌های اجرایی گرم و سرد برتنظیم‌هیجان کودکان با اختلال نارسایی‌توجه/بیش‌فعالی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای روانشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

2 دانشیار، گروه روانشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

3 استاد، گروه روانشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

چکیده

بدکارکردی هیجانی در کودکان با اختلال نارسایی‌توجه/بیش‌فعالی، سازش‌یافتگی آنها را به‌خطر می‌اندازد. پژوهش حاضر به‌منظور بررسی تأثیرآموزش تلفیقی کنش‌های اجرایی گرم و سرد برتنظیم‌هیجان کودکان با‌ اختلال نارسایی‌توجه/بیش‌فعالی انجام شد. طرح پژوهش، نیمه‌آزمایشی از نوع پیش‌آزمون، پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعۀ آماری تمامی کودکان 9 تا 12 ساله با اختلال نارسایی‌توجه/بیش‌فعالی شهر رشت بودند که در سال 1400 به مراکز درمانی مراجعه کردند. نمونۀ پژوهش 26 کودک با اختلال نارسایی‌توجه/بیش‌فعالی از جامعه آماری ذکر شده بود که با روش دردسترس انتخاب و به‌طور تصادفی در گروه‌های آزمایش و کنترل جایگزین شدند. کودکان گروه آزمایش و مادران آنها هرکدام برنامۀ مداخله‌ای موردنظر را طی 10 جلسه دریافت کردند. ابزار مورداستفاده شامل پرسشنامۀ جمعیت‌شناختی، مقیاس درجه‌بندی کانرز و چک‌لیست تنظیم‌هیجان بود. داده‌ها با استفاده از آزمون تحلیل کواریانس تحلیل شد. یافته‌ها نشان داد، آموزش تلفیقی کنش‌های اجرایی بر بهبود تنظیم‌هیجان کودکان با اختلال نارسایی‌توجه/بیش‌فعالی مؤثر بود. تلفیق آموزش کنش‌های اجرایی گرم و سرد و مداخله در سطوح کودک-والد، در ارتقاء تنظیم هیجان کودکان با این اختلال نقش داشت؛ بنابراین استفاده از مداخلات چندبعدی پیشنهاد می‌شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effect of Integrated Training of Executive Functions Hot and Cool on Emotion Regulation in Children with ADHD

نویسندگان [English]

  • Seyyedeh Zahra Seyyed Noori 1
  • Abbas Ali Hossein Khanzadeh Firozjah 2
  • Abbas Abolghasemi 3
  • Iraj Shakerinia 2
1 Ph. D Student of Psychology, Faculty of Literature and Humanities, University of Guilan, Rasht, Iran.
2 Associate Professor, Department of Psychology, Faculty of Literature and Humanities, University of Guilan, Rasht, Iran
3 Professor,Department of Psychology, Faculty of Literature and Humanities, University of Guilan, Rasht, Iran
چکیده [English]

Emotional dysfunction in children with ADHD jeopardizes their adaptation. The present study aimed to investigate the effect of integrated training of executive functions hot and cool on emotion regulation in children with ADHD. This research was a quasi-experimental study with pretest-posttest control group design. The statistical population of the present study consisted of all 9 to 12-year-old children with ADHD in Rasht who referred to medical centers in 2021. The sample consisted of 26 children with ADHD who were selected through convenience sampling. They were then equally assigned to two control and experiment groups. The children in the experimental group and their mothers each received the intervention program in 10 sessions. The instruments used included demographic questionnaire, canners rate scale, emotion regulation checklist. Data were analyzed using analysis of covariance. the results showed that Integrated Training of Executive Functions improved emotion regulation in children with ADHD. The combination of training in hot and cold executive actions and intervention at the child and parent levels played a role in promoting the regulation of emotions in children with this disorder; Therefore, the use of multidimensional interventions is recommended.

کلیدواژه‌ها [English]

  • ADHD
  • children
  • emotion regulation
  • hot and cool executive functions
  • parent

مراجع

اصغری‌نکاح، محسن، عابدی، زهره. (1393).بررسی اثربخشی بازی‌درمانی مبتنی بر کارکردهای اجرایی بر بهبود بازداری پاسخ، برنامه‌ریزی و حافظه کاری کودکان دارای اختلال نقص‌توجه/بیش‌فعالی. فصلنامه روانشناسی‌شناختی، ۲ (۱): ۴۱-۵۱.
اصغری‌نکاح، محسن.(1388). کاربردهای آموزشی-ترمیمی بازی‌های بومی ایران در آموزش و توان‌بخشی کودکان دارای نیازهای ویژه. تعلیم و تربیت استثنایی، 2(90): 3-15.
آزادفر، نجمه؛ بدری‌گرگری، رحیم؛ فتحی‌آذر، اسکندر؛ صبوری‌مقدم، حسن؛ و هاشمی، تورج. (1400). بررسی اثربخشی بستۀ آموزشی کارکردهای اجرایی سرد در هیجانات تحصیلی دانش‏آموزان عادی پایۀ ششم ابتدایی. نوآوری‌های آموزشی، 20(2): 139-154.
حسینی دشت‌بیاض، غلامحسین؛ جناآبادی، حسین؛ و فرنام، علی. (1398). اثربخشی آموزش کارکردهای اجرایی بر عملکرد استدلال کمی، دانش و استدلال سیال در دانش‌آموزان دارای اختلال یادگیری پایه‌های اول و دوم ابتدایی. راهبردهای آموزش در علوم‌پزشکی،12(6): 28-35.
حکیمی‌راد، الهام؛ افروز، غلامعلی؛ به‌پژوه، احمد؛ غباری‌بناب، باقر؛ و ارجمندنیا، علی اکبر. (1392). اثربخشی برنامه‌های آموزش بازداری پاسخ و حافظه فعال بر بهبود مهارت‌های اجتماعی کودکان با اختلال کاستی‌توجه و بیش‌فعالی. مطالعات روان‌شناختی، 9(4): 9-30.
خوش‌روش، وحید؛ عاشقی، آرزو؛ و یعقوبی، فاطمه. (1398). تأثیر بازی‌درمانی مبتنی بر کارکردهای اجرایی در کاهش نارسایی هیجانی کودکان مبتلابه بیش‌فعالی. مجله دستاوردهای نوین در مطالعات علوم‌انسانی، 2(20): 1-13.
رضایی، صدیقه؛ افتخاری‌صعادی، زهرا، حافظی، فریبا؛ و حیدرئی، علیرضا. (1398). تدوین برنامه مداخله بهنگام مبتنی بر کارکردهای اجرایی و بررسی اثربخشی آن بر بهبود عملکرد عصب‌شناختی کودکان کم‌توان ذهنی آموزش‌پذیر. مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم‌پزشکی مشهد. 62( 1-4): 199-212.
شفیعی‌تبار، مهدیه؛ اکبری‌چرمهینی، صغری؛ و مولایی‌یساولی، مهدی.(1399). ساختار عاملی و ویژگی‌های روان‌سنجی چک‌لیست تنظیم‌هیجانی  نسخه والدین. فصلنامه سلامت‌روان کودک. 7( 3): 80-95.
عزیزیان، مرضیه.(1397) مداخله‌های آموزشی کارکردهای اجرایی برای کودکان با نارسایی‌شناختی. تعلیم و تربیت‌استثنایی. ۱ (۱۵۰)، ۶۳-۷۱
محب، نعیمه؛ امیری، شاهرخ؛ و بهروش، عاطفه. (1392). اثربخشی بازی‌درمانی کوتاه‌مدت ساختاری بر علائم اختلال نقص‌توجه-بیش‌فعالی کودکان پیش‌دبستانی. آموزش و ارزشیابی،6 (22): 27-43.
موسی‌زاده مقدم، حدیث؛ ارجمندنیا، علی‌اکبر؛ افروز، غلامعلی؛ غباری‌بناب، باقر.(1399). تأثیر برنامه توانبخشی شناختی مبتنی بر حافظه آینده‌نگر بر میزان توجه کودکان با اختلال نارسایی‌توجه/فزون‌کنشی. فصلنامه سلامت‌روان کودک. ۷ (۴):۲۴۸-۲۶۳.
Andrews, G., & Moussaumai, J. (2015). Improving children's affective decision making in the children's gambling task. Journal of Experimental Child Psychology. DOI: 10.1016/j.jecp.2015.05.005
Asgari Nekah, S.M, & Abedi, Z. (2014). The Effectiveness of executive functions based play therapy on improving response inhibition, planning and working memory in children with attention deficit hyperactivity disorder. Journal of Cognitive Psychology, 2 (1):41-51. (Text in Persian).
Asgari Nekah, S.M. (2009). Educational - Restorative applications of Iranian indigenous games in education and rehabilitation of children with special needs. Journal of Exceptional Education.2(90): 3-15. (Text in Persian).
Āzādfar, N., Badri Gargari, R., Fathi Āzar, E., Saboori Moghadam, H., Hāshemi, T. (2021). Effectiveness of the training package of cool executive functions on normal primary school sixth grade students' classroom excitement. Educational Innovations, 20(2):139-154. (Text in Persian).
Azizian M. (2018). Educational Interventions in Executive Functions in Children with Cognitive Disabilities. Journal of Exceptional Education. 1 (150): 63-71. (Text in Persian).
Beheshti, A., Chavanon, M.L., & Christiansen, H. (2020). Emotion dysregulation in adults with attention deficit hyperactivity disorder: a meta-analysis. BMC Psychiatry, 20(1): 1-11.
Bozkurt Yükçü, S., & Demircioğlu, H. (2020). Examining the predictor effect of parents’ emotional literacy level on the emotion regulation and social problem-solving skills of children. Early Child Development and Care,1-17.  https://doi.org/10.1080/03004430.2020.1720671.
Celestin-Westreich, S., & Celestin, L.P. (2013). Emotion regulation in ADHD children in face-perspective: from theory through research to facilitating adjustment of cognition and emotion. InTech. DOI:10.5772/50252. 
Dawson, A.E., Wymbs, B.T., Marshall, S.A., Mautone, J.A., & Power, T.J. (2016). The Role of Parental ADHD in Sustaining the Effects of a Family-School Intervention for ADHD. Journal of Clinical Child & Adolescent Psychology, 45(3): 305-19.
DuPaul, G.J., Kern, L., Belk, G., Custer, B., Hatfield, A., Daffner, M., &Peek, D. (2018). Promoting Parent Engagement in Behavioral Intervention for Young Children with ADHD: Iterative Treatment Development. Topics in Early Childhood Special Education, 38(1): 42–53.
Ghobari–Bonab, B., Beh-Pajooh, A., Afrooz, G., Hakimi Rad, E., & Arjmandnia, A. (2013). The effects of response inhibition and working memory training programs on improving social skills in children with Attention Deficit / Hyperactivity Disorder. Journal of Psychological Studies, 9(4): 9-30. (Text in Persian).
Hare, T.A., Camerer, C.F., & Rangel, A. (2009). Self-control in decision-making involves modulation of the vmPFC valuation system. Science, 324(5927):646-8.
Hosseinidashtbayaz, G.H., Jenaabadi, H., & Farnam, A. (2020). Effectiveness of training of executive functions on the performance of quantitative reasoning, knowledge, and fluid reasoning among students with learning disabilities in the first and second grades of elementary school. Education Strategies Medical Sciences, 12 (6): 28-35. (Text in Persian).
Jensen, D. A., Høvik, M. F., Monsen, N., Eggen, T. H., Eichele, H., Adolfsdottir, S., Plessen, K. J., & Sørensen, L. (2018). Keeping Emotions in Mind: The Influence of Working Memory Capacity on Parent-Reported Symptoms of Emotional Lability in a Sample of Children with and Without ADHD. Frontiers in psychology. doi: 10.3389/fpsyg.2018.01846
Kamali, A., Vaghee, S., & Aemmi, S. (2018). Effect of Mother's Emotion Regulation Strategies Training on the Symptoms of Children with Attention Deficit/Hyperactivity Disorder. International Journal of Pediatrics, 6(12): 8737-8744.
Khoshravesh, V., Asheghi, A., &Yaghubi, F. (2019). The effect of play-based play therapy on reducing emotional dysfunction in children with ADHD. Journal of New Achievements in Humanities Studies, 2(20): 1-13. (Text in Persian).
Li, Q., Liu, P., Yan, N., & Feng, T. (2020). Executive Function Training Improves Emotional Competence for Preschool Children: The Roles of Inhibition Control and Working Memory. Frontiers in psychology, doi: 10.3389/fpsyg.2020.00347
Lin, Z. L., Lin, D. R., Chen, J. J., Li, J., Li, X. Y., Wang, L. S., Liu, Z. Z., Cao, Q. Z., Chen, C., Zhu, Y., Chen, W. R., Liu, Y. Z., & Lin, H. T. (2019). Increased prevalence of parent ratings of ADHD symptoms among children with bilateral congenital cataracts. International journal of ophthalmology, 12(8): 1323–1329.
Magnus, W., Nazir, S., Anilkumar, A.C, & Shaban, K. (2021). Attention Deficit Hyperactivity Disorder. In: StatPearls. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing.
Milojevich, H., Machlin, L., & Sheridan, M. (2020). Early adversity and children's emotion regulation: Differential roles of parent emotion regulation and adversity exposure. Development and Psychopathology, 32(5): 1788-1798.
Mohebb, N., Amiri, S., &Behravesh, A. (2013). The effectiveness of Short time structured play therapy on attention –deficit Hyperactivity disorder in pre-school children (six years). Journal of Instruction and Evaluation, 6(22): 27-43. (Text in Persian).
Musazadeh Moghaddam, H., Arjmandnia, A.A, Afrooz, G.A, &Ghobari-Bonab, B. (2021). Effectiveness of Cognitive Rehabilitation Program Based on Prospective Memory on the Attention Rate in the Children with Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD). Journal of Child Mental Health, 7 (4):248-263. (Text in Persian).
Nemeth, D. G., & Chustz, K. M. (2020). Understanding “hot and cold” executive functions in children and adolescents. In D. G. Nemeth & J. Glozman (Eds.), Evaluation and treatment of neuropsychological compromised children. Elsevier Academic Press, https://doi.org/10.1016/B978-0-12-819545-1.00007-2
Predescu, E., Sipos, R., Costescu, C. A., Ciocan, A., & Rus, D. I. (2020). Executive Functions and Emotion Regulation in Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder and Borderline Intellectual Disability. Journal of clinical medicine, 9(4): 1-15.
Rezaei, S., Eftekhari Saadi, Z., Hafezi, F., & Heydarei, A. (2019). Development of Early Intervention Program Based On Executive Functions and its effectiveness on improving the neurological function of Children with Intellectual Disability. Medical Journal of mashhad university of medical sciences, 62(1-4): 199-212. (Text in Persian).
Romero-Ayuso, D., Alcántara-Vázquez, P., Almenara-García, A., Nuñez-Camarero, I., Triviño-Juárez, J. M., Ariza-Vega, P., Molina, J. P., & González, P. (2020). Self-Regulation in Children with Neurodevelopmental Disorders "SR-MRehab: Un Colegio Emocionante": A Protocol Study. International Journal of environmental research and public health, 17(12): 4198.
Sánchez, M., Lavigne, R., Romero, J. F., & Elósegui, E. (2019). Emotion Regulation in Participants Diagnosed with Attention Deficit Hyperactivity Disorder, Before and After an Emotion Regulation Intervention. Frontiers in psychology  doi: 10.3389/fpsyg.2019.01092
Shafietabar, M., Akbari Chermahini, S., &Molaei Yasavoli, M. (2020). Factorial Structure and Psychometric Properties of the Emotion Regulation Checklist – Parent Form. Journal of Child Mental Health, 7 (3):80-95. (Text in Persian).
Shuai, L., Daley, D., Wang, Y. F., Zhang, J. S., Kong, Y. T., Tan, X., & Ji, N. (2017).” Executive function training for children with attention deficit hyperactivity disorder”. Chinese medical Journal, 130(5): 549-558.
Tamm, L., Epstein, J.N., Loren, R.E.A., Becker, S.P., Brenner, S.B., Bamberger, M.E., Peugh, J., & Halperin, J.M. (2017). Generating attention, inhibition, and memory: A pilot randomized trial for preschoolers with executive functioning deficits. Journal of Clinical Child & Adolescent Psychology. DOI:10.1080/15374416.2016.1266645
Xie, J., Liu, S., & Fang, P. (2021). Cognitive training improves emotion regulation in Chinese preschool children. Pediatrics International, Accepted Article. https://doi.org/10.1111/ped.14661.
Xiu, L., Wu, J., Chang, L., & Zhou, R. (2018). Working Memory Training Improves Emotion Regulation Ability. Scientific Reports, DOI: 10.1016/j.physbeh.2015.12.004
Zelazo, Ph. (2016). Executive Functions: They Can Be Hot or Cool. Reflection Scinces, https://reflectionsciences.com/wp-content/uploads/2016/12/December-2016-Q4-v1.3.pdf

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار