اثربخشی درمان مبتنی‌برخانواده در تصویربدنی و سبک‌های هویت نوجوانان دختر مبتلا به ‌بی‌اشتهایی‌عصبی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مشاوره، گروه مشاوره، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران، ایران

2 دانشیار گروه مشاوره، واحد ابهر، دانشگاه آزاد اسلامی، ابهر، ایران

3 استاد تمام گروه مشاوره، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران

چکیده

پژوهش حاضر با هـدف بررسی اثربخشی و تداوم اثر درمان مبتنی‌برخانواده در تصویربدنی و سبک‌های هویت نوجوانان دختر مبتلا به بی‌اشتهایی‌عصبی انجـام‌شد. طـرح پـژوهش، از نـوع نیمـه‌تجربـی، پیش‌آزمـون و پس‌آزمون و پیگیری سه ماهه با گروه کنترل بود. جامعۀ آماری، نوجوانان دختر مبتلا به بی‌اشتهایی‌عصبی در سال تحصیلی99-1400شهر کرج بودند. به‌منظور انجام پژوهش، 30نفر از دانش‌آموزان به همراه خانواده‌هایشان انتخاب و با گمـارش تصـادفی در گروه‌های آزمـایشی و کنتـرل قرارگرفتند. گروه آزمایش در 10جلسه، مداخلۀ درمان مبتنی‌برخانواده را دریافـت‌نمودند و گروه کنترل مداخله‌ای دریافت‌نکردند. ابزارهای مورداستفاده، پرسشنامۀ نگرش‌های خوردن گارنر و گرفینگل، پرسشنامۀ سبک‌های هویت برزونسکی و پرسشنامۀ تصویربدنی کش و پروزینسکی بـود. داده‌هـا بـا تحلیل‌کواریانس چندمتغیره و تحلیل‌واریانس آمیخته بررسی‌شدند. نتایج نشان‌داد درمان مبتنی‌برخانواده برای بی‌اشتهایی‌عصبی ، منجربه پیدایش تصویربدنی مثبت و کسب هویت متعهدانه در دانش‌آموزان می‌شود.  همچنین پیگیری نشان داد که اثربخشی مداخله ماندگاراست. باتوجه به یافته‌ها، می‌توان نتیجـه‌گرفـت درمان مبتنی‌برخانواده برای بی‌اشتهایی‌عصبی ، منجربه پیدایش تصویربدنی مثبت و سبک هویت متعهدانه در نوجوانان دختر می‌شود. بنابراین روانشناسان و مشاوران می‌توانند درمورد دانش‌آموزان دختر مبتلا به بی‌اشتهایی‌عصبی از این درمان استفاده‌کنند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Family Based Therapy on Body Image and Identity Styles of Female Adolescent with Anorexia Nervosa

نویسندگان [English]

  • Marzieh Babaee Heydarabadi 1
  • Mohammad Ghamari 2
  • Simin Hossenian 3
1 PhD student, Department of Counseling, Science & Research Branch, Islamic Azad University,Tehran, Iran.
2 Associate Professor, Department of Counseling, Abhar Branch, Islamic Azad University, Abhar, Iran
3 Full Professor of the Department of Counseling, Alzahra University, Tehran, Iran
چکیده [English]

The aim of this study was to evaluate the effectiveness and continuity of family-based therapy (FBT) on body image and identity styles of female adolescents with anorexia nervosa. The research design was quasi-experimental, pre-test and post-test and quarterly follow-up with the control group. The statistical population of the study was teenage girls with anorexia nervosa in 2020-2021 in Karaj. 30 students with their Family were randomly assigned to experimental and control groups. In 10 treatment sessions, the experimental group received treatment, and the control group did not. These instruments were used: Eating Attitudes test (Garner & Garfinkel), Identity Style Inventory(Berzonsky) and Multidimensional Body-Self Relations Questionnaire (Cash& Pruzinsky). Data were analyzed by using multivariate analysis of covariance and mixed analysis of variance. The results showed that FBT leads to the positive body image and the acquisition of a committed identity in students. Also, the follow-up results showed that it's effectiveness is lasting. According to the findings, concluded that the method of family-based treatment for anorexia nervosa leads to the positive body image and committed identity style in female adolescent. Therefore, psychologists and counselors can use this treatment for female students with anorexia.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Anorexia nervosa
  • body image
  • family based therapy
  • identity styles

مراجع

راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی، ویراست پنجم(1396). ترجمه یحیی سید محمدی. تهران: نشر روان.
شفیعی، معصومه.، بشرپور، سجاد.، ذبیحی نیاگردرودباری، الهام و حیدری راد، حدیث (1397). نقش بازداری پاسخ، اضطرار منفی و نگرانی تصویربدنی در پیش‌بینی علایم اختلال‌خوردن دختران دانشگاه علوم پزشکی. مطالعات روانشناختی، 14(1), 91-107.
شمشادی، هاشم.، شمس، امیر.، صحاف، رباب.، شمسی پور دهکردی، پروانه.، زارعیان، حسین ومسلم، علیرضا(1399). ویژگی‌های روان‌سنجی نسخه فارسی پرسش‌نامه چندبعدی نگرش فرد در مورد بدن خود (MBSRQ) در سالمندان ایرانی. سالمند: مجله سالمندی ایران، ۱۵ (۳) :۳۱۱-۲۹۸
قاسمی، لیلا وجبلعاملی، شیدا(1398). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش‌وتعهد بر تصویربدنی در زنان مبتلا به سرطان سینه پس از جراحی ماستکتومی. مجله تحقیقات نظام سلامت ،15(4)،261-255.
غضنفری، احمد(1383). اعتباریابی و هنجاریابی پرسشنامه سبک هویت (ISI-6G). مطالعات تربیتی و روان شناسی, 5(1), 81-94.
استادیان خانی زهرا، حسنی فریبا، سپاه‌منصور مژگان، کشاورزی ارشدی فرناز(۱۳۹۹). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر انعطاف‌پذیری تصویر بدنی و کنترل عواطف در زنان مبتلا به اختلال پرخوری افراطی. نشریه پژوهش توانبخشی در پرستاری، ۶ (۳) :۱۰۲-.۹۴
Ansari, S., Asgari, P., Makvandi, B., Heidari, A., & Seraj Khorrami, N. (2020). Effectiveness of schema therapy in psychological distress, body image, and eating disorder beliefs in patients with anorexia nervosa. Avicenna Journal of Neuro Psycho Physiology, 7(3), 184-189.
Baumas, V., Zebdi, R., Julien-Sweerts, S., Carrot, B., Godart, N., Minier, L., & Rigal, N. (2021). Patients and parents’ experience of multi-family therapy for anorexia nervosa: A pilot study. Frontiers in Psychology, 12, 85. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2021.584565.
Berzonsky, M. D. (1989). Identity style: Conceptualization and measurement. Journal of Adolescent Research, 4(3), 268-282.
Cash, T. F., & Pruzinsky, T. E. (1990). Body images: Development, deviance, and change. Guilford Press.
Chew, C. S. E., Kelly, S., Tay, E. E., Baeg, A., Khaider, K. B., Oh, J. Y., ... & Davis, C. (2021). Implementation of family‐based treatment for Asian adolescents with anorexia nervosa: A consecutive cohort examination of outcomes. International Journal of Eating Disorders, 54(1), 107-116.
Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, Fifth Edition (2019). Translated by Seyed MohammadiT Y. Ravan Press: Tehran. (Text in Persian)
Diedrichs, P. C., Atkinson, M. J., Garbett, K. M., & Leckie, G. (2021). Evaluating the “Dove Confident Me” five-session body image intervention delivered by teachers in schools: A cluster randomized controlled effectiveness trial. Journal of Adolescent Health, 68(2), 331-341.
Garner, D. M., & Garfinkel, P. E. (1982). The eating attitudes test: An index of the symptoms of anorexia nervosa. Psychological Medicine, 9(2), 273-279.
Ghasemi, L, Jabal Ameli, Sh (2019). The effectiveness of acceptance and commitment treatment on body image in women with breast cancer after mastectomy. Journal of Health System Research, 15 (4), 261-255. (Text in Persian)
Ghazanfari, A. (2004). A study of the reliability and validity of identity style questionnaire (ISI - 6G). Studies in Education & Psychology, 5(1), 81-94. (Text in Persian)
Gorrell, S., Loeb, K. L., & Le Grange, D. (2019). Family-based treatment of eating disorders: A narrative review. Psychiatric Clinics, 42(2), 193-204.
Harlowe, J., Farrar, S., Stopa, L., & Turner, H. (2018). The impact of self-imagery on aspects of the self-concept in individuals with high levels of eating disorder cognitions. Journal of Behavior Therapy and Experimental Psychiatry, 61, 7-13. https://doi.org/10.1016/j.jbtep.2018.05.002
Le Grange, D., Lock, L (2007). Treating Bulimia in Adolescents: A Family-Based Approach. The Guilford Press:  New York. 
Le, L. K. D., Barendregt, J. J., Hay, P., Sawyer, S. M., Hughes, E. K., & Mihalopoulos, C. (2017). The modeled cost‐effectiveness of family‐based and adolescent‐focused treatment for anorexia nervosa. International Journal of Eating Disorders, 50(12), 1356-1366.
Lock, J., Couturier, J., & Agras, W. S. (2006). Comparison of long-term outcomes in adolescents with anorexia nervosa treated with family therapy. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 45(6), 666-672.
Nowruzpoor, E., Vakili, P., Rezakhani, S. (2020). The effectiveness of reality therapy on self-efficacy and identity styles of female students in the second district of Tehran during the academic year 2018-19. International Journal of Pediatrics. dio.org/10.22038/IJP.2020.50939.4044,
O'Brien, J. R. G., Sim, L., Narr, C., Mattke, A., Billings, M., Jacobson, R. M., & Lebow, J. (2021). Addressing disparities in adolescent eating disorders: A case report of Family-Based treatment in primary care. Journal of Pediatric Health Care, 35(3), 320-326.
Öğütlü, H., & Görmez, V. (2020). Family based therapy for eating disorders in children and adolescents. Journal of Cognitive-Behavioral Psychotherapy and Research, 9(3), 260-267.
Ostadian Khani, Z., Hasani, F., Sepahmansour, M., & Keshavarzi Arshadi, F. (2020). The effectiveness of acceptance and commitment therapy on body image flexibility and affect control in women with binge eating disorder. Iranian Journal of Rehabilitation Research, 6(3), 94-102. (Text in Persian)
Palmeroni, N., Luyckx, K., Verschueren, M., & Claes, L. (2020). Body dissatisfaction as a mediator between identity formation and eating disorder symptomatology in adolescents and emerging adults. Psychologica Belgica, 60(1), 328. doi: 10.5334/pb.564
Polivy, J., & Herman, C. P. (2002). Causes of eating disorders. Annual Review of Psychology, 53(1), 187-213. https://doi.org/10.1146/annurev.psych.53.100901.135103
Rienecke, R. D. (2017). Family-based treatment of eating disorders in adolescents: current insights. Adolescent Health, Medicine and Therapeutics, 8, 69. doi: 10.2147/AHMT.S115775
Shafiee, M, Basharpour, S, Zabihi Niagard Rudbari, E, Heidari Rad, H. (2018). The role of response inhibition, negative urgency and body image concern in predicting the symptoms of eating disorders in girls of Medical University. Psychological Studies, 14 (1), 91-107.doi: 10.22051 / psy.2017.14162.1349. (Text in Persian)
Shemshadi, H., Shams, A., Sahaf, R., Shamsipour Dehkordi, P., Zareian, H., Moslem, A R. (2020). Psychometric properties of persian version of the multidimensional body-self relations questionnaire (MBSRQ) among iranian elderly. Salmand: Iranian Journal of Ageing, 15 (3) :298-311. (Text in Persian)
Stein, K. F., Lee, C. K., Corte, C., & Steffen, A. (2019). The influence of identity on the prevalence and persistence of disordered eating and weight control behaviors in Mexican American college women. Appetite, 140, 180-189. https://doi.org/10.1016/j.appet.2019.05.008
Verschueren, M., Luyckx, K., Kaufman, E. A., Vansteenkiste, M., Moons, P., Sleuwaegen, E., ... & Claes, L. (2017). Identity processes and statuses in patients with and without eating disorders. European Eating Disorders Review, 25(1), 26-35. https://doi.org/10.1002/erv.2487
Weaver, L., Timko, A. (2018). Complex Disorders in Pediatric Psychiatry. Chapter7 (Eating Disorders) Complex Disorders in Pediatric Psychiatry, (2018) 77-91. doi:10.1016/B978-0-323-51147-6.00007-7

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار