نقش تکانشگری، کارکردهای اجرایی و بهوشیاری زمینه‌ای در بروز رفتارهای پرخطر جوانان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی، دانشگاه خوارزمی، کرج، ایران

2 دانشیار گروه روانشناسی، دانشگاه خوارزمی، کرج، ایران

3 استادیار گروه روانشناسی، دانشگاه خوارزمی، کرج، ایران

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش تکانشگری، کارکردهای اجرایی و بهوشیاری زمینه‌ای در بروز رفتارهای پرخطر جوانان صورت گرفت. این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش را دانشجویان دانشگاه‌های سراسری تهران1400-1399 تشکیل دادند. از بین آن‌ها تعداد 380 دانشجو با استفاده از روش نمونه‌گیری در دسترس از طریق فراخوان اینترنتی انتخاب شدند. آنها به مقیاس خطرپذیری نوجوانان ایرانی(زاده محمدی و همکاران)، تکانشگری بارت(پاتون و همکاران)، پرسشنامه توانایی‌های شناختی(نجاتی) و پرسشنامه پنج وجهی بهوشیاری(بایر و همکاران) پاسخ دادند. داده‌ها با استفاده از آزمون‌های همبستگی و تحلیل رگرسیون چندگانه سلسله مراتبی تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد بین متغیر تکانشگری و کارکردهای اجرایی (به جز شناخت اجتماعی) با رفتارهای پرخطر رابطه‌ای مثبت و معنادار وجود دارد. همچنین بین رفتارهای پرخطر با بهوشیاری زمینه‌ای و عامل‌های توصیف و عمل همراه با آگاهی رابطه‌ای منفی و معنی‌دار وجود دارد. نتایج رگرسیون نشان داد که کارکردهای اجرایی به طرز معناداری گرایش به رفتارهای پرخطر در جوانان را پیش‌بینی کرد. از نتایج بدست آمده می‌توان به منظور تعیین اولویت‌های آموزشی و درمانی با هدف کمک به پیشگیری و کنترل چنین رفتارهای پرخطری در قشر جوان جامعه بهره برد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Role of Impulsivity, Executive Functions and Dispositional Mindfulness in the Occurrence of Risky-Taking Behaviours of Young People

نویسندگان [English]

  • Marzieh Asghari 1
  • Mohammad hossein Abdollahi 2
  • Mahnaz Shahgholian 3
1 M.A Student of Psychology, Department of Psychology, Kharazmi University, Karaj, Iran
2 Associate Professor, Department of Psychology, Kharazmi University Karaj, Iran
3 Assistant Professor, Department of Psychology, Kharazmi University, Karaj, Iran.
چکیده [English]

The aim of this study was to investigate the role of impulsivity, executive functions and dispositional mindfulness in the occurrence of risky-taking behaviours in young people. This study was a descriptive and correlational study. The statistical population of the study included students of Tehran Universities in 2020-2021. By using available sampling method through online calling, 380 students participated in the study. They responeded to the Iranian Adolescents Risk Scale, the Barrat Impulsivity, the Cognitive Ability Questionnaire and the Five Facet Mindfulness Questionnaire. Data were analyzed using correlation tests and hierarchical multiple regression analysis. The results showed that there was a positive and significant relationship between impulsivity and executive functions (except social cognition) and risky-taking behaviours.there was also a negative and significant relationship between risky-taking behaviours with dispositional mindfulness and factors of describing and action with awareness. Regression results showed that executive functions significantly predicted the tendency to risky-taking behaviours in young people. The obtained results can be used to determine educational and treatment priorities in order to help prevent and control such risky-taking behaviours in young people.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Impulsivity
  • Executive Functions
  • Dispositional Mindfulness and Risky-Taking Behaviours