فضای سایبری و گرایش به اعتیاد در نوجوانان: نقش محوری قلدری/قربانی‌شدن سایبری و بدتنظیمی روان‌شناختی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 آموزگار مقطع ابتدایی، کارشناس ارشد روان شناسی، گروه روان شناسی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان،

2 آموزگار مقطع ابتدایی، کارشناس ارشد روان شناسی، گروه روان شناسی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه پیام نور بناب، بناب، ایران

3 آموزگار مقطع ابتدایی، کارشناس ارشد روان‌شناسی تربیتی، گروه روان شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

4 روان‌شناس مرکز اورژانس اجتماعی بهزیستی شهرستان آذرشهر، کارشناسی ارشد روان‌شناسی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران

5 روانشناسی تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارومیه، ارومیه، ایران

6 استادیار مدیریت آموزشی، گروه علوم تربیتی، دانشگاه فرهنگیان، مشهد، ایران

7 آموزگار مقطع ابتدایی، کارشناس ارشد تحقیقات آموزشی، گروه علوم تربیتی، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان،

چکیده

پژوهش حاضر با هدف تبیین آمادگی به اعتیاد نوجوانان بر اساس قلدری/قربانی‌شدن سایبری و بدتنظیمی روان‌شناختی طراحی شده است. این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود که 356 نفر (197 دختر و 159 پسر) از دانش‌آموزان دورۀ دوم متوسطه شهر میاندوآب در سال تحصیلی 98-1397، به ‌شیوۀ نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شدند و سیاهه مختصر بدتنظیمی روان‌شناختی، مقیاس ایرانی آمادگی به اعتیاد، مقیاس پرخاشگری سایبری و قربانی‌شدن سایبری را تکمیل کردند. داده‌ها با استفاده از آزمون‌های همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی چندگانه تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد که آمادگی به اعتیاد با قلدری/قربانی‌شدن سایبری و بدتنظیمی روان‌شناختی (هیجانی، شناختی و رفتاری) رابطۀ مثبت و معنادار داشت. هم‌چنین، قلدری/قربانی‌شدن سایبری و بدتنظیمی روان‌شناختی با توان مطلوبی، آمادگی به اعتیاد نوجوانان را پیش‌بینی کردند. یافته‌های این مطالعه ضرورت توجه به متغیرهای قلدری/قربانی‌شدن سایبری و بدتنظیمی روان‌شناختی به‌عنوان عوامل سبب‌شناختی مهم در آمادگی به اعتیاد نوجوانان را نشان داد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Cyberspace and Tendency toward Drug Addiction in Adolescents: The Central Role of Cyberbullying Victimization and Psychological Dysregulation

نویسندگان [English]

  • Seyed Ghasem Seyed Hashemi 1
  • Kobra Faridian 2
  • Hojjat Mahmoudi 3
  • Behnaz Hosseinzadeh Khanmari 4
  • Elmira Ahmadpour Mahalleh 5
  • Mehri Ezazi 6
  • Ebrahim Azami 7
1 Elementary school teacher, M.A. in Psychology, Department of Psychology, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Azarbaijan Shahid Madani University, Tabriz, Iran
2 Elementary school teacher, M.A. in Psychology, Department of Psychology, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Bonab Payame Noor University, Bonab, Iran
3 Elementary school teacher, M.A. in Educational Psychology, Department of Psychology, Faculty of Literature and Human Sciences, Urmia University, Urmia, Iran
4 Psychologist Social Welfare Emergency Center of Azarshahr county, M.A. in Psychology, Azarbaijan Shahid Madani University, Tabriz, Iran
5 Educational Psychology, Islamic Azad University of Urmia, Urmia, Iran
6 Assistant Professor of Educational Management, Department of Educational Sciences, Farhangian University, Mashhad, Iran
7 Elementary school teacher, M.A. in Educational research, Department of Educational Sciences, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Azarbaijan Shahid Madani University, Tabriz, Iran
چکیده [English]

The purpose of this study was to explain tendency toward drug addiction in adolescents based on the cyberbullying victimization and psychological dysregulation. In this descriptive-correlational study 356 (197 boys and 159 girls) high school students of Miandoab city were selected in the 2018/2019 academic year, by cluster-random sampling method and completed the Iranian addiction potential scale, the psychological dysregulation inventory, as well as the cyber-aggression and cyber-victimization scale. Data were analyzed by Pearson’s correlation coefficient as well as multiple linear regression. The results showed that there were significant correlations between cyber-aggression, cyber-victimization, and psychological dysregulation (behavioral, cognitive, and emotional) and tendency toward drug addiction in the adolescents. Also, the cyberbullying victimization and psychological dysregulation could favorably predict the tendency toward drug addiction in the adolescents. Findings of this study showed the need to pay attention to cyberbullying victimization and psychological dysregulation as important etiological factors in the tendency towards drug addiction in adolescents.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Adolescents
  • cyber-aggression
  • cyber-victimization
  • psychological dysregulation
  • substance -related disorders
زرگر، یدالله (1385). طراحی فرم ایرانی مقیاس آمادگی به اعتیاد. دومین کنفرانس انجمن روان‌شناسی ایران، 401- 398.
سید هاشمی، سید قاسم و حقیقتی، فروغ (1396). سایت‌های شبکه‌های اجتماعی و مشکلات سلامت روانی در نوجوانان: با تأکید بر نقش محوری مزاحمت سایبری، چهارمین کنفرانس بین المللی نوآوری‌های اخیر در روان‌شناسی،مشاوره و علوم رفتاری، تهران؛ برگرفته از https://www.civilica.com/Paper-PSYCHO04-PSYCHO04_257.html
سید هاشمی، سید قاسم و سعادت، سید حسن (1396). ساختار عاملی و هنجاریابی نسخه فارسی مقیاس پرخاشگری سایبری و قربانی شدن سایبری در جامعه ایرانی. مرکز تحقیقات علوم رفتاری، دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله (عج).
شالچی، بهزاد.، سید هاشمی، سید قاسم.، فریدیان، کبری.، حسین‌زاده، بهناز و رحیملو، مهدی (1398). درستی آزمایی و قابلیت اعتماد نسخه فارسی سیاهه بدتنظیمی روان‌شناختی در بین نوجوانان. مجله علوم روان‌شناختی، 18(80):971-980.
Brunstein Klomek, A., Barzilay, S., Apter, A., Carli, V., Hoven, C. W., Sarchiapone, M. and Kaess, M. (2019). Bi‐directional longitudinal associations between different types of bullying victimization, suicide ideation/attempts, and depression among a large sample of European adolescents. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 60(2): 209-215.
Cénat, J. M., Blais, M., Lavoie, F., Caron, P. O. and Hébert, M. (2018). Cyberbullying victimization and substance use among Quebec high schools students: The mediating role of psychological distress. Computers in Human Behavior, 89(1): 207-212.
Drodi, J. and Basharpoor, S. (2019). Examining the relationship between dimensions of anger and personality deviance features and cyber aggression. Journal of Psychological Studies, 15 (1): 97-112 (Text in Persian).
Harris, J. S., Stewart, D. G., Krzyzaniak, S. L., Charuhas, J. P., Moon, K. C., Holdren, A. L. and Joy, S. A. (2017). Binge drinking despite consequences: The role of psychological dysregulation. Journal of Child & Adolescent Substance Abuse, 26 (2): 103-110.
Jaghoory, H., Björkqvist, K. and Österman, K. (2015). Cyberbullying among adolescents: A comparison between Iran and Finland. Journal of Child and Adolescent Behaviour, 3 (1): 265-272.
Kim, Y. K., Okumu, M., Small, E., Nikolova, S. P. and Mengo, C. (2018). The association between school bullying victimization and substance use among adolescents in Malawi: The mediating effect of loneliness. International Journal of Adolescent Medicine and Health, 1 (1): 1-9.
Lazarus, R. S. and Folkman, S. (1984). Stress, appraisal, and coping. Springer publishing company.
Mallmann, C. L., de Macedo Lisboa, C. S. and Zanatta Calza, T. (2018). Cyberbullying and coping strategies in adolescents from Southern Brazil. Acta Colombiana de Psicología, 21 (1): 13-43.
Mezzich, A. C., Tarter, R. E., Giancola, P. R. and Kirisci, L. (2001). The dysregulation inventory: A new scale to assess the risk for substance use disorder. Journal of Child & Adolescent Substance Abuse, 10 (4): 35-43.
Saadat, S. H. and Seyed hashemi, S. G. (2017). Factor structure and standardization of the Persian version of cyber-aggression and cyber-victimization scale in Iranian population. Behavioral Sciences Research Center, Baqiyatallah University of Medical Sciences, Tehran: Iran (Text in Persian).
Saadat, S. H., Seyed Hashemi, S. G., Bafandeh Garamaleki, H., Pourseyed Mahdi, R. and Azimi, M. (2019). The Explanation of students' addiction potential based on psychological dysregulation (behavioral, cognitive, and emotional): With perceived stress mediation. Journal of Research in Medical and Dental Science, 7 (2): 116-121.
Seyed hashemi, S. G. and Haghighati, F. (2017). Social networking sites and mental health problems in adolescents: with emphasis on the central role of cyberbullying. 4th International Conference on Recent Innovations in Psychology, Tehran: Iran (Text in Persian).
Shader, T. and Beauchaine, T. P. (2020). Emotion dysregulation and externalizing spectrum disorders. In T. P. Beauchaine & S. E. Crowell (Eds.), The Oxford handbook of emotion dysregulation. New York, NY: Oxford University Press.
Shalchi,‏ B., Seyed hashemi, S. G., Faridian, K., Hosseinzadeh Khanmiri, B. and Rahimlou, M. (2019). Validity and reliability of the persian version of psychological dysregulation inventory among adolescents. Journal of Psychoscience, 18 (80): 971-980 (Text in Persian).
Shapka, J. D. and Maghsoudi, R. (2017). Examining the validity and reliability of the cyber-aggression and cyber-victimization scale. Computers in Human Behavior, 69 (1): 10-17.
Sorgi, K. M., Ammerman, B. A., Cheung, J. C., Fahlgren, M. K., Puhalla, A. A. and McCloskey, M. S. (2020). Relationships between non-suicidal self-injury and other maladaptive behaviors: beyond difficulties in emotion regulation. Archives of suicide research, 24 (1): 1-22.
Alcover, K. C. and Thompson, C. L. (2020). Patterns of mean age at drug use initiation among adolescents and emerging adults, 2004-2017. JAMA pediatrics, 147 (7): 725-725.
Wright, M. F. (2016). Cybervictimization and substance use among adolescents: The moderation of perceived social support. Journal of Social Work Practice in the Addictions, 16 (1-2):, 93-112.
Zargar, Y. (2006). Developing the Iranian form of addiction potential scale. In The Second Conference of Psychology Association of Iran, pp. 398-401 (Text in Persian).
Zsila, Á., Orosz, G., Király, O., Urbán, R., Ujhelyi, A., Jármi, É. and Demetrovics, Z. (2018). Psychoactive substance use and problematic internet use as predictors of bullying and cyberbullying victimization. International Journal of Mental Health and Addiction, 16 (2): 466-479.
Kwan, I., Dickson, K., Richardson, M., MacDowall, W., Burchett, H., Stansfield, C.,  and Thomas, J. (2020). Cyberbullying and children and young people's mental health: a systematic map of systematic reviews. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking, 23 (2): 72-82.