اثربخشی آموزش برنامه افق زمانی بر تاب‌آوری و ناگویی هیجانی مادران کودکان ناشنوا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه روان‌شناسی و آموزش کودکان با نیازهای خاص، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

2 دانشجوی کارشناسی ارشد روان‌شناسی عمومی، گروه روان‌شناسی، واحد ورامین- پیشوا، دانشگاه آزاد اسلامی، ورامین، ایران

چکیده

پژوهش حاضر به ‌منظور بررسی اثربخشی آموزش برنامه افق زمانی بر تاب‌آوری و ناگویی هیجانی در مادران کودکان ناشنوا در شهر تهران انجام شد. این پژوهش، یک مطالعه شبه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون، پس‌آزمون و گروه شاهد بود. در این پژوهش 30 نفر از مادران ناشنوا شرکت داشتند که به روش نمونه‌گیری در دسترس از مدرسه باغچه‌بان شماره 5 در شهر تهران انتخاب شده بودند. آزمودنی‌ها به دو گروه آزمایش و شاهد تقسیم شدند به نحوی که هر گروه از 15 نفر تشکیل شده بود. گروه آزمایش در 10 جلسه آموزش برنامه افق زمانی (هفته‌ای 2 جلسه؛ هر جلسه 60 دقیقه‌) شرکت کردند در حالی ‌که به گروه شاهد در لیست انتظار قرار گرفتند. ابزارهای پژوهش مقیاس تاب‌آوری و مقیاس ناگویی هیجانی بودند. داده‌ها با استفاده از تحلیل کوواریانس چندمتغیری تحلیل شدند. نتایج نشان داد که آموزش برنامه افق زمانی اثر معناداری بر تاب‌آوری و ناگویی هیجانی در مادران کودکان ناشنوا داشت. همچنین نتایج بیانگر اثر معنادار آموزش برنامه افق زمانی بر همه خرده‌مقیاس‌های ناگویی هیجانی (دشواری در شناسایی احساسات، دشواری در توصیف احساسات و تفکر عینی) در آزمودنی‌ها بود. بنابراین، برنامه‌ریزی به منظور استفاده از آموزش برنامه افق زمانی برای مادران کودکان ناشنوا اهمیت ویژه‌ای دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Time Perspective Program Training on Resiliency and Alexithymia in Mothers of Deaf Children

نویسندگان [English]

  • mohammad ashori 1
  • Alireza Erabi 2
1 Department of Psychology and Education of Children with Special Needs, Faculty of Education and Psychology, University of Isfahan, Isfahan, Iran
2 Master Student of General Psychology, Department of Psychology, Varamin-Pishva Branch, Islamic Azad University, Varamin, Iran
چکیده [English]

The aim of present research was to investigate of the effectiveness of time perspective program training on resiliency and alexithymia in mothers of deaf children in Tehran city. This study was a semi-experimental study with pre-test, post-test design and control group. The participants were 30 mothers of deaf children from number 5 Baghchehban elementary school in Tehran city that selected by convenient sampling method. Subjects were divided into experimental and control groups, each group consisting of 15 mothers. The experimental group participated in time perspective program training in 10 sessions (two sessions weekly; each lasts for 60 minutes), while control group was kept in waiting-list. The instruments of this research were Resiliency scale and alexithymia scale. Multivariate analysis of covariance was used for analyzing the data. The results showed that time perspective program training had a significant effect on the resiliency and alexithymia in mothers of deaf children. The results also revealed that time perspective program training had a significant effect on all subscales of alexithymia (difficulty in emotions identification, difficulty in emotions description, objective thinking) in these subjects. Therefore, planning in order to time perspective program training for mothers of deaf children has special importance.

کلیدواژه‌ها [English]

  • alexithymia
  • Deaf children
  • Resiliency
  • Time Perspective
بشارت، محمدعلی.، زاهدی، کمیل و نوربالا، احمدعلی (1392). مقایسه ناگویی هیجانی و راهبردهای تنظیم هیجان در بیماران جسمانی‌سازی، بیماران اضطرابی و افراد عادی. روانشناسی معاصر، 8(2): 3-16.
جوکار، بهرام (1386). نقش واسطه‌ای تاب‌آوری در رابطه بین هوش هیجانی و هوش عمومی با رضدایت از زندگی. روانشناسی معاصر، 2(2): 3-12.
عاشوری، محمد و قاسم زاده، سوگند (1397). اثربخشی آموزش ایمن‌سازی روانی بر ناگویی هیجانی، خودتعیین‌گری و جهت‌گیری زندگی نوجوانان با آسیب شنوایی. فصلنامه مطالعات روان‌شناختی، 14(2): 77-63.
عاشوری، محمد و قمرانی، امیر (1397). افق زمان: بررسی مبانی نظری تا تدوین برنامه برای آموزش والدین کودکان کم‌توان ذهنی. نشریه تعلیم و تربیت استثنایی، 7(151): 23-33.
Ashori, M. and Ghamarani, A. (2018). Designing and validation time perspectiveprogram for education of parent of children with special needs. Exceptional Education, 7(150): 23-33. (Text in Persian)
Ashori, M. and Ghasemzadeh, S. (2018). The effectiveness of mental immunization training on alexithymia, self-determination and life orientation of adolescents with hearing impairment. Journal of Psychological Studies. 14(2): 7-23. (Text in Persian)
Aydın, A. (2015). A comparison of the alexithymia, self-compassion and humor characteristics of the parents with mentally disabled and autistic children. Social and Behavioral Sciences, 174: 720-729. DOI: 10.1016/j.sbspro.2015.01.607
Besharat, M. A., Zahedi, K. and Noorbala, A. A. (2013). Comparing of alexithymia and emotional regulation strategy in somatic, anexity and noemal indeviduals. Contemporary Psychology, 9(1): 3-16. (Text in Persian)
Cooper, D., Yap, K. and Batalha, L. (2018). Mindfulness-based interventions and their effects on emotional clarity: Asystematic review and meta-analysis. Journal of Affect Disorders, 235: 265-276. DOI: 10.1016/j.jad.2018.04.018
Hallahan, D. P., Kauffman, J. M. and Pullen, P. C. (2015). Exceptional learners: an introduction to special education (13th Ed). Published by Pearson Education, Inc.
Henry, H., Zacher, H. and Desmette, D. (2017). Future time perspective in the work context: A systematic review of quantitative studies. Frontiers in Psychology, 8(413): 1-22.
Jenaroa, C., Floresa, N., Vegab, V., Cruzc, M., Pérezc, M. C. and Torresd, V. A. (2018). Cyberbullying among adults with intellectual disabilities: Some preliminary data. Research in Developmental Disabilities, 72: 265-274. DOI: 10.1016/j.ridd. 2017.12.006
Jowkar, B. (2007). The mediating role of resilience in the relationship between general and emotional intelligence and life satisfaction. Contemporary Psychology, 2(2): 3-12. (Text in Persian)
Karukivi, M., Tolvanen, M., Karlsson, L. and Karlsson, H. (2014). Is alexithymia linked with marital satisfaction or attachment to the partner? A study in a pregnancy cohort of parents-to-be. Compr Psychiatry, 55(5): 1252-1257.
Purnamaningsih, E. H. (2017). Personality and emotion regulation strategies. International Journal of Psychological Research, 10(1): 53-60.
Sekścińska, K., Rudzinska-Wojciechowskac, J. and Maisona, D. (2018). Individual differences in time perspectives and risky financial choices. Personality and Individual Differences, 120: 118-126.  DOI: 10.1016/j.paid.2017.08.038
Stolarski, M. and Matthews, G. (2016). Time Perspectives Predict Mood States and Satisfaction with Life over and above Personality. Current Psychology (New Brunswick, N.j.), 35(4): 516-526.
Sword, R. M., Sword, R. K. and Brunskill, S. R. (2015). Time perspective therapy: transforming zimbardo’s temporal theory into clinical practice. InTime Perspective Theory; Review, Research and Application (pp. 481-498). Springer International Publishing.
Sword, R. M., Sword, R. K., Brunskill, S. R. and Zimbardo, P. G. (2013). Time perspective therapy: A new time-based metaphor therapy for PTSD. Journal of Loss and Trauma: International Perspectives on Stress & Coping, 19(3): 1-9.
Varker, T. and Devilly, G. J. (2012). An analogue trial of inoculation/resilience training for emergency services personnel: Proof of concept. Journal of Anxiety Disorders, 26(6): 696-701.
Zaidman-Zait, A., Most, T., Tarrasch, R., Haddad-eid, E. and Brand, D. (2016). The Impact of childhood hearing loss on the family: Mothers’ and fathers’ stress and coping resources. Journal Deaf Stud Deaf Educ, 21(1): 23-33.
Zimbardo, P. G., Ferreras, A. C. and Brunskill, S. R. (2015). Social intensity syndrome: The development and validation of the social intensity syndrome scale. Personality and Individual Differences, 73: 17-23. DOI: 10.1016/j.paid.2014.09.014