نقش واسطه‌ای هوش هیجانی در رابطه سبک‌های فرزندپروری و قلدری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات ، گروه روانشناسی، تهران، ایران

2 دانشیار روانشناسی، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران

3 : استاد روانشناسی، دانشگاه علامه طباطبایی،تهران، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی نقش واسطه‌ای هوش هیجانی در رابطه بین سبک‌های فرزندپروری با قلدری بود. روش پژوهش همبستگی و جامعه آماری دانش‌آموزان پسر کلاس هفتم و هشتم مدارس شهر اراک در سال تحصیلی 95-1394 بوده‌اند. از این میان با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای چند مرحله‌ای، 484 دانش‌آموز به همراه مادرانشان انتخاب شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها از مقیاس قلدری ایلی‌نویز،، پرسشنامه خودگزارشی هوش هیجانی شاته و دیگران و پرسشنامه فرزندپروری بامریند استفاده شد. در تحلیل داده‌ها، شیوه‌های آمار توصیفی، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون به شیوه سلسله مراتب به کار رفت. نتایج حاصل ازتحلیل رگرسیون نشان داد هوش هیجانی در رابطه بین فرزندپروری مستبدانه و قلدری دارای نقش واسطه‌ای جزیی و در رابطه بین فرزندپروری مقتدرانه و قلدری دارای نقش واسطه‌ای کامل است. نتیجه اینکه سبک‌های فرزندپروری و نوع نگرش والدین نسبت به رفتار کودکان، می‌تواند به شکل‌گیری تعارضات رفتاری بین فردی در کودکان به شکل قلدری، منجر شود. از سوی دیگر هوش‌هیجانی می‌تواند به مدیریت خشم، احساس مثبت در خویشتن و جرأت‌مندی در روابط بین‌فردی کمک کند. از این رو برای پیشگیری و مقابله با قلدری، آموزش نحوه فرزندپروری بهینه به والدین که سبب رشد روانی-هیجانی مثبت و سازگارانه در کودک یاری می‌رساند، ضروری به نظر می‌رسد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Mediation Effect of Emotional Intelligence of the Relationship Between Parenting Styles and Bullying

نویسندگان [English]

  • Eiman Dorreh 1
  • Shokoho-Sadate Banijamali 2
  • hasan Ahadi 3
1 Department of Psychology, Science and Research Branch , Islamic Azad University, Tehran, Iran
2 Associate professor of Psychology. Alzahra University, Tehran
3 Professor of Psychology, Allame-Tabatabaie University,Tehran
چکیده [English]

The aim of this study was to investigate mediation effect of emotional intelligence between authoritarian, authoritative and permissive parenting styles with bullying. A total of 484 boy students (between seven and eight degree) with their mothers selected by random cluster sampling method. Students completed Illinois Bullying Scale, and Schutte Self-Report Inventory and their Mothers completed Baumrind Parenting styles Questionnaire. The results of the regression analysis indicated that authoritative parenting predicted emotional intelligence negatively and authoritarian parenting predicted emotional intelligence positively. Also emotional intelligence had partial mediation role between authoritative parenting and bullying and complete meditation role between authoritarian parenting and bullying. Conclusion: Based on the results of the present study it can be concluded that parent’s attitude about children’s maltreatment can shape bullying and victimization in children. Also findings highlight the importance of emotional intelligence in students academic, emotional and interpersonal lives. Finally suggest for the purpose of bullying prevention programs, education of optimal parenting is necessary.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Bullying
  • emotional intelligence
  • Parenting Styles

مراجع

اسدی، الهه.، جاویدی، حجت‌الله و قاسمی، نوشاد (1394). رابطۀ تعارض والد-نوجوان، تاب‌آوری با مشکلات روان‌شناختی نوجوانان مقطع دوم و سوم راهنمایی در مناطق چهارگانه آموزش و پرورش شهر شیراز. مطالعات روانشناختی، 11(1): 96-75.
بیرامی، منصور و علائی، پروانه (1392). قلدری در مدارس راهنمایی دخترانه: نقش شیوه های فرزندپروری و ادراک از محیط عاطفی خانواده. مجلۀ روانشناسی مدرسه، 2(3):56-38.
چالمه، رضا (1392). کفایت روانسنجی مقیاس قلدری ایلی‌نویز در دانش‌آموزان ایرانی: بررسی روایی، پایایی و ساختار عاملی. روش‌ها و مدل‌های روان‌شناختی، 3(1): 52-39.
خسرو جاوید، مهناز (1381). بررسی اعتبار و روایی سازه مقیاس هوش‌هیجانی شاته در نوجوانان. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد روان‌شناسی عمومی. دانشگاه تربیت مدرس.
خوشبخت، فریبا (1390). رابطۀ شیوه‌های فرزندپروری والدینی با رفتارهای غیراجتماعی کودکان پیش دبستانی در بازی. مطالعات روان‌شناختی، 7(4): 105-78.
راضی مرادی، محمد.، اعتمادی، احمد و نعیم آبادی، الهام (1389). اثر‌بخشی مشاوره گروهی بر اساس نظریه انتخاب ویلیام گلاسر با دانش‌آموزان قربانی قلدری به منظور افزایش توان مقابله با رفتارهای قلدری. مطالعات روانشناختی، 6(4): 36-11.
Asadi,E., Javadi,H A. and Ghasemi, N. (2015). The relationship between adolescent-parent conflict, resiliency with adolescent psychological problems in Second and Third level education in four areas of the city shiraz. Journal of Psychological Studies, 11(1): 75-96(Text in Persian).
Bacon, A, M., Lenton-Maughan, L. and May, J. (2018). Trait emotional intelligence and social deviance in males and females. Personality and Individual Differences, 122 (3): 79-86.
Baron.R.M. and Kenny,D.A. (1986).The moderator-mediator variable distinction in social psychological research: conceptual, strategic, and statistical considerations. Journal of Personality and Social Psychology,51 (6):1173-1182.
Baroncelli, A. and Ciucci, E. (2014). Unique effect of different components of trait emotional intelligence in traditional bullying and cyber bullying. Journal of Adolescence, 37 (6): 807-815.
Baumrind, D. (1991). Effective parenting during the early adolescent transition. In P. A. Cowan & E. M. Hetherington (Eds). Family transitions(PP111-163). Millsdale NJ: Erlbaum.
Bayrami, M. and Alaie, P. (2013). Bullying in female middle schools: the role of parenting styles and perception of family’s emotional environment. Journal of school Psychology, 2(3): 38-56(Text in Persian).
Bjereld, Y., Daneback, K. and Petzold,M. (2017). Do bullied children have poor relationships with their parents and teachers? A cross-sectional study of Swedish children. Children and Youth Services Review. 73 (4): 347-351.
Bronfenbrenner U. (1998). Interacting systems in human development. Research paradigms: Present and future. In N. Bolger, A.Capsi ,G. Downey and M. Moorehouse(Eds.), Persons in context : Developmental processes(pp.25-49). New York: Cambridge University Press.
Buri, J. R. (1991). Parental authority questionnaire. Journal of Personality, 6 (1): 22-34.
Charalampous, K., Demetriou, C. and Trich, L. (2018). The effect of parental style on bullying and cyber bullying behaviors and the mediating of peer attachment relationships: a longitudinal study. Journal of Adolescence, 64(3): 109-123
Chong, W.H. and Chan, C.S.Y. (2015). The mediating role of self-talk between parenting styles and emotional intelligence: An Asian perspective with Singaporean adolescents. International Perspectives in Psychology: Research, Practice, Consultation, 4 (2):195-208.
Cooper, A.L. and Nickerson, A. B. (2013). Parent retrospective recollections of bullying and current views, concerns, and strategies to cope with children,s bullying. Journal of Child and Family Study, 22 (4): 526-540.
Espelage, D.L. and Holt,M. (2001). Bullying and victimization during early adolescence: Peer influence and psychosocial correlate. Journal Of Emotional Abuse, 2 (2-3):123-142.
Fast, J. (2016). Beyond bullying: Breaking the cycle of shame, bullying and violence.Oxford University Press.
Garcia-Sancho, E., Salguero, P, J, M. and Fernandez-Berrocal,P. (2015). Relationship between emotional intelligence and aggression: A systematic review. Aggression and Violent Behavior, 21 (2), 584,591.
Gomez-Ortiz, O., Romera, E.M. and Ortega-Ruiz, R. (2016). Parenting styles and bullying: The mediating role of parental psychological aggression and physical punishment. Child Abuse & Neglect, 51 (1), 132-143.
Huang, H., Hong, J.S. and Espelage, D. L. (2013). Understanding factors associated with bullying and peer victimization in Chinese schools within ecological contexts. Journal of Child and Family Study, 22 (7):881-892.
Khoshbakht, F. (2012). The relationship between parental raring and social and non-social behavior in preschool children play. Journal of Psychological Studies, 7(4): 78-105 (Text in Persian).
Khosrojavid, M. (2002). The study of validity and reliability of Shutte Self-Report inventory in adolescents. Unpublished Thesis in General Psychology. Tarbiyat Modares University(Text in Persian).
Kokkinos, C. and Kipritsi  E. (2012). The relationship between bullying, victimization, trait emotional intelligence, self-efficacy and empathy among preadolescents. Socio-Psychological Education .15 (3): 41-58.
Lomas, J., Downey, L. and Stough, C. (2014). Victim and bully behavior: Examining the role of emotional intelligence. Personality and Individual Differences,60 (6): 21-28. 
Paschall ,K. W., Gonzalez , H., Mortensen J. A., Barnett ,M. A. and Mastergeorge.A. M. (2015). Children's negative emotionality moderates influence of parenting styles on preschool classroom adjustment. Journal of Applied Developmental Psychology, 39 (4): 1-13.
RaziMoradi,M., Etemadi, A. and Naeimabbadi, E. (2011). The effectiveness of group counseling based on William Glasser choice theory with bully victimizing students to increase ability to encounter with bullying behaviors. Journal of Psychological Studies, 6 (4): 11-36 (Text in Persian).
Schokman, C., Downey, A., Lomas, J. and Wellham,D. (2015). Emotional intelligence, victimization, bullying behavior and attitudes. Learning and Individual Differences, 39 (3): 194-200.
Schroeder, B., Morris, M. and Flack, M. (2017). Exploring the relationship between personality and bullying: an investigation of parental perceptions. Personality and Individual Differences, 112 (9):144-149.
Schutte,N., Mallouff, J., Hall, L., Haggerty , D. , Cooper,J., Golden, C. and Dornheim, L. (1998). Development and validation of a measure of emotional intelligence. Personality and Individual Difference , 25 (2):167-177.
Sticca, F. and Perren,S. (2013). Is cyber bullying worse than traditional bullying? Examining the differential roles of medium, publicity, and anonymity for the perceived severity of bullying. Journal of Youth Adolescence, 42 (2):739-750.
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار