اثربخشی درمان فراتشخیصی بر نشخوار فکری و اجتناب شناختی در بیماران دیابتی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته دکتری روانشناسی عمومی، واحد علوم تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی تهران، تهران، ایران.

2 استاد دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

چکیده

درمان فراتشخیص از جمله درمان‌های جدیدی است که اثر آن بر تعدادی از متغیرهای روان‌شناختی تأیید شده است‌. هدف پژوهش حاضر اثربخشی درمان فراتشخیصی بر نشخوار فکری و اجتناب شناختی در بیماران دیابت نوع 2 بودهاست. روش پژوهش نیمه آزمایشی (پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه کنترل) بود. در این پژوهش، 32 نفر از بیماران دارای دیابت نوع 2 در دامنۀ سنی 40 - 50 سال به صورت تصادفی در دوگروه آزمایش (8 مرد و 8 زن) و کنترل (8 زن و 8 مرد) جایگزین شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها در پیش‌آزمون و پس‌آزمون از مقیاس پاسخ‌های نشخواری و پرسشنامۀ اجتناب شناختی استفاده شد. برای گروه آزمایش 12 جلسۀ یک ساعته درمان فراتشخیصی آموزش داده شد. داده‌ها با استفاده از تحلیل کواریانس تجزیه و تحلیل شدند. یافته‌ها نشان داد که درمان فراتشخیص بر کاهش نمرات نشخوار فکری و کاهش فرونشانی فکر، اجتناب از محرک‌های تهدیدکننده و تبدیل تصورات به افکار (سه بعد از اجتناب شناختی) در بیماران دیابت نوع 2 اثرگذار بوده است. بر اساس یافته‌ها درمان فراتشخیص برای کاهش مشکلات روان‌شناختی بیماران دیابت نوع 2 و مخصوصاً نشخوار فکری و اجتناب شناختی پیشنهاد می‌شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Effectiveness of Transdiagnostic Treatment on Rumination and Cognitive Avoidance in Patients with Type 2 Diabetes

نویسندگان [English]

  • maryam nasri 1
  • hasan ahadi 2
  • fariborz dortaj 2
1 Ph.D. in Public Psychology, Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
2 Professor of Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Transdiagnostic treatment is one of the new therapies that the effect of it on many psychological variables has been established. The purpose of the current study was to examine the effectiveness of Transdiagnostic Treatment on Rumination and Cognitive Avoidance in patients with Type 2 Diabetes. The research method was experimental (pretest, posttest with control group). In this research, 32 patients with type 2 diabetes in age range 40 to 50 year randomly assigned in experimental (8 males and 8 females) and control (8 males and 8 females) groups. The Ruminative Responses scale and Cognitive Avoidance Questionnaire were used for collecting the data. Trans diagnostic Treatment was trained for experimental group in 12 one-hour sessions. Data were analyzed with Analysis of Covariance (ANCOVA). Results indicated that the Transdiagnostic treatment has been effective on decreasing the Rumination and decreasing thought suppression, avoidance of threatening stimuli and transformation of images into thought cognitive (three factor of Cognitive Avoidance) in patients with Type 2 Diabetes. According to results, Transdiagnostic treatment was suggested for decreasing psychological problems of patients with Type 2 Diabetes spatially Rumination and Cognitive Avoidance.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cognitive avoidance
  • rumination
  • transdiagnostic treatment
  • type 2 diabetes
باقری‌نژاد، مینا.، صالحی‌فدردی، جواد و طباطبایی، سیدمحمود (1389). رابطۀ بین نشخوار فکری و افسردگی در نمونه‌ای از دانشجویان ایران. مطالعات تربیتی و روان‌شناسی. 11(1):‌38-21.
بساک‌نژاد، سودابه.، معینی، نصراله و مهرابی‌زاده‌هنرمند، مهناز (1389). رابطۀ پردازش پس رویدادی و اجتناب شناختی با اضطراب اجتماعی در دانشجویان. مجله علوم رفتاری. 4(4): 340-335.
رامندی، مرضیه.، شاره، حسین.، سلطانی، اسماعیل.، خرمایی، فرهاد و میرزایی، امین(1392). نقش راهبردهای مقابله‌ای در مشکلات روانی بیماران دیابتی. مجلهعلمیدانشگاهعلومپزشکیایلام.21(3): 172-162.
رضایی، فاطمه.، سپهوندی، محمدعلی و میرزایی هابیلی، خدیجه(1396). اثربخشی طرح‌واره درمانی هیجانی بر اجتناب شناختی-رفتاری و شدت نشانه‌های اختلال اضطراب فراگیر در دانشجویان دختر مبتلا به اضطراب فراگیر. مطالعات روان‌شناختی. 13(1): 62-43.
زمستانی، مهدی و ایمانی، مهدی (1395). اثربخشی درمان فراتشخیصی بر نشانه‌های افسردگی، اضطراب و تنظیم هیجان. روان‌شناسیمعاصر، 11(1): 32-21.
عبدی، رضا.، بخشی‌پور، عباس و محمدعلیلو، مجید (1392). کارایی درمان فراتشخیصی یکپارچه در کاهش شدت عوامل فراتشخیصی و نشانه‌های اختلالات هیجانی. روش‌ها و مدل‌های روان‌شناختی. 4(13): 27-1.
محمدی، ابوالفضل.، بیرشک، بهروز و غرایی، بنفشه (1392). تأثیر مقایسه‌ای گروه درمانی فراتشخیصی در کاهش علائم اضطراب و افسردگی.، پیگیری 3 ماهه. دو فصلنامه پژوهش‌های روان‌شناختی، 31(1): 21-7.
محمودعلی‌لو، مجید.، شاه‌جویی، تقی و هاشمی، زهره (1389). مقایسۀ عدم تحمل بلاتکلیفی، اجتناب شناختی، جهت‌گیری منفی به مشکل و باورهای مثبت در مورد نگرانی بین بیماران مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر و افراد عادی. پژوهش‌های نوین روان‌شناختی. 5(2): 188-170.
Abdi, R., Bakhshipoor, A. and Mahoodalilo, M. (2013). The effect of trans diagnostic treatment on reducing the severity of trans diagnostic symptoms and the symptoms of emotional disorders. Methods and Models in psychology. 4(13): 1-27(Text in Persian).
Aldao. A. (2012). Emotion regulation strategies as a trans diagnostic processes: closer look at the invariance of their form and function. Revista de Psicopatología y Psicología Clínica. 17(3): 261-278.
Bagherinejad, M., Salehi Federdi, J. and Tabatabaiy, S. M. (2010). Relationship between rumination and depression in a sample of Iranian students. Studies in Education and Psychology. 4(4): 21-38(Text in Persian)..
Barlow, D. H., Farchione, T. J., Bullis, J. R., Gallagher, M. W., Murray-Latin, H., Sauer-Zavala, S., et al. (2017). The unified protocol for transdiagnostic treatment of emotional disorders compared with diagnosis-specific protocols for anxiety disorders: a randomized clinical trial. JAMA Psychiatry. 74(9):875-884.
Barlow, D.H. Farchione, T.J. Fairholme, C.P. Ellard, K.K. Boisseau, C.L. Allen, L.B. and Ehrenreich-May, J. (2011). The unified protocol for transdiagnostic treatment of emotional disorders: Therapist guide. New York: Oxford University Press.
Basaknejad, S., Moini, N. and Mehrabizadeh Honarmand, M. (2011). The relationship between post event processing and cognitive avoidance with social anxiety among students. Journal of Behavioral Sciences. 4 (4)‌:23-24(Text in Persian).
Brands, A.M., Biessels, G.J., de Haan, E. H., Kappelle, L. J. and Kessels, R. P. ( 2005). The effects of type 1 diabetes on cognitive performance: a meta-analysis. Diabetes Care, 28(3):726–735.
Bullis, J. R., Sauer-Zavala, S., Bentley, K. H., Thompson-Hollands, J., Carl, J. R., and Barlow, D. H. (2015). The unified protocol for trans diagnostic treatment of emotional disorders. Behavior Modification, 39 (2): 295–321.
Chetty, S., Adiga, S., and Reddy, S. (2014). Evaluate the effect of costusigneus on learning and memory in normal and diabetic rats using passive avoidance task. International Journal of Pharmacy and Pharmaceutical Sciences, 6(2): 835-838.
Ellard, K.K., Fairholme, C.P.,  Boisseau, C. L.,  Farchione, T. J. and Barlow, D. H. (2010). Unified protocol for the transdiagnostic treatment of emotional disorders: protocol development and initial outcome data. Cognitive and Behavioral Practice, 17(1): 88–101.
Gafvels, C. and Wandell PE. (2006). Coping strategies in men and women with type 2 diabetes in swedish primary care. Diabetes Research and Clinical Practice. 71(3): 280-289.
Joormann, J. and Gotlib, I. H. (2010). Emotion regulation in depression: relation to cognitive inhibition. Cognition and Emotion, 24(2): 281–298.
Mahmoodalilo, M., Shahjooiy, T. and Hashemi, Z. (2010). Comparison of intolerance of ambiguity, cognitive avoidance, negative orientation and positive ideas about worry among patients with generalized anxiety disorder and control group. New Researches in Psychology. 5(2): 170-188(Text in Persian)..
Mocan, A. S., Iancu, S. S., Duma, L., Mureseanu., C. and Baban, A. S. (2016). Depression in romanian patients with type 2 diabetes: prevalence and risk factors. Clujul Medical. 89(3): 371–377.
Mohammadi, A., Birashk, B. and Gharaiy, B. (2013). The comparative effect of group transdiagnostic treatment on reducing the severity of transdiagnostic symptoms and the symptoms of emotional disorders. Psychological Research. 16(1): 7-23(Text in Persian)..
Mohseni-Ezhiyeh, A. R., Malekpour, M. and Ghamarani, A. (2016). The effect of transdiagnostic treatment on mothers of children with autism spectrum disorder. Journal of Practice in Clinical Psychology, 4(3): 199-206.
Mota, M., Popa, S. G., Mota, E., Mitrea, A., Catrinoiu, D., Cheta, D. M. and et al. (2016). Prevalence of diabetes mellitus and prediabetes in the adult romanian population: predatorr study. Journal of Diabetes. 8(3):336-44.
Newby, J. M., McKinnon, A., Kuyken, W., Gilbody, S. and Dalgleish, T. (2015). Systematic review and meta-analysis of transdiagnostic psychological treatments for anxiety and depressive disorders in adulthood. Clinical Psychology Review. 40: 91-110.
Nolen-Hoeksema, S. and Morrow, J.J. (1991). A prospective study of depression and posttraumatic stress symptoms after a natural disaster: the 1989 loma prieta earthquake. Personality and Social Psychology Review, 61(1): 115-121.
Nolen-Hoeksema, S. Wisco, E.B. and Lyubomirsky, S. (2008). Rethinking rumination. perspectives on psychological science, 2(5): 511, 535.
Nooyens, A. C. J., Baan, C. A., Spijkerman, A. M.W. and Verschuren, W.M. M. (2010). Type 2 diabetes and cognitive decline in middle-aged men and women. Diabetes Care. 33(9):1964-1969.
Ramandi, M., Shareh, H., Siltani, E., Khormaee, F. and Mirzaee, A. (2013). Role of coping strategies in the psychological problems of patients with diabetes. Journal of Ilam University Medical Sciences. 21 (3):163-173(Text in Persian).
Rezaiy, F., Sepahvandi, M. and Mirzaiy Habili. (2017). The effectiveness of emotional schema therapy on cognitive-behavioral avoidance and the severity of generalized anxiety of symptoms in female students with generalized anxiety disorder. Psychological Studies. 13(1): 43-62(Text in Persian)..
Riccardi, C.J. (2011). A randomized pilot study of A brief transdiagnostic treatment for anxiety disorders. Electronic Theses, Treatises and Dissertations. Paper 5136.
Sexton KA. and Dugas MJ. (2008). The cognitive avoidance questionnaire: validation of the english translation. Journal of Anxiety Disorder, 22(3): 335-370.
Williams, A. and Moulds, M. (2007). Cognitive avoidance of intrusive memories: recall vantage perspective and associations with depression. Behaviour Research and Therapy, 45(6): 1141-1153.
Zemestani, M. and Imani, M. (2016). Effectiveness of transdiagnostic treatment on depression/anxiety symptoms and emotion regulation. Contemporary Psychology. 11‌(1): 21-32(Text in Persian)..