اثرآموزش شناختی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر ابعاد بهزیستی روان‌شناختی دانش‌آموزان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری روانشناسی تربیتی دانشگاه الزهراء (س) و مدرس دانشگاه فرهنگیان امیرکبیر کرج

2 دانشیار روانشناسی تربیتی دانشگاه الزهراء(س)

چکیده

هدف پژوهش حاضر، بررسی اثر آموزش شناختی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر ابعاد بهزیستی روان‌شناختی دانش‌آموزان بود. طرح پژوهش نیمه‌تجربی از نوع پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری کلیه دانش‌آموزان پیش دانشگاهی مدارس ناحیه 3 آموزش و پرورش شهر کرج بودند که در سال تحصیلی 1394-1393 مشغول به تحصیل بودند. برای انتخاب نمونه دو مدرسه به طور تصادفی انتخاب شدند و پس از اجرای آزمون بهزیستی روان‌شناختی 30 نفر دانش‌آموز که در آزمون نمره پایینی کسب کرده بودند (کم تر از 36) به طور تصادفی 15 نفر در گروه آزمایشی و 15 نفر در گروه کنترل جایگزین شدند. برای گروه آزمایش طی 8 جلسه 90 دقیقه‌ای آموزش شناختی مبتنی بر ذهن‌آگاهی برگزار گردید، در صورتی که برای گروه کنترل هیچ جلسه‌ای برگزار نشد. ابزار پژوهش پرسش‌نامه بهزیستی روا‌ن‌شناختی ریف بود. برای تحلیل داده‌ها از تحلیل کوواریانس چند متغیره استفاده شد. آزمون تحلیل کوواریانس بین گروهی پس از حذف اثر پیش‌آزمون در هر یک از خرده مقیاس‌های پذیرش خود، روابط مثبت با دیگران، خودمختاری، تسلط بر محیط، زندگی هدفمند، رشد فردی و بهزیستی روان‌شناختی کل نشان داد که آموزش شناخت درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی، بهزیستی روان‌شناختی و ابعاد آن را به طور معناداری افزایش داده است. نتایح پژوهش نشان می‌دهد که بهزیستی روان‌شناختی از عوامل فردی به ویژه حالات ادراکی و هیجانی تأثیر پذیرفته و باعث توانمندی افراد در شناخت و پذیرش محیط بلافصل و هیجانات خود، زمینه رشد شخصی، ارتباط مثبت با دیگران و تحقق هدفمندی در زندگی می‌گردد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Mindfulness-based cognitive training on students’ psychological well-being dimensions

نویسندگان [English]

  • fateme abedi 1
  • molouk khademi ashkzari 2
1 Educetion
2 education psychology department alzahra university
چکیده [English]

The main objective of this study was considering the influence of mindfulness-based cognitive training on students’ psychological well-being dimensions. The method was progressed with the quasi-experimental design and pre-test & post-test with control group. The population was chosen randomly from all pre-university girl students who were educating in third district of Karaj from 2015 to 2016. This sample included 30 pre-university girl students of the two schools who had obtained low scores (less than 36) on pre-tests of psychological well-being. Then the selected population was randomly divided into experimental group and control group with 15 participants. The experimental group received the mindfulness-based cognitive therapy on psychological well-being lessons through eight 90 minutes sessions, while the control group had no training. The questionnaire was belonged to Reef psychological well-being. In order to analyze the data, multivariate variance was used. After omitting the influence of pre-test in every micro-scale of acceptance, positive relationships with others, autonomy, dominance on environment, realization of purpose in life, personal growth and psychological well-being, Between-group data analysis of co-variance showed that Mindfulness-based cognitive therapy based on awakening of the mind has meaningfully increased psychological well-being and its dimensions. The results of this analysis show that cognitive training has been highly impressive by individual factors especially cognitive and emotional states and results in the empowerment of individuals in immediate recognition and admission of the environment and emotions, personal growth, positive relationships with others and realization of purpose in life.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mindfulness
  • Cognitive Therapy
  • psychological well-being
  • Students

مراجع

بیانی، علی اصغر.، کوچکی، عاشور محمد و بیانی، علی (1387). روایی و پایایی مقیاس بهزیستی روان شناختی ریف، مجله روانپزشکی بالینی ایران، 14 (2): 151-146.
پورمحمدی، سمیه و باقری، فریبرز (1394). اثربخشی آموزش ذهن‌آگاهی بر پردازش شناختی، فصلنامه مطالعات روان‌شناختی، 11‌(3): 159-141.
قاسم‌پور دهاقانی، علی و بختیار نصرآبادی، حسن علی (1388). جایگاه اندیشه و اندیشیدن در نظام تربیتی اسلام، فصلنامه تربیت اسلامی، 4(9): 140-125.
لاریجانی، زرین سادات.، محمدخانی، پروانه.، حسنی، فریبا.، سپاه منصور، مژگان و محمودی، غلامرضا (1393). اثربخشی درمان شناختی مبتنی بر حضور ذهن و درمان فراشناختی در دانشجویان با نشانه‌های افسردگی، باورهای فراشناختی مثبت و منفی درباره نشخوار فکری و اجتناب تجربه‌ای، فصلنامه مطالعات روان‌شناختی، 10‌(2): 50-27.
Baer, R. A., Smith, G. T. & Allen, K. B. (2004). Assessment of mindfulness by self-report: The Kentucky Inventory of Mindfulness Skills. Journal of Assessment, 11 (3): 191-206.
Barnhofer, T., Duggan, D. S. & Griffith, J. W. (2011). Dispositional mindfulness moderates the relation between neuroticism and depressive symptoms. Personality and Individual Differences, 51(8): 958–962.
Bayani, A. A., Koocheky. A. m. & Bayani. A. (2008). Reliability and validity of Ryff′ s psychological well-being scales. Iranian journal of psychiatry and clinical psychology, 14 (2): 146-151(Text in Persian).
Beck, A. T., Rush, A. J., Shaw, B. F.& Emery, G. (1979). Cognitive Therapy of Depression. New Yourk: Guilford Press.
Brown, K. W. & Ryan, R. M. (2003). The benefits of being present: Mindfulness and its role in psychological well-being, Journal of Personality and Social Psychology, 84 (4): 822-48.     
Bowen, S., Witkiewitz, K., Dillworth, T. M., Chawla, N., Simpson, T. L. & Ostafin, B. D. (2006). Mindfulness meditation and substance use in an incarcerated population. Psychology of Addictive Behaviors, 20 (3): 343-347.
Caldwell, J. G. & Shaver, P. R. (2013). Mediators of the Link Between Adult Attachment and Mindfulness. An International Journal of Personal Relationships, 7 (2): 299–310.        
Chang, S. & Chan, A. (2005). Measuring Psychological well –being in the Chinese, Personality and Individual Differences, 38 (2): 1307–1316.
Coffey, K., Hartman, M. & Fredrickson, B. (2010). Deconstructing mindfulness and constructing mental health: Understanding mindfulness and its mechanisms of action. Journal of Mindfulness, 1 (4): 235–253.   
Crane, R. (2009). Mindfulness Based Cognitive Therapy. New York. Routlege press.                 
Frewen P.A., Evans E.M., Maraj N., Dozois D.J.A., Partridge, K. (2008). Letting go: mindfulness an negative automatic thinking. Cognitive Therapy Research, 32 (1): 758-774.
Ghasempour Dehaghani, A. & Bakhtiar Nasrabadi, H. A. (2009). Place of thought and thinking in Islamic educational system. Islamic education, 4 (9): 125-140(Text in Persian).     
Greeson, J. M. (2009). Mindfulness Research Update: 2008. Complement Health Practice Review, 14(1): 10-18.           
Kabat-zin, J. (1990). Wherever you go, There you are: Mindfulness meditation in everyday life. New York: Hypersion.          
Karademas, E. (2007). Positive and negative aspects of well-being: Common and specific predictors.Personality and Individual Differences, 43 (2): 277–287.        
Kieviet-Stijnen, A., Visser, A., Garssen, B. & Hudig, W (2008). Mindfulness-based stress reduction training for oncology patients: patients appraisal and changes in well-being. Patient Educ Couns, 72 (3): 436-442.    
Konu, A. & Rimpela, M. (2002). Well-being in schools: a conceptual model. Health Promot. Int. 17 (1): 79-87.
Larijani, Z. S., Mohammadkhani, P., hasani, F., Sepahmansour, M. & Mahmoudi, G. (2014). Mindfulness-based cognitive therapy and cognitive therapy to students with symptoms of depression, positive and negative beliefs about rumination and experiential avoidance, Journal of Psychological Studies, 10 (2): 27-50 (Text in Persian).            
Mace, c. (2008). Mindfulness and mental health: New York. Routledge press.    
PourMohammadi, S., Bagheri, B. (2015). Effectiveness of Mindfulness Training on Automatic Cognitive Processing, Journal of Psychological Studies, 11 (3): 141-159 (Text in Persian).
Rasmussen, M. K. & Pidgeon, A. M. (2011). The direct and indirect benefits of dispositional mindfulness on self esteem and social anxiety. Journal of Anxiety Stress Coping, 24 (2). 227–233.        
Sachse, S., Keville, S. & Feiqenbaum, J. (2011). A feasibility study of mindfulness based cognitive therapy for individuals with borderline personality disorder, Psychology and psychotherapy, 84 (2). 184-200.         
Saeidi, S. (2015). Mindfulness-based Cognitive Therapy on Skills and Mindfulness Components of Depressed Teenage Girls in Sardasht city. Indian Journal of Fundamental and Applied Life Sciences, 5 (3): 2284-2290.
Schutte, N. S. & Malouff, J. M. (2011). Emotional intelligence mediates the relationship between mindfulness and subjective well-being, Personality and Individual Differences, 50 (7). 1116–1119.                      
Segal, Z. V., Williams, J. M. G. & Teasdale, J. D. (2002). Mindfulness-based Cognitive Therapy for Depression, New York: The Guilford Press.
Shapiro, S. L., Carlson, L. E., Astin, J. A. & Freedman, B. (2006). Mechanisms of mindfulness. Journal of Clinical Psychology, 62 (3): 373–386.
Wang, Y. & Kong, F., (2014). The role of emotional intelligence in the impact of mindfulness on life satisfaction and mental distress, Journal of Social Indicators Research, 116 (2): 843-852.
Verplanken, B., Friborg, O., Wang, C. E., Trafimow, D. & Woolf, K. (2007). Mental habits: Metacognitive reflection on negative self-thinking, Journal of Personality and Social Psychology, 92 (3): 526–541

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار