بیش فعالی/کمبود توجه و اعتیاد به مواد مخدر: نقش میانجی ذهن آگاهی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار روان‌شناسی شناختی، بخش روان‎شناسی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران،

2 دانشجوی کارشناسی ارشد روان‌شناسی تربیتی، بخش روان‌شناسی تربیتی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

3 دانشجوی کارشناسی روان‌شناسی عمومی، بخش روان‌شناسی، دانشگاه شهید باهنر کرمان،کرمان، ایران

چکیده

هدف مطالعه حاضر، مقایسه شدت بیش فعالی/کمبود توجه و زیر مقیاس‌های آن به همراه میزان ذهن آگاهی در افراد معتاد به مواد مخدر و افراد عادی بود. همچنین این مطالعه به بررسی نقش میانجی‎گر ذهن آگاهی در ارتباط علّی بیش فعالی/کمبود توجه با اعتیاد به مواد مخدر پرداخت. نمونه مورد بررسی شامل 153 نفر معتادان بدون نام و 103 نفر افراد همتا و عادی بود. داده‎ها به کمک مقیاس تشخیصی کوتاه نقص توجه-بیش فعالی کانرز بزرگسالان و مقیاس ذهن آگاهی گردآوری شده و به کمک ضرایب همبستگی، آزمون تی و تحلیل میانجی آنالیز شدند. همبستگی‎های معکوس و معناداری بین نمره کل بیش فعالی/کمبود توجه و زیرمقیاس‎های آن با ذهن آگاهی بدست آمد. همچنین تفاوت‎های معناداری از نظر ذهن آگاهی و بیش فعالی/کمبود توجه و زیرمقیاس‌های آن در افراد معتاد با همتاهای غیرمعتاد آن‏ها مشاهده شد. تحلیل میانجی از نقش واسطه ای معنادار ذهن آگاهی در ارتباط علّی نمره کل بیش فعالی/کمبود توجه بر اعتیاد به مواد مخدر حمایت نمود. بر اساس یافته ها، منطقی به نظر می رسد که اولا نقش اختلال بیش فعالی/کمبود توجه بزرگسالان در ابتلا به اعتیاد با مواد مخدر از نو مورد توجه قرار گیرد. ثانیا در مداخلات درمانی اعتیاد به مواد مخدر، نقش ذهن آگاهی به عنوان عاملی مهم در در نظر گرفته شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

ADHD and Addiction to Narcotic Substances: The Mediating Role of Mindfulness

نویسندگان [English]

  • Masoud Fazilat-Pour 1
  • Mohammadraoof Anjom-Shoaa 2
  • Mohammadreza Saffari 3
1
2
3
چکیده [English]

The present study aimed to compare the severity of ADHD and its subscales together with the mindfulness between addicts to narcotic substances and normal individuals. In addition, this study examined for the mediation role of mindfulness in the causal relation between ADHD and addiction to narcotic substances. The studied sample consisted of 153 NA addicts and 103 matched normal controls. Data are collected using CAARSS:S and Mindfulness scale and are subjected to analysis by correlation coefficients, T-Test and mediation analysis. Significant reverse correlations are found between ADHD and its subscales with mindfulness. In addition, significant differences are observed in the mindfulness, ADHD and its subscales between the addicts and non-addict controls. Mediation analysis gave support to the significant role mediating of mindfulness in the causal relationship of ADHD on the narcotic substances addiction. According to the findings, it seems plausible to firstly; reconsider the role of ADHD in the adult’s narcotics addiction. Secondly, the role of mindfulness as an important factor is included in any therapeutic interventions in addictions to narcotics addictions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • ADHD
  • Narcotics Substance Addiction
  • Mindfulness
آریا صدر، زیور.، اکبر زاده، نسرین و یزدی، سیده منور‌ (1389). مقایسه مؤلّفه‌های هوش هیجانی مردان معتاد و غیر معتاد و ارائه برنامه آموزشی بر اساس مؤلفه‌های هوش هیجانی در معتادان مراجعه‌کننده به مراکز ترک اعتیاد در شهرستان خرم آباد، مطالعات روان‌شناختی، 6(3): 73-90.‎
پورمحمدی، سمیه و باقری، فریبرز (1394). اثربخشی آموزش ذهن‎آگاهی بر پردازش شناختی خودکار، مطالعات روانشناختی، 11(3): 160-141.
حامدی، علی.، شهیدی، شهریار و خادمی، علی (1392) اثربخشی ذهن آگاهی و مشاوره کاهش آسیب بر پیشگیری از عود مجدد مصرف مواد مخدر،‎ اعتیاد پژوهی‌،7 (28): 101-118.
حسنی راد، مرجان.، رحمانی، نرگس و ناظمی، مریم (1392). بررسی همایندی اعتیاد به اینترنت با اختلال کمبود توجه-بیش فعالی و اختلال اضطراب اجتماعی در نوجوانان، علوم رفتاری، 5 (18): 110-95
دباغی، پرویز.، اصغر نژاد فرید، علی اصغر.، عاطف وحید، محمدکاظم و بوالهری، جعفر (1387) اثربخشی پیشگیری از عود بر پایه ذهن‌آگاهی در درمان وابستگی به مواد افیونی و سلامت روانی‌، اعتیاد پژوهی. 2 (7): 29-44.
عربگل، فریبا.، حیاتی، مرتضی و حدید، مائده (1383). شیوع اختلال بیش فعالی – کم توجهی در گروهی از دانشجویان،تازه‌های علوم شناختی، 6 (1و2): 73-78.
کوثری، لیلا و علیزاده، حمید (1389). مقایسه مهارت‎های اجتماعی دانش‎آموزان با اختلال نارسایی توجه/بیش‎فعالی و دانش‎آموزان بدون این اختلال در مقطع دبستان، مطالعات روانشناختی‎شناختی، 6 (3):134-109.
Arabgol, F., Hayati, M. & Hadid, M. (2004) Prevalence of attention - deficit / hyperactivity disorder in a group of university students, Advances in Cognitive Sciences 2004; 6 (1-2): 73-78(Text in Persian).
Arya-Sadr, Z., Akbarzadeh, N.& Yazdi, S. M. (2010) The comparison of emotional intelligence components in addicted and non-addicted men; the effect of cognitive therapy and training program of emotional intelligence components on addicted men referred to withdrawal centers in Khoramabad, Psychological studies, 6 (3): 73-90(Text in Persian).
Bentler, P. M. (1990). Comparative fit indexes in structural models. Psychological bulletin, 107(2): 238-246.
Bentler, P. M. & Wu, E. J. (2005). EQS 6.1 for Windows. Structural equations program manual. Encino, CA: Multivariate Software.
Black, D. S. (2014). Mindfulness-based interventions: An antidote to suffering in the context of substance use, misuse, and addiction. Substance Use and Misuse, 49(5): 487-491.
Blankenship, R. & Laaser, M. (2004). Sexual addiction and ADHD: Is there a connection?. Sexual Addiction and Compulsivity, 11(1-2): 7-20.
Brown, K. W. & Ryan, R. M. (2003). The benefits of being present: mindfulness and its role in psychological well-being, Journal of personality and social psychology, 84(4): 822-848.
Browne, M.W. & Cudeck, R. (1993). Alternative ways of assessing model fit. In Bollen, K.A. & Long, J.S. [Eds.] Testing structural equation models. Newbury Park, CA: Sage, 136–162.
Bueno, V. F., Kozasa, E. H., da Silva, M. A., Alves, T. M., Louzã, M. R. & Pompéia, S. (2015). Mindfulness Meditation Improves Mood, Quality of Life, and Attention in Adults with Attention Deficit Hyperactivity Disorder. BioMed Research International.
Cayoun, B. A. (2011). Mindfulness-integrated CBT: Principles and practice. John Wiley & Sons.
Conners, C. K., Erhardt, D. & Sparrow, E. (1999). Conners’ Adult ADHD Rating Scales (CAARS) technical manual. North Tonawanda, NY: Multi-Health Systems. Inc. CIT0008.
Dabbaghi, P., Asgharnejad Farid, A. A., Atef Vahid, M. K. & Bolhari, J. (2008). Effectiveness of mindfulness-based relapse prevention in opioid dependence treatment & mental health, Research on Addiction, 2(7), 29-43(Text in Persian).
Dakwar, E., Mariani, J. P. & Levin, F. R. (2011). Mindfulness impairments in individuals seeking treatment for substance use disorders. The American journal of drug and alcohol abuse, 37(3):165-169.
Edel, M. A., Hölter, T., Wassink, K. & Juckel, G. (2014). A Comparison of Mindfulness-Based Group Training and Skills Group Training in Adults with ADHD an Open Study, Journal of attention disorders, DOI:1087054714551635.
Fatseas, M., Hurmic, H., Debrabant, R., Serre, F. & Auriacombe, M. (2015). Substance use patterns associated with adult ADHD in SUD treatment-seeking patients: Results from the aquitaine addiction cohort study. Drug & Alcohol Dependence, 146, e274-e275.
Flagg, S. A. (2014). The relationships between executive functioning deficits related to ADHD and mindfulness (Doctoral dissertation, The Florida State University). Tallahassee, USA
Garland, E. L., Froeliger, B. & Howard, M. O. (2013). Mindfulness training targets neurocognitive mechanisms of addiction at the attention-appraisal-emotion interface. Frontiers in psychiatry, 4 (article 173): 1-16.
Ghorbani, N., Watson, P. J. & Weathington, B. L. (2009). Mindfulness in Iran and the United States: Cross-cultural structural complexity and parallel relationships with psychological adjustment. Current Psychology, 28(4): 211-224.
Hamedi A, Shahidi S.& Khademi A. (2014) Effectiveness of mindfulness-based stress reduction in drug relapse prevention, Quarterly Journal of Research on Addiction, 7 (28): 101-118(Text in Persian).
Hasanirad, M, Rahmani, N & Nazemi, M (2014) Investigation of relationship between addiction to the internet and attention deficit, hyperactivity and social anxiety disorders in adolescents, Journal of behavioral sciences, 5(18) 95-110(Text in Persian).
Heppner, W. L., Spears, C. A., Correa-Fernández, V., Castro, Y., Li, Y., Guo, B. & Wetter, D. W. (2016). Dispositional Mindfulness predicts enhanced smoking cessation and smoking lapse recovery. Annals of Behavioral Medicine50(3): 337–347.
Hu, L. T. & Bentler, P. M. (1998). Fit indices in covariance structure modeling: Sensitivity to underparameterized model misspecification. Psychological methods, 3(4): 424-453.
Jacobs, A. (2011). Mindfulness-Based Attention as a Moderator of the Relationship Between ADHD and Comorbid Disorders, Master of Science in Clinical Psychology (MSCP), Pacific University, Oregon, USA., Retrieved from: http://commons.pacificu.edu/spp/232
Kabat-Zinn, J. & Thich, N. H. (2013). Full Catastrophe Living (Revised Edition), Using the Wisdom of Your Body and Mind to Face Stress. Pain, and Illness. Bantam, New York.
Khanna, S. & Greeson, J. M. (2013). A narrative review of yoga and mindfulness as complementary therapies for addiction. Complementary therapies in medicine, 21(3): 244-252.
Kline, R. B. (2015). Principles and practice of structural equation modeling. Guilford publications.
Kowsary, L. & Alizadeh, H. (2010). A comparative study on social skills in primary students with and without attention deficit hyperactivity disorder, Psychological studies, 6(3): 109-134(Text in Persian).
Mardia, K. V. (1970). Measures of multivariate skewness and kurtosis with applications. Biometrika, 519-530.
National Center for Health Statistics(2016). Health, United States, 2015: With Special Feature on Racial and Ethnic Health Disparities. Hyattsville, Maryland..
Pourmohamadi, S. & Bagheri, F. (2015). Effectiveness of Mindfulness Training on Automatic Cognitive Processing, Psychological studies,11‌(3): 141-160(Text in Persian).
Retz, W., Retz-Junginger, P., Schneider, M., Scherk, H., Hengesch, G. & Rösler, M. (2007). Drug addiction in young prison inmates with and without attention deficit hyperactivity disorder (ADHD). Fortschritte der Neurologie-Psychiatrie, 75(5): 285-292.
Robbins, T. W. (2002). ADHD and addiction. Nature medicine, 8(1): 24-25.
Schellhas, L., Ostafin, B. D., Palfai, T. P. & de Jong, P. J. (2016). How to think about your drink: Action-identification and the relation between mindfulness and dyscontrolled drinking. Addictive Behaviors, 56, 51–56, doi: 10.1016/j.addbeh.2016.01.007.
Shonin, E., Gordon, W. V. & Griffiths, M. D. (2014). Mindfulness as a Treatment for Behavioural Addiction. J Addict Research & Therapy, 5 (1): e122.
Van Emmerik‐van Oortmerssen, K., Glind, G., Koeter, M. W., Allsop, S., Auriacombe, M., Barta, C. & Casas, M. (2014). Psychiatric comorbidity in treatment‐seeking substance use disorder patients with and without attention deficit hyperactivity disorder: results of the IASP study. Addiction,109 (2): 262-272.
Vidrine, J. I., Spears, C. A., Heppner, W. L., Reitzel, L. R., Marcus, M. T., Cinciripini, P. M. & Tindle, H. A.(2016). Efficacy of Mindfulness-Based Addiction Treatment (MBAT) for Smoking Cessation and Lapse Recovery: A Randomized Clinical Trial, Journal of Consulting and Clinical Psychology, 84(9): 824-838.
Wen, Li (2016). Mindfulness-oriented recovery enhancement for video game addiction in us emerging adults (Doctoral dissertation), The University of Chapel Hil, Chapel Hill, USA.
Westbrook, C., Creswell, J. D., Tabibnia, G., Julson, E., Kober, H. & Tindle, H. A.(2013). Mindful attention reduces neural and self-reported cue-induced craving in smokers. Social Cognitive and Affective Neuroscience, 8(1): 73-84.
Yen, J. Y., Ko, C. H., Yen, C. F., Wu, H. Y. & Yang, M. J. (2007). The comorbid psychiatric symptoms of Internet addiction: attention deficit and hyperactivity disorder (ADHD), depression, social phobia, and hostility. Journal of adolescent health, 41(1): 93-98.