مقایسه اثربخشی درمان شناختی – رفتاری و فراشناختی بر وسواس فکری-عملی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد روانشناسی بالینی، دانشگاه الزهراء

2 دانشیار دانشگاه الزهراء

چکیده

پژوهش حاضر باهدف مقایسه اثربخشی درمان شناختی-رفتاری و فراشناختی بر وسواس فکری-عملی انجام شد. مطالعه حاضر از طرح‌های نیمه آزمایشی با مدل پیش آزمون-پس آزمون و دارای دو گروه آزمایشی است. جامعه آماری کلیه دانشجویان دختر مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد (20-30 سال) دانشگاه علم و صنعت ایران در سال تحصیلی 94-93 بود. نمونه‌گیری اولیه به ‌صورت داوطلبانه توسط فراخوان اجرای پژوهش انجام شد و افراد پرسشنامه پادوا (Padua) ساناویو را تکمیل نمودند؛ سپس از میان آن‌ها 12 نفر مبتلا به اختلال وسواس فکری-عملی که به تأیید روانشناس بالینی (براساس ملاک‌های تشخیصی DSM5) نیز رسیده بودند به‌صورت نمونه‌گیری تصادفی انتخاب شدند و در دو گروه آزمایشی شناختی رفتاری (6=n) و فراشناختی (6=n) به طور تصادفی قرار گرفتند. سپس مداخلات شناختی-رفتاری و فراشناختی هر یک به مدت ده جلسه دو ساعته اجرا شدند. به‌منظور تحلیل داده‌ها از آزمون تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر (ANOVA) و آزمون تحلیل واریانس آمیخته (Mixed-ANOVA) استفاده شد. هر دو روش درمانی فراشناختی و شناختی-رفتاری در کاهش نشانه‌های وسواس فکری-عملی در پایان درمان و بعد از پیگیری یک‌ماهه مؤثر واقع شدند. همچنین اثربخشی هر دو گروه شناختی-رفتاری و فراشناختی در وسواس فکری-عملی در پایان درمان و بعد از پیگیری یک‌ماهه تفاوت معنی‌داری ندارند. بنابراین درمان فراشناختی به عنوان درمان جدیدتر در حوزه روانشناختی به اندازه درمان شناختی-رفتاری در کاهش نشانه های وسواس فکری-عملی و زیرشاخه‌های آن مؤثر است و می‌توان به عنوان درمان جایگزین از آن استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Comparison of the Effectiveness of Behavioral-Cognitive & Metcognitive Approaches on Obsessive Compulsive Disorder

نویسندگان [English]

  • Solaleh Sadat Asl Alavi Paidar 1
  • Roshanak Khodabakhsh 2
  • Seyed Abolghasem Mehrinejad 2
چکیده [English]

The present research has aimed to compare efficacy of cognitive-behavioral and metacognitive approaches on obsessive-compulsive disorder. The study utilized quasi-experimental design with pretest - posttest model has two experimental groups. The population included all of the girl students educating for B.S and M.S graduation degree at the university of science and technology of Iran in 2014-2015. Initial sampling by the recall of implementing the study was conducted voluntary and all the voluntaries completed Padua inventory and among them 12 people who suffered from obsessive-compulsive disorder and verified by clinical psychologist ( base on DSM5) were selected by random sampling and randomly divided into two groups of cognitive-behavioral (n=6) and metacognitive (n=6) groups. Then cognitive-behavioral and metacognitive interventions applied. Each of interventions performed in 10 sessions (2 hours per sessions). In order to analyze mixed multi factorial ANOVA and repeated measure one way ANOVA methods has been used. Both metacognitive therapy and cognitive-behavioral therapy were effective in reducing symptom of obsessive-compulsive disorder, at the end of treatment and after a one-month follow-up. Also, there was no significant difference between the effectiveness of cognitive-behavioral and metacognitive approaches on obsessive-compulsive disorder, at the end of treatment and after one month follow-up. So metacognitive therapy as new therapeutic areas to the extent of psychology, is effective as much as cognitive-behavioral therapy in reducing symptoms of obsessive-compulsive disorder and it’s subscales, and can be used as an alternative treatment.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Obsessive-Compulsive
  • Behavioral-Cognitive
  • Metacognitive

مراجع

استکتی، گیل و ویلهلم، سابین (1392). شناخت درمانی اختلال وسواس فکری عملی، ترجمۀ نگار اصغری پور، زهرا بهفر و حسن کریمی، تهران: سایه سخن.
اکرمی، ناهید.، کلانتری، مهرداد.، عریضی، حمیدرضا.، عابدی، محمدرضا و معروفی، محسن (1388). مقایسه تأثیر روش‌های درمان رفتاری- شناختی و رفتاری- فراشناختی در میان بیماران مبتلا به اختلال وسواس – اجبار، مجله روانشناسی بالینی، 2(2): 71-59.
اندوز، زهرا (1385). کارایی و اثربخشی الگوی فراشناختی ولز در درمان یک مورد اختلال وسواسی – اجباری، اندیشه و رفتار، 12(1): 66-59.
بابایی، مهناز.، اکبرزاده، نسرین.، نجل رحیم، عبدالرحمان و پورشهریاری، مه‌سیما (1389). تأثیر درمان ترکیبی شناختی-رفتاری و کاهش اندیشه‌پردازی خطر بر اختلال وسواسی-اجباری در دانشجویان دختر، مطالعات روان‌ شناختی، 6(1): 55-42.
پور‌محمدی، سمیه و باقری، فریبرز (1394). اثربخشی آموزش ذهن‌آگاهی بر پردازش شناختی خودکار، مطالعات روان شناختی، 11(3): 160-141.
توکلی، سامان و قاسم‌زاده، حبیب‌الله (1385). نظریه‌ها و درمان شناختی – رفتاری وسواس، تازه‌های علوم شناختی، 8(1): 74-54.
حسن‌زاده، احمد.، شریفی درآمدی، پرویز و سهرابی، فرامرز (1392). مقایسه مؤلفه‌های فراشناخت در نوجوانان مبتلا و غیر مبتلا به اختلال وسواس فکری-عملی، مطالعات روان‌شناختی، 9(1): 107-91.
کاپلان، هارولد و سادوک، بنیامین (1387). خلاصه روا‌‌ن‌پزشکی: علوم رفتاری/ روانپزشکی بالینی، ترجمۀ رضاعی، فرزین، تهران: ارجمند.
ولز، آدریان (1392). راهنمای عملی درمان فراشناختی اضطراب و افسردگی، ترجمۀ شهرام محمدخانی، تهران: ورای دانش.
Abramowitz, J. S., Franklin, M. E., Bux, D. A., Zoelner, L. A. & Feeny, N. C. (2002). Cognitive-behavioral theray with and without medication in the treatment of obsessive compulsive disorder. Professional Psychology: Research and Practice, 33(1): 162-168.
Akrami,N., Kalantari, M., Arizi, H., Abedi, M. & Maroofi, M. (2009). Comparison between Cognitive-Behavioral Therapy and Metacognitive Therapy in patients with Obsessive-Compulsive Disorder. Journal of Clinical Psychology, 2(2): 59-71(Text in Persian).
Andouz, Z. (2006). Effectiveness of well’s metacognitive model in patient with obsessive-compulsive disorder (case study). Thought and Behavior, 12(1): 59-66(Text in Persian).
Andouz, Z., Dolatshahi, B., Moshtagh, N. & Dadkhah, A. (2012). The Efficacy of Metacognitive Therapy on Patients Suffering from Pure Obsession. Iranian Journal of Psychiatry, 7(1): 11-21.
Babaee, M., Akbarzadeh, N., Najlrahim, A. & Poorshahriari, M. (2010). Effectiveness of cognitive behavioral therapy and reduction of risk in female student with OCD. Quarterly Journal of Psychological Studies, 6(1): 42-55(Text in Persian).
Goodarzi, M. A. & Firoozabadi, A. (2005). Reliability and validity of the padua inventory in an Iranian population. Behavior Research and Therapy, 43(1): 43-54
Hammond, D. C. (2003). QEEG- Guided Neurofeedback in the treatment of OCD. Journal of Neurotherapy, 7(3): 25- 51.
Hasanzadeh, A., Sharifi Daramdi, P. & Sohrabi, F. (2013). Comparison of Metacognitive component in Adolescent with OCD and none-OCD. Quarterly Journal of Psychological Studies, 9(1): 91-107(Text in Persian).
Hertenstein, E., Rose, N., Voderholzer, U., Heidenrich, T., Nissen, C., Thiel, N., Herbst, N. & Kulz, A., K. (2012). Mindfulness-based cognitive therapy in obsessive-compulsive disorder – A qualitative study on patients’ experiences, Bio Med Central Psychiatry, 12(1): 185-195.
 Kaplan, H & Sadock, B (2007). Synopsis of Psychiatry: Behavioral Science and Clinical Psychiatry. Translator: Rezaee, F. (2008). Tehran: Arjmand press (Text in Persian).
Kulz, A., Landman, S., Cludios, B., Hottenrott, B., Rose, N., Heidenrich, T., Hertenstein, E., Voderholzer, U. & Moritz, S. (2014). Mindfulness-based cognitive therapy in obsessive-compulsive disorder: protocol of a randomized controlled trial. Bio Med Central Psychiatry, 14(4): 314-323.
Lucey, J. V., Kearns, C., Tone, Y. & Rush, G. (2010). Effectiveness of group-based cognitive–behavioural therapy in patients with obsessive–compulsive disorder. The Psychiatrist, 2010, 34(2): 6-9.
Mac Donald, A. M. & De Silva, D. (1999). The assessment of obsessionality using the padua Inventory: It’s In a British Non- Clinical sample. Personality and Individual Differences, 27(1):1027- 1046.
Poormohammadi, S. & Bagheri, F. (2015). Effectiveness of Metacognitive on Automatic Thoughts. Quarterly Journal of Psychological Studies, 11(3): 141-160 (Text in Persian).
Steketee, G.& Wilhelm,S. (2006). Cognitive Therapy for Obsessive-Compulsive Disorder: A Guide for Professionals. Translators: Asgharipour, N., Behfar, Z., Karimi, H. (2013). Tehran: Saye Sokhan press(Text in Persian).
Tavakoli, S. & Ghasmzadeh, H. (2005). Cognitive-Behavioral Therapy and Theories in OCD. Neoteric in Cognitive Science, 8(1): 54-74(Text in Persian).
Wells, A. (2000). Emotional Disorders and Metacognition: Innovative Cognitive Therapy. Chichestre, UK: Wiley.
Wells, A. & Fisher, P. L. (2006). Metacognitive therapy for obsessive-compulsive disorder: a case series. Journal of Behavior Therapy and Experimental Psychology, 39(2): 32-117.
Wells, A. (2009). Metacognitive Therapy for anxiety and depression. Translator: mohammadkhani, Sh. (2013). Tehran: Varay Danesh press.
مطالعات روان‌شناختی
دوره 13، شماره 1 - شماره پیاپی 46
اردیبهشت 1396
صفحه 83-100

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار