اثربخشی شناخت‌درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی در ترکیب با دارودرمانی در مقایسه با دارودرمانی بر افسردگی و خشم بیماران مبتلا به اختلال افسرده‌خویی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روان‌شناسی بالینی‌، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، تهران

2 دکتری روان‌شناسی بالینی، دانشیار گروه روان‌شناسی بالینی، دانشگاه علوم پزشکی کاشان، کاشان

3 دکتری روان‌شناسی بالینی، استادیار گروه روان‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شیراز، شیراز.

4 کارشناسی ارشد روان‌شناسی عمومی،دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران

5 روان‌پزشک، استاد گروه روان‌پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی شیراز، شیراز

چکیده

در پژوهش حاضر اثربخشی ترکیب درمان شناختی مبتنی بر ذهن‌آگاهی و دارودرمانی در مقایسه با دارودرمانی به تنهایی بر نشانگان افسردگی و خشم در بیماران مبتلا به اختلال افسرده‌خویی بررسی شد، پژوهش مقطعی از نوع کارآزمایی بالینی بود، جامعۀ آماری افراد مراجعه‌کننده به دو کلینیک روان‌پزشکی دانشگاه علوم‌پزشکی شیراز بودند.50 نفر به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و به دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم‌شدند. ابتلا به اختلال افسرده‌خویی یا افسردگی مضاعف، سن بالاتر از 18سال و تحصیلات حداقل دیپلم از ملاک‌های ورود و ابتلابه سایکوز، اعتیاد به مواد و اختلال شخصیت از ملاک‌های خروج از مطالعه بودند. شرکت‌کنندگان در گروه کنترل برای درمان افسرده‌خویی صرفاً دارو و در گروه آزمایش علاوه بر مصرف دارو درمان گروهی شناخت‌درمانی مبتنی‌ بر ذهن‌آگاهی را به مدت 8 جلسۀ 2- 5/2 ساعته به مدت 8 هفته نیز دریافت می‌کردند. بیماران در دو مرحلۀ پیش‌آزمون و پس‌آزمون پرسشنامه‌های افسردگی بک2 و پرسشنامۀ حالت- صفت خشم را تکمیل‌کردند. درنهایت اطلاعات به‌دست‌آمده با استفاده از روش تحلیل کوواریانس تجزیه‌و‌تحلیل شد. یافته‌های این مطالعه حاکی از کاهش معنادار شدت افسردگی و میزان خشم در میان گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل است. از این رو می‌توان گفت افزودن روش شناخت‌درمانی مبتنی‌بر ذهن‌آگاهی به درمان دارویی در درمان افراد مبتلا به اختلال افسرده‌خویی سبب بهبود ملاحظه‌پذیر نشانه‌های افسردگی و خشم در این افراد در مقایسه با دارودرمانی به‌تنهایی می‌شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The effectiveness of mindfulness-based cognitive therapy on severity of depression and anger in dysthymic patients

نویسندگان [English]

  • sajedeh hamidian 1
  • abdollah omidi 2
  • ghasem naziri 3
  • Rahil Abolghasemi 4
  • masoud musavinasab 5
1
2
3
4
5
چکیده [English]

 
The aim of the present study was to assess the effectiveness of mindfulness-based cognitive therapy combined with pharmacotherapy in compare to pharmacotherapy alone on depressive symptoms and anger in patients with dysthymia. Method of this study was a clinical trial that referred to two of the psychiatric clinics of shiraz university of medical sciences. Using convenient sampling .We selected 50 patients and assigned them into experimental and control groups. Having dysthymia or double depression diagnosis, being older than 18 y/o and having at least diploma were the inclusion criteria and psychosis, addiction and personality disorders were the exclusion criteria of the study. The control group received only medication while the experimental group received mindfulness-based cognitive therapy in addition to medication. The group therapy was held in 8 sessions of 2 to 2.5 hours for 8 weeks. The patients filled out Beck Depression Inventory and State-Trait Anger Expression Inventory. Finally we analyzed the data using ANCOVA statistical test. The findings showed significant decrease in severity of depression and anger among the experiemental group compared to the control group. So we can conclude that adding mindfulness-based cognitive therapy to pharmacotherapy compared to pharmacotherapy alone can cause significant improvement in depressive and aggressive symptoms in patients with dysthymia.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Dysthymia
  • Cognitive Therapy
  • Mindfulness
  • anger
ابوالقاسمی، عباس.، غلامی، حسین.، نریمانی، محمد و گنجی، مسعود(1387). مقایسة تأثیر دو روش شناخت‌درمانی تیزدل و بک در کاهش نشانه‌های افسردگی و اصلاح باورهای فراشناختی در بیماران افسرده‌خو، پژوهش‌های روان‌شناختی، 11(‌2): 27-18.
امیدی، عبدالله.، محمدخانی، پروانه.، دولتشاهی، پرویز و پورشهباز، عباس(1387). اثربخشی درمان ترکیبی روش حضور ذهن مبتنی­بر درمان شناختی و درمان رفتاری- شناختی بر نشانگان روان‌پزشکی بیماران مبتلا به اختلال افسردگی اساسی‌، فصلنامه علمی- پژوهشی فیض، 12(2): 14-9.
پورمحمدی، سمیه و باقری، فریبرز (1394). اثربخشی آموزش ذهن‌آگاهی بر پردازش شناختی خودکار. فصلنامه مطالعاتروانشناختی، 11(3): 162-142‌.
حمیدپور، حسن(1384). مقایسۀ کارایی و اثربخشی شناخت‌درمانی بک با شناخت‌درمانی تیزدل در درمان افسرده‌خویی. فصلنامه اندیشه و رفتار، 11(2): 163-150.
حمیدپور، حسن(1386). بررسی کارایی و اثربخشی شناخت‌درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی در درمان و جلوگیری از عود و بازگشت افسرده‌خویی. فصلنامۀ پژوهش در سلامت روانشناختی، 1(1): 32-25.
حناساب‌زاده‌اصفهانی، مریم.، یکه‌یزدان دوست، رخساره.، غرایی، بنفشه و اصغرنژاد فرید، علی(1388). کارآمدی شناخت‌درمانی مبتنی‌بر ذهن‌آگاهی بر افکار خودکشی، افکار خودآیند منفی و افسردگی در مبتلایان به اختلال افسردگی اساسی. مجلۀ روانشناسی بالینی. 1(1): 45-35.
خدایاری‌فرد، محمد.، غلامعلی لواسانی، مسعود.، اکبری زردخانه، سعید و لیاقت، سمیه(1386). بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی وهنجاریابی سیاهة ابراز خشم صفت - حالت 2 اسپیلبرگر در بین دانشجویان، پایان‌نامة کارشناسی‌ارشد، دانشگاه تهران.
دانه‌کار، معصومه.، گلچین، ندا.، ترخان، مرتضی و دهستانی، مهدی (1393). اثربخشی درمان میان فردی گروهی بر افسردگی و احساس تنهایی دانشجویان دختر افسرده، فصلنامه مطالعات روانشناختی، 10(1): 71-55‌.
سادوک، بنیامین و سادوک، ویرجینیا(1384). خلاصه روانپزشکی: علوم‌رفتاری-روانپزشکی بالینی. تهران: شهرآب.
لاریجانی، زرین‌سادات.، محمدخانی، پروانه.، حسنی، فریبا.، سپاه منصور، مژگان و محمودی، غلامرضا(1393). مقایسة اثربخشی درمان شناختی مبتنی‌بر حضورذهن و درمان فراشناختی در دانشجویان با نشانه‌های افسردگی، باورهای فراشناختی مثبت و منفی دربارة نشخوار فکری و اجتناب تجربه، مطالعات روان شناختی، دورۀ10(2):50-28.
محمدخانی، پروانه و دابسون، کیت(1386). مختصات روانسنجی پرسشنامه ی افسردگی بک-2 در یک نمونۀ بزرگ مبتلایان به اختلال افسردگی اساسی. مجلۀ توانبخشی در بیماری‌ها و اختلاات روانی، 8 : 119-110.       
 
Abolqasemi, A., Gholami, H., Narimani, M., & Ganji, M. (2008). Comparison of two methods of Cognitive Therapy of Teasdale and Beck in reducing depression symptoms and metacognitive beliefs in patients patients with dysthymia. Psychological Studies, 11(2), 18-27(Text In Persian).
Arch, J.J. and Craskea, M.G. (2006). Mechanisms of mindfulness: Emotion regulation following a focused breathing induction. Behaviour Research and Therapy, 44: p. 1849–1858.
Baer R.A. (2006). Mindfulness-Based Treatment Approaches : Clinician's Guide to Evidence Base  and Applications, Editor., Academic Press: Burlington, MA, USA. 56: p. 824-830.
Baldwin, D.S. & Birtwistle, J. (2002). An Atlas of depression. The parthenon Publishing Group: USA. 17: p.
Barnhofer, T., Crane, C., Hargus, E., Amarasinghe, M., Winder, R., and Williams, J. (2009).  Mindfulness-based cognitive therapy as a treatment for chronic depression: A preliminary study. Behaviour Research and Therapy, 47(5): p. 366-373.
Blatt, S.J. (1998). Contributions of psychoanalysis to the understanding and treatment of depression. Journal Am Psychoanal Assoc, 46(3): p. 722-52.
Brown, L.A., Gaudiano B.A., and Miller I.W. (2011). Investigating the Similarities and Differences Between Practitioners of Second- and Third-Wave Cognitive-Behavioral Therapies. Behavior Modification, 35(2): p. 187-200.
Brown, G.W., Bifulco A., and Harris T.O. (1987). Life events, vulnerability and onset of depression: some refinements. Br Journal Psychiatry, 150: p. 30-42.
Brunello, N., Akiskal, H., Boyer, P., Gessa, G. L., Howland, R. H., Langer, S. Z., Wessely, S. (1999). Dysthymia: clinical picture, extent of overlap with chronic fatigue syndrome, neuropharmacological considerations, and new therapeutic vistas. Journal of Affective Disorders, 52: p. 275–290.
Butler, A. C., Chapman, J. E., Forman, E. M., & Beck, A. T. (2006). The empirical status of cognitive-behavioral therapy: a review of meta-analyses. Clin Psychol Rev, 26(1): p. 17-31. doi: 10.1016/j.cpr.2005.07.003
Cuijpers, P., van Straten, A., Schuurmans, J., van Oppen, P., D. Hollon, S., & Andersson, G. (2010). Psychotherapy for chronic major depression and dysthymia: A meta-analysis. Clinical Psychology Review, 30: p. 51-62.
Daneh kar, M., Golchin, N., Tarkhān, M., & Dehestani, M. (2014). The efficacy of intrapersonal therapy on depression and loneliness in depressed female students. Psychological Studies Quarterly, 10(1), 55-71(Text In Persian).
Deffenbacher, J.L. (1999). Cognitive-behavioral conceptualization and treatment of anger. Journal Clin Psychol, 55(3): p. 295-309.
Deyo, M., Wilson, K. A., Ong, J., & Koopman, C. (2009). Mindfulness and Rumination: Does Mindfulness Training Lead to Reductions in the Ruminative Thinking Associated With Depression? EXPLORE: The Journal of Science and Healing, 5(5): p. 265-271.
Dobson, K.S. (2010). Handbook of Cognitive-Behavioral Therapies., The Guilford Press: New York, London. p. 481.
Dunner, D.L. (2005). Dysthymia and double depression. International Review of Psychiatry,. 17(1): p. 3–8.
Durand, V.M. and D.H. Barlow. (2010). Essentials of Abnormal Psychology, Wadsworth: Belmont, CA, USA. p. 737.
Fayyaz, F. and M.A. Besharat. (2011). Comparison of Anger Control in Clinical Depressed, Non-Clinical Depressed and Normal People. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 30(0): p. 94-97.
Feldman, G., J. Greeson, and J. Senville. (2010). Differential effects of mindful breathing, progressive muscle relaxation, and loving-kindness meditation on decentering and negative reactions to repetitive thoughts. Behaviour Research and Therapy, 48(10): p. 1002-1011.
Gilbert, P. & S. Allan. (1998).The role of defeat and entrapment (arrested flight) in depression: an exploration of an evolutionary view. Psychol Med, 28(3): p. 585-98.
Gilbert, P. (2001). Depression and stress: a biopsychosocial exploration of evolved functions and mechanisms. Stress, 4(2): p. 121-35.
Gilbert, P., J. Gilbert, and C. Irons. (2004). Life events, entrapments and arrested anger in depression. Journal of Affective Disorders, 79: p. 149–160.
Hamidian, S., Omidi, A., Mousavinasab, S. M., & Naziri, G. (2013). Comparison of the Effect of Mindfulness-based Cognitive Therapy Accompanied by Pharmacotherapy With Pharmacotherapy Alone in Treating Dysthymic Patients. Iranian Red Crescent Medical Journal, 15(3).88-95(Text In Persian).
Hamidpour, H. (2007).Examination of efficacy and effectiveness of mindfulness- Based cognitive Therary in Treatment and Preventation of Relapse and recurrence of dysthymia.
Hamidpour, H. (2005). Comparing the Efficacy and Effectiveness of Beck's cognitive therapy with cognitive therapy in the treatment of dysthymia Teasdale. Journal of Thought and Behavior, 11(2), 150-163(Text In Persian).
Hanasabzadeh Esfahani, M., Yekeh Yazdandoost, R., Gharraee, B., & Asgharnezhad Farid, A. ((2009)). The effectiveness of mindfulness-based cognitive therapy on suicidal thoughts, negative automatic thoughts and depression in patients with major depressive disorder. Journal of Clinical Psychology, 1(1), 35-45(Text In Persian).
Hempel, S., Taylor, S. L., Marshall, N. J., Miake-Lye, I. M., Beroes, J. M., Shanman, R., Shekelle, P. G. (2014). VA Evidence-based Synthesis Program Reports, in Evidence Map of Mindfulness, Department of Veterans Affairs (US): Washington (DC).
Jeste, D. V., Lieberman, J. A., Fassler, D., & Peele, R. (2013). DIAGNOSTIC AND STATISTICAL MANUAL OF MENTAL DISORDERS FIFTH EDI T ION ed, Washington, DC: American Psychiatric Association.
Jimenez, S.S., B.L. Niles, & C.L. Park. (2010). A mindfulness model of affect regulation and depressive symptoms: Positive emotions, mood regulation expectancies, and self-acceptance as regulatory mechanisms. Personality and Individual Differences, 49(6): p. 645-650.
Khodayarifard, M., Spielberger, C. D., Lavasani, M. G., & Zardkhaneh, S. A. (2013). Psychometric Properties of Farsi Version of the Spielberger‘s State-trait Anger Expression Inventory-2 (FSTAXI-2). (Master), Tehran university, Tehran(Text In Persian).  
Kenny, M.A. and J.M.G. Williams. (2007). Treatment-resistant depressed patients show a good response to Mindfulness-based Cognitive Therapy. Behaviour Research and Therapy, 45(3): p. 617-625.
Keller, M.B. and R.W. Shapiro. (1982). "Double depression": superimposition of acute depressive episodes on chronic depressive disorders. Am Journal psychiatry, 139(4): p. 438-42.
Klein, D. N., Schwartz, J. E., Rose, S., & Leader, J. B. (2000). Five-year course and outcome of dysthymic disorder: A prospective, naturalistic follow-up study. Am Journal psychiatry, 157(6): p. 931-9.
Klein, D. N., Norden, K. A., Ferro, T., Leader, J. B., Kasch, K. L., Klein, L. M.,‌ Aronson, T. A. (1998). Thirty-month naturalistic follow-up study of early-onset dysthymic disorder: course, diagnostic stability, and prediction of outcome. Journal Abnorm Psychol, 107(2): p. 338-48.
Kingston, T., Dooley, B., Bates, A., Lawlor, E., & Malone, K. (2007). Mindfulness-based cognitive therapy for residual depressive symptoms. Psychol Psychother, 80(Pt 2): p. 193-203.
Kovacs, M., Akiskal, H. S., Gatsonis, C., & Parrone, P. L. (1994). Childhood-onset dysthymic disorder. Clinical features and prospective naturalistic outcome. Arch Gen Psychiatry, 51(5): p. 365-74.
Kuyken W, e.a. (2010). How does mindfulness-based cognitive therapy work? Research and Therapy, doi:10.1016/j.brat.2010.08.003
Larijani, Z. S., MohammadKhani, P., Hasani, F., Sepahmansour, M., & Mahmoudi, G. (2014). Comparison of the efficacy of cognitive therapy and mindfulness-based cognitive therapy on students with symptoms of depression, positive and negative metacognitive beliefs about rumination and experiential avoidance. Journal of Psychological Studies, 10(2), 28-40.
Longmore, R.J. and M. Worrell. (2007). Do we need to challenge thoughts in cognitive behavior therapy? Clin Psychol Rev, 27(2): p. 173-87.
Manicavasgar, V., G. Parker, and T. Perich. (2011). Mindfulness-based cognitive therapy vs cognitive behaviour therapy as a treatment for non-melancholic depression. Journal of Affective Disorders, 130(1–2): p. 138-144.
Mohammadkhani, p., & Dobson, k. (2007). Psychometric coordinates of BDI-II in a large sample of the patients with major depression. Rehabilitation in psychological diseases and disorders(Text In Persian).
Pourmohammadi, S., & Bagheri, F. (2015). The effectiveness of mindfulness training on automatic cognitive processing. Journal of Psychological Studies, 11(3), 142-152(Text In Persian).
Robbins, P.R. and R.H. Tanck. (1997). Anger and depressed affect: interindividual and intraindividual perspectives. Journal Psychol, 131(5): p. 489-500.
Sadock, B.J., V.A. Sadock, and P. Ruiz. (2009). Comprehensive textbook of psychiatry, LWW: Philadelphia ,Baltimor, New York.
Sadock, B. J., & Sadock, V. A. (2011). Kaplan and Sadock's synopsis of psychiatry: Behavioral sciences/clinical psychiatry: Lippincott Williams & Wilkins(Text In Persian)‌.
Serretti, A., Jori, M. C., Casadeib, G., Ravizzac, L., Smeraldi, E., & Akiskal, H. (1999). Delineating psychopathologic clusters within dysthymia: a study of 512 out-patients without major depression. Journal of Affective Disorders, 56: p. 17–25.
Subodh, B.N., A. Avasthi, and S. Chakrabarti. (2008). Psychosocial impact of dysthymia: A study among married patients. Journal of Affective Disorders, 109: p. 199–204.
Teasdale, J. D., Segal, Z. V., Williams, J. M., Ridgeway, V. A., Soulsby, J. M., & Lau, M. A. (2000). Prevention of relapse/recurrence in major depression by mindfulness-based cognitive therapy. Journal Consult Clin Psychol, 68(4): p. 615-23.
Teasdale, J. D., Moore, R. G., Hayhurst, H., Pope, M., Williams, S., & Segal, Z. V. (2002). Metacognitive awareness and prevention of relapse in depression: empirical evidence. Journal Consult Clin Psychol, 70(2): p. 275-87.
Van Praag, H.M. (1994). 5-HT-related, anxiety- and/or aggression-driven depression. Int Clin Psychopharmacol, 9 Suppl 1: p. 5-6.
van Praag, H.M. (1993). Anxiety and increased aggression as pacemakers of depression. Acta Psychiatr Scand Suppl, 393: p. 81-8.
Schless, A. P., Mendels, J., Kipperman, A., & Cochrane, C. (1974). Depression and hostility. Journal Nerv Ment Dis,  159(2): p. 91-100.
Watkins, E.R. and N.J. Moberly. (2009). Concreteness training reduces dysphoria: A pilot proof-of-principle study. Journal Behaviour Research and Therapy, 47(1): p. 48-53.
Winkler, D., E. Pjrek, and S. Kasper. (2006). Gender-specific symptoms of depression and anger attacks. Journal jmhg, 3(1): p. 19–24.