بررسی اثر بخشی درمان مبتنی بر مواجهه از طریق واقعیت مجازی در کاهش هراس از رانندگی: بررسی تک آزمودنی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روانشناسی تربیتی دانشگاه علامه طباطبائی

2 دانشیار دانشگاه علامه طباطبائی.

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی شیوۀ درمانی واقعیت مجازی بر کاهش هراس از رانندگی در فرد مبتلا به هراس از رانندگی انجام شد. روش پژوهش آزمایشی و نمونۀ مورد مطالعه از بین مراجعانی که در مهرماه 1394 به مرکز مشاورۀ دانشگاه علامه طباطبائی مراجعه نمودند، انتخاب گردید. پس از مصاحبۀ تشخیصی بر اساس چک لیست علائم مربوط در پنجمین ویراست راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5)، تشخیص اختلال هراس خاص (هراس از رانندگی) برای وی تأیید گردید و تحت 10 جلسۀ درمان مبتنی بر واقعیت مجازی قرار گرفت. پرسشنامۀ شناخت رانندگی "بلانچارد و هیکلینگ، تیلور و لوس"، قبل و بعد از مداخله، توسط آزمودنی تکمیل شد. داده‌ها با استفاده از روش تحلیل نگاره‌ای و تعیین درصد بهبودی، تحلیل شدند. تحلیل داده‌ها حاکی از تغییر معنی‌دار بالینی و آماری در نمرات به دست آمده از مقیاس شناخت رانندگی و تأثیر شیوۀ درمانی واقعیت مجازی بر کاهش هراس از رانندگی در مورد مراجع بود. همچنین یافته‌های مربوط به پیگیری دو ماهه نیز حاکی از حفظ و استمرار 63% نتایج بود. درمان واقعیت مجازی علاوه بر اینکه می‌تواند درمان اثربخشی برای کاهش هراس از رانندگی باشد، می‌تواند بعنوان یک شیوۀ درمانی جدید در ایران توسعه یابد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Study of Effectiveness of Virtual Reality Exposure Therapy in Reducing the Driving Phobia: A Case Study

نویسندگان [English]

  • neda afsharian 1
  • Soghra Eebrahimighavam 2
1
2
چکیده [English]

The present research aimed to examine the effectiveness of virtual reality exposure therapy in reducing the driving phobia in a single case study. the research was conducted within an experimental framework and the case study was selected among all people who referred to the Counselling Centre of Allameh Tabatabai University in October 2015. On the basis of The Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM-5), the symptoms of driving phobia were extracted for the case study and the virtual reality exposure therapy was performed for the applicant. The Driving Cognitions Questionnaire (Blanchard, Hickling, Taylor, & Loos, 1995) was completed by applicant before and after treatment. Visual analysis and percent of improvement were used for analysis of the data. The results showed that virtual reality exposure therapy could significantly change the score of cognition scale and consequently reduce the driving phobia in the applicant. In addition, findings for two consecutive months proved that the results were 63% stable. virtual reality exposure therapy is not only an effective method in reducing driving phobia, but it can also be considered as a modern method of treatment in Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Virtual reality
  • driving phobia
  • driving cognition questionnaire
  • therapy
بدری گرگری، رحیم.، کاظمی، فهیمه و عبدالهی، فرهاد (1394). رابطة کمال‌گرایی، وسواس-بی‌اختیاری اعمال و ویژگی‌های شخصیتی با تعلل‌ورزی دانشجویان دانشگاه شهید مدنی آذربایجان. فصلنامة مطالعات روان‌شناختی دانشگاه الزهراء (س)، 11(2)، 46-25.
زنجانی، زهرا.، گودرزی، محمدعلی و ملازاده، جواد (1387). مقایسة حساسیت جسمانی و مهارت‌های اجتماعی در افراد کمرو، مبتلا به فوبی اجتماعی و بهنجار. فصلنامة مطالعات روان‌شناختی دانشگاه الزهراء (س)، 4 (4)، 43-27.
سیف، علی‌اکبر (1393). تغییر رفتار و رفتار درمانی، نظریه‌ها و روش‌ها. چاپ نوزدهم، تهران: دوران
مخبر دزفولی، علیرضا.، رضایی مهدی.، غضنفری، فیروزه.، میردریکوند، فضل‌الله.، غلامرضایی، سیمین.، مؤذنی، ترانه و هاشمی، شیما (1394). مدل‌یابی اختلال هراس اجتماعی بر پایة مؤلفه‌های هیجانی، شناختی و جنسیت: کاربرد تحلیل مسیر. فصلنامة مطالعات روان‌شناختی دانشگاه الزهراء (س)، 11( 3)، 52-29.
موسوی، فروغ‌السادات (1391). مقایسة ویژگی‌های شخصیتی و مؤّلفه‌های شناختی رانندگی در بین کارکنان دانشگاه فردوسی مشهد. پایان‌نامة کارشناسی ارشد. رشتة روانشناسی عمومی. دانشکدة علوم تربیتی و روانشناسی. دانشگاه فردوسی مشهد.
Adamovich, S.V., Fluet, G.G., Tunik, E. & Merians, A.S. (2009). Sensorimotor training in virtual reality: a review. Neurorehabilitation, 25)1(, 29-44.
Alpers, G.W., Wilhelm, F.H. & Roth, W.T. (2005). Psychophy siological assessment during exposure in driving phobic patients. Journal of Abnormal Psychology, 114 )2(, 126-139.
Anderson, P., Jacobs, C. & Rothbaum, B.O. (2004). Computer-supported cognitive behavioral treatment of anxiety disorders. Journal of Clinical Psychology, 60)3(, 253-267.
Badri, R., Kazemi, F. & Abdollahi, F. (2015). Relationship between perfectionism, obsessive- compulsive and five factor personality trait with procrastination behavior in students of Azarbaijan University of Shahid Madani. Journal of Psychological Studies, Alzaahra University, 11)2(, 25-46.
Banos, R.M., Guillen, V., Quero, S., Garcia-Palacios, A., Alcaniz, M., Botella, C. (2011). A virtual reality system for the treatment of stress-related disorders: A preliminary analysis of efficacy compared to a standard cognitive behavioral program. International Journal of Human-Computer Studies, 69(9), 602-613.
Blanchard, E.B., Hickling, E.J., Taylor, A.E., & Loos, W. (1995). Psychiatric morbidity associated with motor vehicle accidents. Journal of Nervous and Mental Disease, 183)3(, 495-504.
Botella, C., Breton-Lopez, J., Quero, S., Banos, R.M., Garcia-Palacios, A., Zaragoza, I., Alcaniz, M. (2011). Reating cockroach phobia using a serious game on a mobile phone and augmented reality exposure: A single case study. Computers in Human Behavior, 27)1(, 217-227.
Bush, J. (2008). Viability of nirtual reality exposure therapy as a treatment alternative. Computers in Human Behavior, 24)3(, 1032-1040.
Choy, Y., Fyer, A.J. & Lipsitz, J.D. (2007). Treatment of specific phobia in adults. Clinical Psychology Review, Volume 27,Issue 3, pp 266-286.
Costa, R.T., Carvalho, M.R., Nardi, A.E., (2007). Virtual Reality Exposure Therapy in the Treatment of Driving Phobia. Psicologia: Teoria e Pesquisa,26)1(, 131-137.
Costa, R.T., Carvalho, M.R., Cantini, J. Freire, R.C., Nardi, A.E. (2014). Demographics, clinical characteristics and quality of life of Brazilian women with driving phobia. Comprehensive Psychiatry. 55)2(, 374–379.
Costa, R.T., Carvalho, M.R., Nardi, A.E. (2010). Virtual Reality Exposure Therapy in the Treatment of Driving PhobiaTeor.ePesq., Brasilia, 26)1(, 131-137.
Cote, S., & Bouchard, S. (2005). Documenting the efficacy of virtual reality exposure with psychophysiological and information processing measures. Applied Psychophysiology and Biofeedback, 30)2(, 217-232.
De Franca, A.C.P., Soares, M.M. (2015). Dialogical self on virtual reality systems: Presence and Embodiment in Human Situated Interaction.Procedia Manufacturing, 3)5(, 6444-6450.
Diemer, J., Pauli, P., Muhlberger, A. (2015). virtual reality in Psychotherapy.International Encyclopedia of the Social & Behavioral Sciences (Second Edition), 12(2), 138-146.
Emmelkamp, P.M.G., Krijn, M., Hulsboseh, A.M., Devries, S., Schuemie, M.J., & Vander Mast, C.A. (2002). Vutual reality treatment versue exposure on vivo: A comparative Evaluation in Acrophobia. Behavior Research and Therapy, 40)5(, 509-516.
Ferrer-Garcia, M., Gutierrez-Maldonado, J. (2012). The use of virtual reality in the study, assessment, and treatment of body image in eating disorders and nonclinical samples: A review of literature. Review Article. Body Image, 9(1), 1-11.
Gregg, L. & Tarrier, N. (2007). Virtual reality in mental health: A review of the literature. Social Psychiatry and Psychiatric Epidemiology, Volume 42,Issue 2, pp 343-54.
Jang, D.P., Kim, I.Y., Nam, S.W., Wiederhold, B.K., Wiederhold, M.D., & Kim, S.I. (2002). Analysis of physiological response to two virtual environments: Driving and flying simulation. Cyberpsychology and Behavior, 5(4), 11 -18.
King, A.L.S., Valença, A.M., Silva, A.C.O., Baczynski, T., Carvalho, M.R., Nardi, A.E. (2013). Nomophobia: Dependency on virtual enviroments or social phobia? Computers in Human Behavior, 29(1), 140-144.
Krijn, M., Emmelkamp, P.M.G., Biemond, R., de Ligny, C.W., Schuemie, M. J., & van der Mast, C.A.P.G. (2004). Treatment of acrophobia in virtual reality: The role of immersion and presence. Behaviour Research and Therapy, 42(3), 229–239.
Krijn, M., Emmelkamp, P.M.G., Olafsson, R.P. & Biemond, R. (2004). Virtual reality exposure therapy of anxiety disorders: A review. Clinical Psychology Review, 24(1), 259-281.
Krijn, M., Emmelkamp, P.M., Olafsson, P.R., Bouwman, M., Van Gerwen, L.J, Spinhoven, P. & Van der Mast, C.A. (2007). Fear of flying treatment methods: Virtual reality exposure vs. Cognitive behavioral therapy. Aviation Space and Environmental Medicine, 78(2), 121-128.
Ku, J.H., Jang, D.P., Lee, B.S., Lee, J.H., Kim, I.Y. & Kim, S.I. (2002). Development and validation of virtual driving simulator for the spinal injury patient. Cyberpsychology and Behavior, 5(1), 151-156.
Lewis, E.J. & Walshe, D.G. (2005). Is video homework of benefit when patients don’t respond to virtual reality therapy for driving phobia? Cyberpsychology and Behavior, 8(3), 342-342.
Mokhberdezfuli, A., Rezaei, M., Ghazanfari, F., Mirderikvand, F., Gholamrezaei, S., Moazeni, T. & Hashemi, Sh. (2015). Modeling of social phobia according to emotional and cognitive components and gender: applying of path analysis. Journal of Psychological Studies, Alzaahra University, 11(3), 29-52.
Musavi, F. (2012). Comparison of personality characteristics and driving cognitive factors among employees Ferdowsi University of Mashhad. Master's thesis, General psychology field. Faculty of Education and Psychology, Ferdowsi University of Mashhad.
Pull, C.B. (2005). Current status of virtual reality exposure therapy in anxiety disorders: Editorial review. Current Opinion in Psychiatry, 18(1), 7-14.
Riva, G. (2002). Virtual reality for health care: The status of research. Cyberpsychology and Behavior, 5(3), 219-225.
Rothbaum, B.O., Anderson, P., Zimand, E., Hodges, L., Lang, D & Wilson, J. (2006). Vutual reality exposure theraphy and standard (in vivo) exposure theraphy in the treatment of fear of flying.Behavior Therapy, 37(1), 80-90.
Saif, A.A. (2014). Behavior Modification and Behavior Theraphy: Theories and Mothods. Nineteenth edition, Tehran: Doraan Publish.
Taylor, J.E., Deane, F.P. & Podd, J.V. (2007). Driving fear and driving skills: Comparison between fearful and control samples using standardized on-road assessment. Behaviour Research and Therapy, 45(4), 805-818.
Taylor, J., Deane, F. & Podd, J. (2002). Driving-related fear: A review. Clinical Psychology Review, 22(5), 631-645.
Wald, J. & Taylor, S. (2000). Efficacy of virtual reality exposure therapy to treat driving phobia: A case report. Journal of Behavior Therapy and Experimental Psychiatry, 31(3-4), 249-257.
Wald, J. & Taylor, S. (2003). Preliminary research on the efficacy of virtual reality exposure therapy to treat driving phobia. Cyberpsychology and Behavior, 6(3), 459-465.
Walshe, D.G., Lewis, E.J. & Kim, S.I. (2004). Can MVA victims with driving phobia immerse in computer simulated driving environments? Cyberpsychology and Behavior, 7(2), 317-318.
Walshe, D.G., Lewis, E.J., Kim, S.I., O’Sullivan, K. & Wiederhold, B.K. (2003). Exploring the use of computer games and virtual reality exposure therapy for fear of driving following a motor vehicle accident. CyberPsychology and Behavior, 6(1), 329-334.
Wiederhold, B.K. & Rizzo, A.S. (2005). Virtual reality and applied psychophysiology. Applied Psychophysiology and Biofeedback, 30(3), 183-185.
Wilhelm, F. H., Pfaltz, M. C., Gross, J. J., Mauss, I. B., Kim, S. I. & Wiederhold, B. K. (2005). Mechanisms of virtual reality exposure therapy: The role of the behavioral activation and behavioral inhibition systems. Applied Psychophysiology and Biofeedback, 30(1), 271-284.
Zanjani, Z., Goodarzi, M. & Mollazade, J. (2009). Comparing the body sensation and social skills of shyness, social phobia and normal individuals. Journal of Psychological Studies, Alzaahra University, 4(4), 27-43.