بررسی نقش تصور از خود در رابطه میان دلبستگی ادراک شده با سلامت روانی در دانشجویان

نویسندگان

1 دانشگاه آزاد واحد بیرجند

2 دانشگاه تهران

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش تصور از خود به عنوان پیامد ناشی از کارکرد پایه ایمنی دلبستگی ادراک شده دوران کودکی، به عنوان میانجی‌گر بر سلامت روان انجام شد. روش پژوهش همبستگی بود که 432 دانشجو با روش چند مرحله‌ای از دانشگاه‌های بیرجند مقیاس‌های تصور از خود (بک، 1987)، دلبستگی به والد (هازان و شیور، 1986) و سلامت روانی (گلدبرگ، 1972) را تکمیل کردند، برای تحلیل نتایج از روش مدل‌یابی معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج مدل برازش یافته نشان داد تصور از خود به‌طور کامل ارتباط بین دلبستگی ایمنی به پدر و سلامت روان را میانجی‌گری می‌کند و تنها ایمنی به مادر به طور مستقیم ارتقاء سلامت روان را موجب می‌شود. لذا نه تنها نقش دلبستگی ادراک شده به هر یک از والدین در فهم سلامت روان متفاوت است، بلکه تصور پر‌تلاش و سخت‌کوش بودن خود که ناشی از اکتشاف شناختی پایه ایمنی دلبستگی به پدر است، به عنوان میانجی‌گر، نقش مهمی بر سلامت روان ایفا می‌کند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

the role of Self-image in the relationship between perceived attachment with mental health in students

نویسندگان [English]

  • Asiey Nejat 1
  • Fatemah Shahabizadeh 1
  • Bagher Ghobari Bonab 2
چکیده [English]

The aim of the present research was to investigate the role of self image as a consequence of secure base function of Perceived childhood attachment, as a mediator on mental health. 432 students from Birjand university who were selected by multi stage clustering method, supplemented the scales of self image (Beck, 1987), attachment to parent (Hazan & Shaver, 1986) and mental health (Goldberg, 1972), Structural equations modeling method was used to analyze the results. The fitted model results demonstrated that the image of self completely mediates the relation between secure attachment to father and mental health, while only secure attachment to mother directly produces a mental health. So, the role of perceived attachment to each parents not only different in a understanding of mental health, but the image of efforts and hard work resulted from Cognitive Exploration secure base attachment to father as a mediator, plays an important role on mental health.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mental Health
  • Childhood perceived attachment
  • image of self
احدی، بتول (1388). رابطه احساس تنهایی و عزّت نفس با سبک‌های دلبستگی دانشجویان. فصلنامه مطالعات رواشناختی، دوره 5، شماره 1، 95- 112.
‌ افروز، غلامعلی.، کاکابرایی، کیوان.، صیدی، مریم.، قنبری، نیکزاد و مومنی، خدامراد (1389). رابطه سبک‌های دلبستگی با نحوه مدیریت خشم و سلامت عمومی. فصلنامه اندیشه و رفتار، دوره پنجم، شماره 18، 95- 87.
پاکدامن، شهلا.، سیدموسوی، پریسا سادات، و قنبری، سعید (1390). کیفیّت دلبستگی و مشکلات رفتاری- هیجانی در نوجوانان: بررسی نقش پدران. فصلنامهروان‌شناسیکاربردی، سال 5، شماره 1 (17)، 100- 85.
تقوی، محمدرضا (1380). بررسی روایی و اعتبار پرسشنامة سلامت عمومی. مجلة روان‌شناسی، سال پنجم، شماره 20، 398- 381.
تقی یاره، فاطمه.، مظاهری، محمد علی و آزاد فلاح، پرویز (1384). بررسی ارتباط سطح تحول من، دلبستگی به خدا و جهت‌گیری مذهبی در دانشجویان. مجله روان‌شناسی، 9 (1)، 21- 3.
چناری، مهین (1387). مقایسه خودپنداره دانش‌آموزان واجد والدین دارای نگرش‌های تربیتی مثبت و منفی با توجه به جنسیّت دانش‌آموزان. فصلنامه خانواده و پژوهش، سال دوم، شمارۀ 4، 110- 91.
خراشادیزاده، سمیه؛ شهابی زاده، فاطمه و دستجردی، رضا (1390). بررسی نقش دلبستگی دوران کودکی، دلبستگی به خدا و سبک‌های اسنادی بر اضطراب اجتماعی دانشجویان شهر بیرجند. روان‌شناسی و دین، سال چهارم، شماره چهارم، زمستان ١٣٩٠، ص 59- ٤٣.
خوشابی، کتایون و ابوحمزه، الهام (1386). نظریه دلبستگی جان بالبی. تهران: دانژه.
رحیمیان بوگر، اسحق.، اصغرنژاد فرید، علی اصغر و رحیمی نژاد، عباس (1387). رابطه سبک دلبستگی با سلامت روان در بزرگسالان زلزله زده شهرستان بم. پژوهشهای روان شناختی، دورۀ 11، شمارۀ 1 و 2، 40- 27.
رحیمیان بوگر، اسحق.، نوری، ابوالقاسم.، عریضی، حمیدرضا.، مولوی، حسین و فروغی مبارکه، عبدالرضا (1386). رابطه سبک‌های دلبستگی بزرگسالی با رضایت و استرس شغلی در پرستاران. مجله روانپزشکی و روان‌شناسی بالینی، 13 (2)، 157- 148.
رمضانی، ولی الله.، شمس اسفند آباد، حسن و طهماسبی، شهرام (1386).بررسی پیامدهای هیجانی سبک‌های دلبستگی در دانشجویان. فصلنامه پژوهش در سلامت روان شناختی، دوره اول، شماره اول، 48- 38.
رمضانی، مریم (1391). خودپنداره، سبک دلبستگی و روان نژندی. مجموعهمقالاتششمینسمینارسراسریبهداشتروانیدانشجویان. دانشگاه گیلان، 27و 28 اردیبهشت ماه، 421- 420.
سپاه منصور، مژگان.، شهابی زاده، فاطمه و خوشنویس، الهه (1387). ادراک دلبستگی دوران کودکی، دلبستگی بزرگسال و دلبستگی به خدا. فصلنامه روان‌شناسی تحولی: روانشناسان ایرانی، 4 (15)، 265- 253.
شهابی زاده، فاطمه (1383). بررسی ارتباط بین سبک‌های دلبستگی نسبت به والد و سبک دلبستگی بزرگسال با سبک دلبستگی به خدا در دانشجویان. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه شهید بهشتی.
شهابی زاده، فاطمه (1390). تدوین مدلی جهت تبیین پایگاه‌های هویت در ارتباط با مؤلّفه عاطفی دلبستگی ادراک شده و کنش وری خانواده، و مؤلّفه معنوی دلبستگی به خدا و مقابله مذهبی. پایان نامه دکتری، دانشکده روان‌شناسی و علوم اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.
شهابی زاده، فاطمه.، شهیدی، شهریار و مظاهری، محمد علی (1385). ادراک دلبستگی دوران کودکی و رابطه آن با دلبستگی به خدا در بزرگسالی. مجله روان‌شناسی، 10 (4)، 440- 422.
شهابی زاده، فاطمه و مظاهری، محمد علی (1391). دلبستگی ادراک شده دوران کودکی، کارکرد خانواده و مقابله مذهبی. فصلنامه روان‌شناسی تحولی: روانشناسان ایرانی، 8 (31)، 234- 221.
شمس اسفند آباد، حسن.، کاکاوند، علیرضا و ترابی، زهرا (1391). رابطه سبک‌های دلبستگی و هویت با سلامت عمومی و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان پیش دانشگاهی شهر قزوین. اندیشه‌های نوین تربیتی، 7 (2)، 28- 17.
شیخ الاسلامی، راضیه و لطیفیان، مرتضی (1381). بررسی رابطه ابعاد خودپنداره با سلامت عمومی و مؤلّفه‌های آن در دانشجویان دانشگاه شیراز. تازه‌های علوم شناختی، سال4، شماره 1، 16- 6.
صادقی، منصوره السادات.، مظاهری، محمدعلی و ملک عسگر، سعاده (1387). والدین، خود و دیگران مهم: منابع تصور از خدا. مجله علوم رفتاری، دورۀ 2، شمارۀ 1، 96- 83.
صادقی، منصوره السادات.، انصاری نژاد، فاطمه.، فدایی، زهرا.، روبن زاده، شرمین و ابراهیمی، سیدمحسن (1388).نقش سبک‌های تربیتی والدین در شکل‌گیری انواع خودها و فاصله بین آن‌ها در فرزندان. فصلنامه خانواده پژوهی، 5 (18)، 158- 139.
عاشوری، اشرف و منطقی، مرتضی (1389). رابطه سبک‌های دلبستگی و وابستگی به پیامک. مجموعه مقالات پنجمین سمینار سراسری بهداشت روانی دانشجویان، تهران، دانشگاه شاهد، 22 و 23 اردیبهشت ماه، 313- 312.
فتحی آشتیانی، علی و داستانی، محبوبه (1388). آزمون‌های روان‌شناختی: ارزشیابی شخصیت و سلامت روان. تهران: بعثت.
کارشکی، حسین.، میردورقی، فاطمه و حمزه لو، محمد (1391). نقش اهداف پیشرفت در سلامت روان و مسائل سازشی دانشجویان. فصلنامه مطالعات روان شناختی، دوره 8، شماره 3، 178- 159.
معنوی پور، داود (1391). ساخت مقیاس سنجش سلامت روانی دانشجویان. مطالعات روان شناختی، دوره 8، شماره 4، 31- 9.
ملازمانی، علی و فتحی آشتیانی، علی (1387). تأثیر آموزش به شیوه ایفای نقش بر بهبود تصور از خود نوجوانان. مجله علوم رفتاری، دورۀ 2، شمارۀ 1، 66- 61.
مویدفر، همام.، آقامحمدیان، حمیدرضا و طباطبایی، سید محمود (1386). رابطه سبک‌های دلبستگی و عزّت نفس اجتماعی. فصلنامه مطالعات روان شناختی، دوره 3، شماره 1و2، 70- 59.
نجات، آسیه و شهابی زاده، فاطمه (1391). الگوی پیش‌بینی سلامت روان بر پایه تاریخچه دلبستگی دوران کودکی، تصور از خدا و تصور از خود. مجموعه مقالات ششمینسمینارسراسریبهداشتروانیدانشجویان، دانشگاه گیلان، 27 و 28 اردیبهشت ماه، 954- 951.
هومن، حیدرعلی (1384). مدل یابی معادلات ساختاری با کاربرد نرم افزار لیزرل. تهران: سمت.
Arseth, A. K., Kroger, J., Martinussen, M. & Marcia, J. E. (2009). Meta-Analytic Studies of Identity Status and the Relational Issues of Attachment and Intimacy, International Journal of Theory and Research, 9:1–32, 2009.
Armsden, G.C. & Greenberg, M.T.(1987). The inventory of parent and peer Attachment: Individual differences and their relationship to psychological well- being in adolescence, Journal of Youth Adolescence, 16, 427- 457.
 ‌ Berry.K. & Barrowclough. C. & Wearden.A. (2007). A review of the role of adult attachment style in psychosis: Unexplored issues and questions for further research. Clinical Psychology Review, 27,458-475.
Brown, J.D., & Dutton, K.A. (1995). The Thrill of Victory, the Complexity of Defeat:Self-Esteem and. People's Emotional Reactions to Success and Failure. Journal of Personality and Social. Psychology, 68, 712- 722.
Collins, N. (1996). Working models of attachment: Implications for explanation, emotion, and behavior. Journal of Personality and Social Psychology, 71, 810-832.
Damon,w. & Hart, D. (1982). The development of self – understanding from infancy through adolescence. child Development, 53, 314-364.
Grossmann,k., Grossmann,k.E., Fremmer-Bombik,E., Kindler,H., Scheuerer-Englisch,H., & Zimmermann,P. (2002). The Uniqueness of the child-father attachment relationship: Fathers’ sensitive and challenging play as a pivotal variable in a 16-year longitudinal study. Social Development, 11, 3, 301–337.
Haddadi Koohsar, A.A & Ghobary Bonab, B. (2011). Relation between quality of image of God and mental health in college students.Procedia Social and Behavioral cience, 19, 247–251.
Hustinger, T., Grik, luechen, J., linda. (2004). Attachment relationships and health behaviour: mediational role of self esteem. Psychology and Health. 19, 4, 515-526.
Iacobucci, D. (2012). Mediation analysis and categorical variables: The final frontier. Journal of Consumer Psychology,14, 1–13.
Iqbal,Y. (2012). Impact of core selfe evaluation on job satisfaction in education sector of Pakistan. Journal of Global Strategic Management, 12,132- 139.
Kamkar, K., Doyle, A,B., & Markiewicz, D. (2012). Insecure Attachment to Parents and Depressive Symptoms in Early Adolescence: Mediating Roles of Attributions and Self-esteem. International Journal of Psychological Studies, 4(2), 3- 18.
Kim, k.,  &Rohner, R.P. (2002). Parental Warmth, Control, and Involvement in Schooling, Predicting Academic Achievement among Korean American Adolescents. Journal of cross- cultural psychology, 33(2), 127- 140.
Kirkpatrick, L. A., & Shaver and P. R. (1990). Attachment theory and religion: Childhood attachments, religious beliefs and conversions. Journal for the Scientific Study of Religion, 29, 315–334.
Luyckx, K., Goossens, L., Soenens, B. & Beyers, W. (2006). Unpacking Commitment and Exploration: Preliminary Validation of an Integrative Model of Late Adolescent Identity Formation, Journal of Adolescence, vol, 29. 361-378.
Marsh, H.W., Parada, R.H., & Ayotte, V. (2004).A multidimensional perspective of relations between self-concept (Self Description Questionnaire II) and adolescent mental health (Youth Self-Report). Psychology Assessment, 16(1), 27- 41.
Moore, S. & Leung, C. (2002). Young people s romantic attachment styles and their association with well- being. Journal of Adolescence, 25(2), 243- 255.
MacKinnon, D. Fairchild, A. J. & Fritz, M. (2007). Mediation Analysis, Annu. Rev. Psychol, vol.58, p. 593–614.
Roberts, J. E., Gotlib, I. H., & Kassel, J. D. (1996). Adult attachment security and symptoms of depression: The mediating roles of dysfunctional attitudes and low self-steem. Journal of personality and social psychology, 59, 981-986.
Sroufe, L.A. & Waters, E. (1977). Attachment as an organizational constract. Journal of Child Development, 48, 1184-1199.
Tokar, David M., Withrow,Jason R., Hall,Rosalie J. & Moradi,Bonnie. (2003). Psychological Separation, Attachment Security, Vocational Self-Concept Crystallization, and Career Indecision: A Structural Equation Analysi. Journal of Counseling Psychology,50(1), 77-102.
Tam, C. L., Lee, T.H., Foo, Y.C., & Lim, Y.M. (2011). Communication skills,conflict tactics and mental health :A study of married and cohabitating couples in Malaysia. Asian social science,7(6), 79-87.
Wu, A. D.,&  Zumbo, B. D. (2008). Understanding and Using Mediators and Moderators, Soc Indic Res. 87, 367–392.