مقایسه اثربخشی روش‌های شناختی – رفتاری در مقابل روش‌های القای خلق برخلق مادران کودکان کم‌توان ذهنی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه الزهراء(س)

2 استاد دانشگاه الزهراء(س)

3 دانشگاه الزهراء(س)

چکیده

در پژوهش حاضر اثربخشی دو روش شناختی – رفتاری و القای خلق بر خلق مادران کودکان کم‌توان ذهنی بررسی شد. بدین منظور 36 نفراز مادران کودکان کم‌توان ذهنی مدرسه شهید صیاد شیرازی منطقه 4 آموزش و پرورش به صورت نمونه‌گیری داوطلبانه انتخاب شدند و در 3 گروه (2گروه آزمایش و 1گروه کنترل)، به صورت تصادفی جایگزین شدند. گروه آزمایشی 1 با روش شناختی رفتاری و گروه آزمایشی 2 با روش‌های القای خلق تحت مداخله قرار گرفتند. برای گردآوری داده‌ها از پرسشنامه افسردگی (بک،1960) استفاده شد. گروه اول، 8 جلسه آموزش روش‌های شناختی رفتاری و گروه آزمایشی دوم 5 جلسه آموزش روش‌های القای خلق را گذراندند. نتایج تحلیل واریانس کاهش بیش‌تر افسردگی در گروه‌های آزمایشی را نسبت به گروه کنترل نشان داد. نتایج آزمون بونفرونی نیز نشان داد که روش‌های شناختی رفتاری نسبت به روش‌های القای خلق کارآمدتر است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Comparing The effects of cognitive-behavior therapy and mood inuction therapy on improving depressed mothers mood with intellectually disable children

نویسندگان [English]

  • Hamid Rezaeian 1
  • Simin Hosseinian 2
  • Mitra Asnaashari 3
1
2
3
چکیده [English]

The present research sought to compare the effectiveness of cognitive-behavioral methods with the mood induction methods on mother ’s mood with intellectually disabled children in “ShahidSayyadShirazi” in the education zone no 4 in Tehran city. The method used in this research was quasi experimental with “pretest-past test” with control group. A total of 36 mothers were voluntary selected and later were divided into 3 groups (N=12).They were randomly assigned to two experimental and one control groups. experimental group number 1 went under cognitive-behavioral methods and experiment group number 2 under mood induction methods and group number 3 as a control group. The Beck questionnaire was chosen as research instrument . The first group attended 8 sessions of teaching of cognitive-behavioral methods, and the other 5 session of teaching mood induction methods, while the control group attended none and no training. Results: The analysis of varians showed a significant correlation between the control and experimental groups in decreasing depression. The tukey test also indicated that the cognitive-behavioral methods weremore effective and efficient than mood induction procedures.

کلیدواژه‌ها [English]

  • cognitive
  • behavioral methods
  • mood induction methods
  • mood
  • mothers of intellectually disabled children
آنتونی، مایکل.، ایرنسون، گیل و اشنایدرمن، نیل (1388). راهنمایی عملی مدیریت استرس به شیوۀ شناختی- رفتاری، ترجمۀ سید جواد آل محمد، سولماز جوکار و حمید طاهر نشاط دوست، اصفهان: جهاد دانشگاهی.
اسماعیلی، مریم‌ (1389). مقایسه اثربخشی روش‌های مداخله رفتاری شناختی و روش‌های القای خلق و آموزش مهارت‌های اجتماعی بر بهزیستی روان‌شناختی فرزندان جانبازان مبتلا به ptsd. رسالۀ دکترا، دانشکده علوم تربیتی دانشگاه اصفهان.
اندروز، تد‌ (1382). موسیقی درمانی برای همه. ترجمه آذر عمرانی گرگری. تهران. ‌روان.
باتلر، گیلیان؛ هوپ، تونی.(1389). درمان سرماخوردگی روانی. ترجمۀ کوشیار کریمی طاری. تهران:‌ نسل نو اندیش.
باغبان، امیران.، فاتحی زاده، مریم و جزایری، رضوان السادات‌(1388). تأثیر 3 روش درمانی شناختی رفتاری، آموزش ارتباطات و خودیاری روان‌شناختی بر میزان افسردگی دختران دانشجوی دانشگاه اصفهان. فصلنامه و تازه‌ها و پژوهش‌های مشاوره، 8 (30)،29-44.
حاتمی، جواد و زمانی، رضا‌ (1382). تأثیر حالات خلقی بر سرعت پردازش ذهنی. مجله روان‌شناسی و علوم تربیتی، 33(2)،1-25.
حامدی، رباب و کاویانی، حسین. (1383). بررسی ارتباط بین استعاره‌ها و خلق افسرده. مجله تازه‌های علوم شناختی، 6(1و2).
حسن شاهی، محمدمهدی و گودرزی، محمدعلی‌ (1383). اثر خلق بر عملکرد سیستم حافظه. فصلنامه اصول بهداشت روانی، 6(21و22)، 47-37.
حمید، نجمه.، بشلیده، کیومرث.، عیدی بایگی، مجید و دهقانی زاده، زهرا‌(1390). بررسی اثربخشی روان درمانی شناختی رفتاری مذهب محور بر افسردگی زنان مطلقه، فصلنامه مشاوره و روان درمانی خانواده،1(1390)،54 – 64.
خسروی، زهره‌ (1378). تأثیر شرایط مختلف خلق بر حافظه کودکان ایرانی، مجلۀ علمی پژوهشی پژوهش‌های روان‌شناختی، 3 (4)، 48 – 62.
خیراللهی، محمد‌ (1390). مقایسۀ رابطۀ سطوح تنیدگی و رضایت زناشویی در والدین کودکان عقب ماندۀ ذهنی با والدین کودکان عادی در شهرستان بناب. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی.
روزنتال، سارا‌ (1389). 50 راه مقابله با افسردگی بدون دارو، ترجمۀ ترمۀ نوروزی، تهران: ارجمند.
رجبی، غلامرضا.، ستوده، سید امید و خجسته مهر، رضا‌ (1389). بررسی اثر درمان شناختی رفتاری گروهی بر کاهش افسردگی و افزایش میزان خشنودی زناشویی زنان. فصلنامه مطالعات زنان، 24(1389)، 25-38.
زارعی منش، قاسم‌ (1388). بررسی رابطه فشارروانی با تعارضات زناشویی در والدین دارای فرزند عقب مانده ذهنی آموزش پذیر و مقایسه آن با والدین دارای فرزند مرزی شهر ایلام. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی
شفیع آبادی، عبدالله‌ (1386). پویایی گروه و مشاوره گروهی. تهران: رشد.
عباسی، سمیه (1390). بررسی اثربخشی مشاوره گروهی به شیوه بازسازی شناختی مبتنی بر تمثیل بر کاهش افسردگی مادران کودکان کم‌توان ذهنی شهر تهران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی.
عریضی، حمیدرضا و خیاطان، فلور‌ (1388). مقایسه اثر القای خشم، غم و شادی در استادهای علمی. فصلنامه علمی-پژوهشی روان‌شناسی دانشگاه تبریز، 16( 4) 228 – 205.
عریضی، حمیدرضا و گلپرور، محسن‌ (1385). تفاوت افراد دارای هیجان‌های بالا و پایین در عملیات شناختی، تجرید گزینشی، شخصی سازی و تعمیم افراطی. مجله پژوهش‌های روان‌شناختی، 3 ( 4)،10-28.
فتحی آشتیانی، علی و داستانی، محبوبه. (1389). آزمون‌های روان شناختی، ارزشیابی شخصیت و سلامت روان. چاپ چهارم، تهران: بعثت.
محمود علیلو، مجید (1377). سوء‌گیری حافظه در افسردگی، پردازش طرحواره‌ای یا تسهیل عاطفی. مجله پژوهش‌های روان‌شناختی، دورۀ سوم، 1 و 2(3)، 53 – 46.
محمود علیلو، مجید و عشایری، حسن‌(1373). بررسی آزمایشی اثر خلق بر حافظه. مجله پژوهش‌های روان‌شناختی، 1 و 2( 1373)،25 – 11.
لیهی، رابرت. ل. (1388). فنون شناخت درمانی. ترجمۀ لادن فتی و همکاران، تهران:‌ دانژه.
ملک پور، مختار.، فراهانی، محب الله.، آقایی، اصغر و بهرامی، علی‌ (1385). تأثیر آموزش مهارت‌های زندگی بر کاهش فشار روانی مادران کودکان عقب مانده ذهنی و عادی. فصلنامۀ پژوهش در حیطه کودکان استثنایی2، 2(6)، 676-661.
میکائیلی منیع، فرزانه‌(1388). روابط ساختاری بین بهزیستی روان‌شناختی با هوش هیجانی ادراک شده، توانایی کنترل تفکر منفی و افسردگی مادران کودکان کم‌توان ذهنی و مقایسه آن با مادران کودکان عادی. فصلنامه پژوهش در حیطه کودکان استثنایی، 2(9)،120 – 103.
یارمحمدیان، احمد و عابدی، احمد (1387). مقایسه اثربخشی روش‌های شناختی رفتاری در مقابل روش‌های القای خلق در افزایش میزان شادی دانش‌آموزان دبیرستان‌های شهر اصفهان. فصلنامه علمی پژوهشی تازه‌ها و پژوهش‌های مشاوره، 26(7)، 59 – 74.
 
Abedin, A., Molaie, A.(2010). The effectiveness of group movie therapu (GMT) on parental stress reduction in mothers of children with mild mental retardation in Tehran. Procedia social and behavioral sciences,5 (2010), 988-993.
Ahani, S., Talebi, M., Meri, M.R., Allahvirdiyani, kh.,Barzegar K.S.,&  Rahmanpour, M. (2011). An investigation of the relationship between quality of life and self-efficacy of mothers of students with retardation. Birjand country procedia social and Behavioral sciences J. 15(2011), 3038-3041.
Azar, M., &  KurdahiBadr, L. (2006).Predictors of coping in parents of children with an intellectual disability: comparisou between Lebanese mothers and fathers. Journal of pediatric nursing (2010) 25, 46-56.
Argyl, M., Lu.L.(1990). happiness of extroverts. Personality and individual oifferences, 11, 1011 – 1017.
Bhatnagar, K.A.C. (2010). Effectiveness and feasibility of a cognitive-behavioral group intervention for body image disturbance in women with eating disorders. Thesis for the degree of doctor of philosophy, department of psychology in western reserve university. Available online in www.proquest.com.
Blater, A.C., Beck, J.S. (2000). Cognitive therapy outcomes: A review of meta analyses. Journal of the Norwegian psychological association, 37, 1-9.
Blaney,P.H.(1986).Affectand Memory:Areview,Psycological Bulletin,99,229-246.
Bromley, J., Hare, D., Darison, K., & Emerson,E. (2004). Mothers supporting children with autistic spectrum discovers autism, 8, 404-423.
Brown ,JS., Sellwood, K., Slade. M., Andiappan, M., Johnson, T., & Smith, R. (2011). Outcome, costs and patient engagement for group and individual CBT for depression : a naturalistic clinical study.Behavioural and Cognitive Psychotherapy,39(3),355-358.
Fingan, G., & Seligman, C. (2002). In defense of velten mood induction procedure.Internet, Velten mood induction.
Gotlib, I.H. & Lewinsohn, P.M. (1995).Behavioral theory and treatment of depression , In E.E. Beckham & W.R. Leber (Eds), Handbook of Depression (2 nd ed., pp. 252-375). New York: Guilford Press.
Hastings R.P. (2002).Parental stress and behavior problems of children with developmental disability.Journal of intellectual & developmental disability, 27, 149-160
Herring, S., Gray, J., Taffe, K., Sweeney, D, & Eifeld, S. (2006). Behavior and emotional problems in toddlers with pervasive developmental disorders and developmental delay. Associations with parental mental health and family functioning. Journal of intellectual disability research, 12, 874-882.
Hops, H., Levinsohn, P.M. (1995).A course for the treatment of depression in adults and children. In K.D. craig and K.S Dobson (Eds). Anxiety and depression in adults and children, 230-245. Thousand out, CA: sage
Huntley,AL., Araya, R.,Salisbury,C.(2012).Group psychological therapies for depression in the community: systematic review and mata-analysis. British Journal of Psychiatry,200(3):184-190.
Jacques, R. (2006). Family issues. Psychiatry, 5, 337-340.
Johnston, C., Hessl, D., Blasey, C. Eliez, S. & Erba, H. (2003). Factors associated with parenting stress in mothers of children with fragile syndrome, j Der Behar preditatr, 24 (4), 267-275.
Khamis, V.(2007). Psychological distress among parents of children with mental retardation in the united Arab Emirates. Social science & medicine, 64, 850-857
Kazutoki, H., Masahiko, K., & Yasaku, O. (2009). An examination of causal attribution model about academic achievement of elementary school children (in Japanese).the Japanese journal of educational psychology: 31 (1), 18-27.
Lyubomirsky, S., Sin, NL. (2010). Enhancing well-being and alleviating depressive symptons with positive psychology intervention: a practice-friendly eta-analysis. Journal Of Clinical Psychology ,65(5):467-487.
Mcconkey, R., Truesdele-kinnedy, M., chang, M., yarrah, S., and shukri, R. (2008).The impact on mothers of binging up a child with intellectual disabilities: A cruss – cultural study. International journal of Nursing studies, 45(2008)65-74.
Rogowski, John. P. (1991).Comparison of the effects of musical and cognitive mood induction on self-report and behavioral mood measures.Pro quest dissertations and theses.
Teasdale, J.D.& Russell ,M.L.(1983).Differential effect of induced mood on recall of positive ,negative.and neutralwords.British Journal of Clinical Psychology, 22,163-171.
Westermann, R., Spies, K., Stahl, G. &Hesse, F. (1996).Relative effectiveness and validity of mood induction procedures: a meta analysis. European journal of social psychology, 26 (1996), 557 – 580.
Yeung, A.C., Dalgleish, T., Golden, AM &Schartan, P. (2006).Reduced specificity of autobiographical memories following a negative mood induction. Behavior research and therapy journal.44 (2006).1481-1490.
Yildirim, H., &Basbakkal, Z. (2010).Depression among mothers of children and adults with an intellectual disability in Turkey. International of Nursing practice, 16: 248-253.