شناسایی مهارت‌های اجتماعی مورد نیاز دانش‌آموزان عقب مانده ذهنی برای برنامه‌ریزی درسی مهارت‌های اجتماعی

نویسندگان

چکیده

هدف از پژوهش، شناسایی مهارت‌های اجتماعی مورد نیاز دانش‎آموزان عقب مانده ذهنی در دوره‌های ابتدایی و راهنمایی تحصیلی بود. روش پژوهش حاضر از نوع توصیفی- پیمایشی بود و برای جمع‌آوری داده‌های مورد نظر از پرسشنامه شناسایی مهارت‌های اجتماعی استفاده شد. به‌منظور تهیه و تدوین پرسشنامه مورد نظر، ابتدا با بررسی پیشینه موجود، مصادیق مهارت‌های اجتماعی مربوط به دانش‎آموزان عقب مانده ذهنی شناسایی شد. در مرحله بعد پرسشنامه اولیه تهیه شد و پس از مطالعه مقدماتی و محاسبه ویژگی‌های روان‌سنجی، پرسشنامه نهایی در اختیار سه گروه از والدین، معلمان و متخصصان قرار گرفت. بدین منظور 151 نفر از والدین و 144 نفر از معلمان با استفاده از روش نمونه‌گیری خوشه‎ای و 42 نفر از متخصصان با استفاده از روش نمونه‎گیری هدفمند انتخاب شدند. پس از تحلیل داده‎ها، مهارت‌های اجتماعی مورد نیاز دانش‎آموزان عقب مانده ذهنی در نه مؤلّفه به شرح زیر شناسایی شد: 1) مهارت‌های اجتماعی مربوط به محیط مدرسه، 2) مهارت‌های اجتماعی مربوط به کلاس درس، 3) مهارت‌های بین‏فردی، 4) مهارت‌های خودمدیریتی، 5) مهارت‌های تصمیم‏گیری و حل مسأله، 6) همکاری، 7) مهارت‌های مربوط به جرئت ورزی، 8) مهارت‌های اجتماعی مربوط به عواطف و احساسات، 9) مهارت‌های اجتماعی مربوط به جامعه. همچنین نتایج نشان داد که همه مهارت‌های اجتماعی فهرست شده در پرسشنامه از نظر هر سه گروه مورد مطالعه اهمیت بالایی دارد. بنابراین، توصیه می‌شود در برنامه‌ریزی درسی، اجرای طرح‌های پژوهشی و اجرای برنامه‌های مداخله‌ای برای دانش‌آموزان عقب مانده ذهنی، به نظرات هر سه گروه توجه شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Identification of Necessary Social Skills for Students with Mental Retardation for Developing of Social Skills Curriculum

نویسندگان [English]

  • Abbas Ali Hosseinkhanzadeh
  • Ahmad Beh-Pajooh
  • Gholam Ali Afrooz
  • Mohammad Ali Mirzabeigi
چکیده [English]

The aim of this research was to identify the necessary social skills for students with mental retardation in elementary and middle schools. The present study was a descriptive-survey design. and For collecting data Identifying Social Skills Questionnaire (ISSQ) was administered. In order to develop ISSQ, first the related literature was reviewed and a pool of the necessary social skills items for children with mental retardation was identified. Consequently, the preliminary questionnaire was developed and a pilot study was conducted and its psychometric properties were computed. Finally, ISSQ were given to three groups of parents, teachers and professionals. For this purpose, 151 parents and 144 teachers using cluster sampling method, and 42 professionals utilizing purposeful sampling procedure were selected. After analyzing the data, the necessary social skills for children with mental retardation were identified in nine components as follows: 1) social skills related to school environment, 2) social skills related to the classroom, 3) interpersonal skills, 4) self management skills, 5) decision making and problem solving skills, 6) cooperation, 7) assertiveness skills, 8) social skills related to emotions and feelings and 9) social skills related to the community. The results revealed that all social skills listed in ISSQ obtained were very important in view of the three groups of participants. Therefore, it was recommended that in curriculum development and conducting research projects as well as intervention programs for students with mental retardation, the perspective of parents, teachers and professionals should be considered.

کلیدواژه‌ها [English]

  • curriculum development
  • Social Skills
  • Mental retardation
  • Students