تحلیل زیبانگــری بیدل دهلوی (با رویکرد‌روانشناختی)

نویسنده

چکیده

عارفان از تجربه‌های روحی‌ای سخن گفته‌اند که موجب تغییر نگرش آنها شده است. سؤال بنیادین این پژوهش این است که تجربه روحی عشق در غزلیات عرفانی "بیدل دهلوی" چه جایگاهی دارد؟ و از تحلیل روانشناختی آن، چه نتیجه‌ای به دست می‌‌آید؟ از بررسی غزلیات "بیدل" نفوذ عشق به منزله پیام شعری او رخ می‌‌نماید. این نفوذ در حد یک تعریف از عشق نیست، بلکه تجربه روحی شخصی، با پیامدهای مبارک است. شیوه کنش روانی عشق موجب دیدن زیبایی‌های معشوق می‌‌شود (نه حسن او موجب صید عشق). حضور عشق و معشوق در دل و آمیختن آنها در ظرف روان و دل عارف، روح او را زیبا می‌‌کند، آینه‌ای که زیبایی‌ها در آن منعکس شده یعنی به درک مراتبی از زیبایی‌های خداوند نایل شده، زیبایی را به بیرون دل منعکس می‌کند. بنابراین، عالم بیرون در چشم و دل عارف زیبانما می‌شود و زیبایی درون او را نشان می‌‌دهد. این بار زیبایی بیرونی در چشم و دل عارف رخ می‌‌نماید که همان زیبایی معشوق اعلی است. بنابراین، انعکاس مکرر یک زیبایی در چند آینه و در آینه دل یا روح و روان عارف، او را به اتحاد با معشوق و هر آنچه با او نسبتی دارد نایل می‌‌کند، نتیجه این اتحاد با عشق و آثار معشوق، زیبانگری است. چنانکه عارف؛ انسان، مرگ و سایر پدیده‌ها را زیبا می‌‌بیند. نتیجه زیبانگری رسیدن به صلح کل و دوست داشتن همه چیز و همه کس است. حتی شرور در نگاه او حسن‌های با نقاب هستند. رنگهایی که نقاش ازل بر هستی می‌بخشد همه زیبا است. زیبانگری و صلح کل، عارف را به اعتقاد به نظام احسن سوق می‌‌دهد. راز زیبانگری بیدل در طرز نگاه عاشقانه او به کل هستی و نظام احسن آن است که هر چیزی در جای خویش نیکوست و این یک تجربه فردی است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis of Aesthetic Attitude in Bidel’s Sonnets

نویسنده [English]

  • Mahin Panahi
چکیده [English]

How is the status of mental experience of love in “Bidel Dehlavi’s “ mystical sonnets? This is a fundamental question of this research. And what is going to be concluded by this psychological analysis? Probing “Bidel’s” sonnets will reveal penetration of love as his poetic message. This penetration is not just a definition of love. But it is also, a personal mental experience with auspicious consequences. Method of psychological action of love leads to the observation of lover’s beauties (beauty doesn’t result in hunting love). presence of love and lover in heart and blending them in mystic’s capacity of soul and heart will beautify him, the mirror which has attracted beauties, has succeeded in perceiving cases of God’s beauties and will reflect this beauty out of his heart. So external world in mystic’s look is beautiful and indicates his inner beauty. This time, external beauty in mystic’s eye and heart, is that supreme lover’s beauty. So the repetition of just one beauty in several mirrors or in mystic’s heart or soul helps him to form a unity with the lover and every thing attributed to him, aesthetic attitude is the result of this unity with lover’s love and impression. So human, poverty and death in mystic’s look are beautiful. Result of aesthetic attitude is achieving total peace and liking every thing and every body. Even the villains are being beauties in his view. In disguise all of the colors which the eternal painter donates to the entity are beautiful. The aesthetic attitude and total peace, leads the mystic to believe in a better system. Mystery of Bidel’s aesthetic attitude is in his amorous look at being and in seeing it as a better system in away that everything is beautiful in its right place and this is a personal experience. Experience of aesthetic attitude is achieved only by experience of theological mysticism. As the prophets have experienced beauty and aesthetic attitude and invited to it. Aesthetic attitude is the sweet fruit of theological experiences which the prophets have opened the way to it.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Bidel Dehlavi
  • “Love” a Personal Experience
  • Aesthetic Attitude
  • Total Peace
  • Relativity of Perceiving the Beauty