اثربخشی بازتوانی‌ شناختی بر کارآمدی خواندن دانش‌آموزان نارساخوان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

گروه روانشناسی، دانشگاه مازندران، بابلسر، مازندران، ایران

چکیده

هدف از پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی بازتوانی‌شناختی بر کارآمدی خواندن دانش‌آموزان نارساخوان بود. طرح این مطالعه نیمه آزمایشی از نوع پیش‌آزمون-پس‌آزمون-پی‌گیری با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل تمام دانش‌آموزان پسر پایه سوم ابتدایی شهر کرمانشاه در سال تحصیلی 96-1395 بود. تعداد 30 دانش‌آموز نارساخوان به صورت هدفمند انتخاب و در گروه آزمایش و کنترل به صورت تصادفی جایگزین شدند. جهت جمع‌آوری داده‎ها از آزمون‌ تشخیصی هوش وکسلر کودکان و آزمون اختلال خواندن استفاده شد. گروه‌‌ آزمایش در 12 جلسه 45 دقیقه‌ای ، بازتوانی‌شناختی را دریافت کردند. داده‌ها با استفاده از تحلیل واریانس آمیخته مورد بررسی قرار گرفت. یافته‌های پژوهش نشان داد بازتوانی شناختی، بر دقت و درک خواندن دانش‌آموزان نارساخوان اثربخش است ولی این شیوه مداخله بر افزایش سرعت خواندن اثربخش نبوده است. بر اساس نتایج این مطالعه، افراد نارساخوان در کارکردهای شناختی ضعیف هستند و استفاده از بازتوانی شناختی می‌تواند موجب بهبود فعالیت این کارکردهای ضعیف شود و در نهایت موجب خواندن کارآمد این دانش‌آموزان شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The effectiveness of cognitive rehabilitation on reading efficiency in dyslexic students

نویسندگان [English]

  • neda safari
  • fereshteh baezzat
  • majid qaffari
educational psychology, University of Mazandaran, babolsar, mazandaran, iran
چکیده [English]

The purpose of current study was to analyze the effectiveness of Cognitive Rehabilitation Package on reading efficiency in dyslexic students. The design of the study was semi-experimental in form of pretest/post-test/follow-up with a control group. The statistical population includes all male third grade students in Kermanshah, Iran, in the academic year of 2016-17. Thirty dyslexic students were chosen through convenient sampling and randomly assigned to two experimental and control groups. Children’s Wechsler Intelligence Scale, and Reading Disorder Test were used. The experiment group, received cognitive rehabilitation for twelve 45 minutes sessions. The data were analyzed using mixed variance analysis. The findings showed that cognitive rehabilitation is effective on understanding and attention of students but not on their speed of reading. Based on the findings of this study, dyslexics are weak in cognitive functions and utilizing cognitive rehabilitation can improve the activity of these weak functions and finally result in efficient reading of these students.

کلیدواژه‌ها [English]

  • cognitive rehabilitation
  • reading efficiency
  • dyslexia
  • student

مراجع

باعزت، فرشته (1388). اثر مداخله­های نوروسایکولوژی در کارآمدی خواندن و نوشتن دانش­آموزان مبتلا به نارساخوانی تحولی نوع زبان شناختی، فصلنامه روانشناسی کاربردی، 3 (11): 19-7.
دهقانی، یوسف.، افشین، سیدعلی.، کیخسروانی، مولود (۱۳۹۵). تأثیر درمان عصب روان‌شناختی بر کنش­های اجرایی و عملکرد درسی دانش­آموزان مبتلا به حساب نارسایی، فصلنامه سلامت روان کودک، ۳ (۴): 25-14.
رحمانی، علی.، پیرانی، ذبیح.، حیدری، حسن.، داوودی، حسین (1397). اثر بخشی آموزش توانبخشی شناختی بر حافظه­کاری و توجه انتخابی دانش‌آموزان نارساخوان مقطع ابتدایی. ناتوانی­های یادگیری، 8 (2): 25-7.
صادقی، احمد.، ربیعی، محمد.، عابدی، محمدرضا (1390). رواسازی و اعتباریابی چهارمین ویرایش مقیاس هوش وکسلر کودکان، روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی، 7 (28): 386-377.
عابدی، محمدرضا.، صادقی، احمد.، ربیعی، محمد (1394). هنجاریابی آزمون هوشی وکسلر کودکان چهار در استان چهارمحال و بختیاری، مجله دست آوردهای روان شناختی، 22 (2): 116-99.
فتحی آشتیانی، مینا.، اخوان تفتی، مهناز.، خادمی، ملوک (1395). اثربخشی آموزش شناختی بر سرعت پردازش و حافظه­ی کاری کودکان مبتلا به ناتوانی­های یادگیری، فصلنامه روانشناسی تربیتی، 12(41): 141-125.
مشکانی، محمد.، نوری، ادریس.، لطفی، مریم.، عبادی­نیا، قربان (1396). تاثیر تقویت آگاهی واجی بر بهبود خواندن و حرمت خود دانش­آموزان مبتلا به نارساخوانی. فصلنامه سلامت روان کودک، 4(3): 118-107.
نجاتی، وحید (1397). دستنامه جامع توانبخشی شناختی در اختلالات تحولی. تهران. رشد فرهنگ
Abedi, MR., Sadeghi, A., Rabiei, M. (2013). Standardization of the Wechsler Intelligence Scale for Children- IV in chahar mahal va bakhteyri state. Journal of Personality & Individual  Differences, 2(3): 138-158. [Text in Persian].
Baezzat, F. (2009). The effects of neuropsychological intervention (HAS) on reading and writing efficiency of linguistically dyslexic students: Single case study. Journal of Applied Psychology  ,3(3): 7-19. [Text in Persian].
Brinkerhoff, S. (2015). Learning disabilities (Living with a Special Need). New York: Mason Crest.
Dehghani, Y., Afshin, SA., Keykhosrovani, M. (2017). Effectiveness of neuropsychological therapy on executive functions and educational performance of students with dyscalculia. JCMH, 3 (4):14-25. [Text in Persian].
Farias, AC., Cordeiro, ML., Felden, EP., Bara, TS., Benko, CR., Coutinho, D., McCracken, JT. ( 2017). Attention memory training yields behavioral and academic improvements in children diagnosed with attention-deficit hyperactivity disorder comorbid with a learning disorder. Neuropsychiatric Disease and Treatment , 13 (4): 1761-1769.
Fathi astiani, M., akhavan tafti, M., khademi, M. (2017). The Effectiveness of cognitive training on information processibg speed and working memory in children with learning disabilities. Educational Psychology, 12(41): 125-141. [Text in Persian].
Klingberg, T. (2013). Training of working memory. Trends in Cognitive Sciences.14(7):317-324.
Loria, MS. (1980). Relationship of proximal and distal function in motor development. Physical Therapy, 60 (2): 167-172.
Nejati, v. (2018). Comprehensive textbook of cognitive rehabilitation in developmental disorders.Tehran, Roshdefarhang.
Matlin, M. (2013). Cognition (Textbook). 8th edition. New York, Wiley, pp: 198-199.
Moshkani, M., Nuori, E., Lotfi, M., Ebadinya, G. (2017). Effect of phonological awareness on improving reading and self-esteem of students with dyslexia. JCMH, 4 (3): 107-118. [Text     in Persian].
Rahmani, A., Piriani, Z., Haidari, H., Davoodi. H. (2019). The effectiveness of cognitive rehabilitation training on work memory and selective attention of dyslexic students in elementary schools. Journal of Learning Disabilities, 8 (2): 167-174. [Text in Persian].
Petretto, DR., Masala, C. (2017). Dyslexia and specific learning disorders: new international diagnostic criteria. Journal of Childhood & Developmental Disorders, 3(4): 5-17.
Sadeghi, A., Rabiee, M., Abedi, M. (2011). Validation and reliability of the Wechsler Intelligence Scale for Children-iv. Developmental Psychology: Journal of Iranian Psychologists, 7(28): 377-386. [Text in Persian].
Sherwood, c. c., & Gomez- Robles, A. (2017). Brain plasticity and human evolution. Annual review of anthropology, 46, 399-419. https://doi.org/10.1146/annurev-anthro-102215-100009.
Vidyasagar, T. R. (2019). Visual attention and neural oscillations in reading and dyslexia: Are they possible targets for remediation? Neuropsychology, 130: 59-65.            https://doi.org/10.1016/j.neuropsychologia.2019.02.009
Yuri, V., Mikadze, Alfredo Ardila., Tatiana, V. (2018). A.R. Luria’s approach to neuropsychological assessment and rehabilitation, Archives of Clinical Neuropsychology, 1-8. DOI: 10.1093/arclin/acy095

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار