رابطه بین ذهن‌آگاهی و تفکر مثبت: نقش میانجی تنظیم هیجانی و شفقت خود

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد روان‌شناسی، گروه روان‌شناسی، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران

2 دانشیار گروه روان‌شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره)، قزوین،

3 استادیار گروه روان شناسی دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه بین المللی امام خمینی، قزوین، ایران

چکیده

پژوهش حاضر با هدف ارزیابی برازش رابطه بین ذهن­آگاهی و تفکر مثبت با میانجی‌گری تنظیم هیجانی و شفقت خود در دانشجویان انجام گرفت. جامعه پژوهش شامل کلیه دانشجویان مشغول به تحصیل در دانشگاه‌های شهر قزوین بود که از میان آن‌ها 200 دانشجو با استفاده از روش نمونه­گیری در دسترس انتخاب شدند. شرکت‌کنندگان در این مطالعه به چهار مقیاس پنج‌وجهی ذهن­آگاهی بایر و همکاران، افکار خود آیند مثبت اینگرام و ویسنیکی، راهبردهای تنظیم شناختی هیجان گارنفسکی و همکاران و شفقت خود نف پاسخ دادند. داده‌ها با استفاده از روش‌ آماری تحلیل مسیر تحلیل شدند. نتایج شاخص­های برازندگی حاکی از برازش مدل پیشنهادی بود. ضرایب مسیرهای مدل پیشنهادی نشان داد که بین ذهن­آگاهی و تنظیم شناختی هیجان، بین ذهن­آگاهی و تفکر مثبت، بین ذهن­آگاهی و شفقت خود رابطه مثبت و معنی‌دار وجود دارد. همچنین بین دو متغیر ذهن­آگاهی و تفکر مثبت با میانجی­گری تنظیم شناختی هیجان و شفقت خود نیز رابطه مثبت معنی­دار وجود دارد. یافته­های پژوهش نشانگر اهمیت ذهن­آگاهی به‌عنوان یکی از ویژگی­ها و مهارت­های روان‌شناختی بر تفکر مثبت دانشجویان با میانجی­گری تنظیم شناختی هیجان و شفقت خود بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Relationship between Mindfulness and Positive Thinking: Mediating Roles of Emotional Cognitive Regulation and Self-Compassion

نویسندگان [English]

  • Zahra Ghadiri 1
  • Alireza Kakavand 2
  • Mohammad Reza Jalali 3
  • Farhad Shirmohamadi 1
1 M.A. in Psychology, Faculty of social Sciences, Imam Khomeini International University, Qazvin, Iran.
2 Associate Professor of Psychology, Faculty of social Sciences, Imam Khomeini International University, Qazvin, Iran
3 Assistant Professor of Psychology, Faculty of social Sciences, Imam Khomeini International University, Qazvin, Iran
چکیده [English]

The aim of this study was to evaluate the fit of the model of the relationship between mindfulness and positive thinking through the mediation of emotional regulation and self-compassion in students. The study population included all students studying in Qazvin universities, from which 200 students were selected using the available sampling method. Participants in the study responded to four scales include the Five Facet Mindfulness Questionnaire: Bayer et al, Automatic thoughts Questionnaire- positive: Ingram and Wisnicky, cognitive emotion regulation Questionnaire: Garnefski et al and Self-Compassion Questionnaire: Nef. Data were analyzed using structural equation modeling. The results of fitness indices indicated the fit of the proposed model. The path coefficients of the proposed model showed that there was a positive and significant relationship between mindfulness and cognitive emotion regulation, between mindfulness and positive thinking, between mindfulness and self-compassion

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cognitive emotion regulation
  • mindfulness
  • positive thinking
  • self-compassion
تمنایی‌فر، شیما.، اصغرنژاد فرید، علی‌اصغر.، میرزایی، مصلح و سلیمانی، مهدی. (1395). ویژگی­های روانسنجی پرسشنامه پنج‌وجهی ذهن‌آگاهی. مجله روانشناسی تحولی: روانشناسان ایران. 12 (47): 321-329.
خطیبی، مینا و یوسفی، فریده. (1399). رابطه ذهن‌آگاهی و رفتار جامعه پسند دانشجویان: نقش واسطه‌ای راهبردهای شناختی تنظیم هیجان. فصلنامه پژوهشی زن و جامعه. 11(1): 219-240.
سجادیان، ایلناز. (1393). ویژگی­های روان­سنجی و ساختار عاملی پرسشنامه پنج وجهی ذهن­آگاهی در بین مردم. پژوهش­های علوم شناختی و رفتاری. 2(9): 23-40.
شفیعی، ایران.، بهرامی، هادی و حاتمی، حمیدرضا. (1398). اثربخشی آموزش تفکر مثبت بر تنظیم شناختی هیجان و اهمال‌کاری تحصیلی در دانش‌آموزان. فصلنامه پژوهش در نظامهای آموزشی. 13(47): 23-40.
ظفری، شقایق و خادمی اشکذری، ملوک. (1399). بررسی مدل ساختاری نقش راهبردهای شناختی تنظیم هیجان، ذهن‌آگاهی و کمال‌گرایی در پیش‌بینی مشکلات هیجانی در دانش‌آموزان. مجله علوم روانشناختی. 19(87): 328-321.
فروغی، علی اکبر.، آذر، غزاله.، پرویزی فرد، علی اکبر، خانجانی، سجاد و صادقی، خیراله. (1398). ویژگی­های روان­سنجی نسخه­ی فارسی پرسشنامه ذهن­آگاهی ساوتهمتون. مجله روان­شناسی بالینی، 11(2): 33-39.
قره­داغی، علی و باقرزاده احمدآباد، مریم. (1397). نقش ذهن­آگاهی، شفقت بر خود و تنظیم شناختی هیجان در پیش­بینی رضایت زناشویی زنان. فصلنامه پژوهش­های نوین روانشناختی. 13(52): 169-197.
یزدان‌بخش، کامران؛ کرمی، جهانگیر و دریکوند، فتانه. (1399). اثربخشی درمان متمرکز بر شفقت بر تنظیم شناختی هیجان دختران دانش‌آموز قلدر. مجله مطالعات روانشناختی . 16(1): 123-107.
Anderson, D. M., & Bekhet, A. (2019). Psychometric properties of the positive thinking skills scale among college students. Archives of Psychiatric Nursing, 33(1): 65-69.
Bakker, A. M., Cox, D. W., Hubley, A. M., & Owens, R. L. (2019).  Emotion regulation as a mediator of self-compassion and depressive symptoms in recurrent depression. Mindfulness, 10(6):1169-80.
Chang, Sh., Shu, Y., Wang, Ch., & Chen, M. (2020). Cyber-entrepreneurship as an innovative orientation: Does positive thinking moderate the relationship between cyber-entrepreneurial self-efficacy and cyber-entrepreneurial intentions in Non-IT students. Computers in Human Behavior, 107 (2): 1-8.
Curtiss, J., Klemanski, D. H., Andrews, L., Ito, M., & Hofmann, S. G. (2017). The conditional process model of mindfulness and emotion regulation: An empirical test. Journal of Affective Disorders. 212:93-100.
Fidell, L. S., & Tabachnick, B. G. (2003). Preparatory Data Analysis. Handbook of Psychology              doi:10.1002/0471264385.wei0205.                                                                     
Finlay‐Jones, A. L. (2017). The relevance of self‐compassion as an intervention target in mood and anxiety disorders: A narrative review based on an emotion regulation framework. Clinical Psychologist, 21(2):90-103.
Foroughi, A., Azar, Gh., parvizifard, A., Khanjani, S., & Sadeghi, Kh.  (2019). Psychometric properties of the persian version of the southampton mindfulness questionnaire. Journal of Clinical Psychology, 11(2): 33-39. [Text in Persian]
Ghardaghi, A., & Bagherzadeh Ahmadabad, M. (2018). The role of mindfulness, self-compassion and cognitive emotion regulation in prediction of marital satisfaction. Journal of Modern Psychological Research, 13(52): 169-197. [Text in Persian]
Henriksen, D., Richardson, C., & Shack, K. (2020). Mindfulness and creativity: Implications for thinking and learning. Thinking skills and creativity, doi: 10.1016/j.tsc.2020.100689
Iani, L., Lauriola, M., Chiesa, A., & Cafaro, V. (2018). Associations between mindfulness and emotion regulation: The key role of describing and non-reactivity. Mindfulness, 10(2), 366–375. doi:10.1007/s12671-018-0981-5
Karing, C., & Beelmann, A. (2019). Cognitive emotional regulation strategies: Potential mediators in the relationship between mindfulness, emotional exhaustion, and satisfaction? Mindfulness, 10(3):459-68.
Khatibi, M., & Yousefi, F. (2020). The relationship between students' mindfulness and social behavior: the mediating role of cognitive emotion regulation strategies, Quarterly Journal of Woman & Society, 11(1): 219-240. [Text in Persian]
Lilja, J. L., Frodi-Lundgren, A., Hanse, J. J., Josefsson, T., Lundh, L.-G., Sköld, C., Broberg, A. G. (2011). Five facets mindfulness questionnaire—reliability and factor structure: A Swedish Version. Cognitive Behaviour Therapy, 40(4), 291–303. doi:10.1080/16506073.2011.580367
Linardon, J. (2020). Can acceptance, mindfulness, and self-compassion be learned by smartphone apps? A systematic and meta-analytic review of randomized controlled trials. Behavior Therapy, 51(4):646-58.
Ma, Y., & Fang, S. (2019). Adolescents’ mindfulness and psychological distress: The mediating role of emotion regulation. Frontiers in Psychology. 10(3): 1-10.
Malik, S., & Perveen, A. (2021). Mindfulness and anxiety among university students: Moderating role of cognitive emotion regulation. Current Psychology.  DOI: 10.1007/s12144-021-01906-1
 Neff, K. D. (2003). The development and validation of a scale to measure self-compassion. Self and identity, 2(3), 223-250.
Nieto, M. T., Rey Peña, L., Álvarez, N (2020). Validation of the Spanish Version of the cognitive emotion regulation questionnaire in adolescents. Psicothema. DOI: 10.7334/psicothema2019.156
Sajjadian, I. (2015). Psychometric Properties of the Five Facet Mindfulness Questionnaire
in People. Journal of Research in Cognitive and Behavioral Science, 2(9): 23-40. [Text in Persian]
Shafiee, I., Bahrami, H &Hatami, H. (2019). The effectiveness of positive thinking training on cognitive regulation of emotion and academic procrastination in students. Journal of Research in Educational Science, 13 (47): 23-40. [Text in Persian]
Sirois, F. M., Nauts, S., & Molnar, D. S. (2019). Self-compassion and bedtime procrastination: an emotion regulation perspective. Mindfulness, 10(3):434-45.
Tamannaeifar, Sh., Asgharnezhad Farid, A., Mirzaee, M., & Soleimani, M. (2015). Psychometric characteristics of Five Facet Mindfulness Questionnaire, Devlopmental Psychology, 12(47): 321-329. [Text in Persian]
Van der Gucht, K., Takano, K., Labarque, V., Vandenabeele, K., Nolf, N., Kuylen, S., Raes, F. (2017). A mindfulness-based intervention for adolescents and young adults after cancer treatment: effects on quality of life, emotional distress, and cognitive vulnerability. Journal of Adolescent and Young Adult Oncology, 6(2), 307–317. doi:10.1089/jayao.2016.0070
Yazdanbakhsh, K., Karami, J., & Derikvand, F. (2020). Effectiveness of compassion-focused therapy on cognitive emotion regulation in bulling girl students. Psychological Studies, 16(1): 108-122. [Text in Persian]
Zafari, Sh., & Khademi Eshkezari, M. (2020). The structural model of the role of cognitive emotion regulation strategies, mindfulness and perfectionism in predicting emotional problems in students. Journal of Psychological Science, 19(87): 321-328. [Text in Persian]