تأثیر مداخله چندوجهی در سطوح مختلف کودک، والدین، و همسالان بر بهبود حافظه فعال کودکان مبتلا به اختلال نارسایی ‌توجه/ فزون‌کنشی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای روانشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

2 دانشیار گروه روانشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

3 استاد گروه روانشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر مداخله چندوجهی درسطوح مختلف کودک، والدین، وهمسالان بر بهبود حافظه فعال کودکان مبتلا به اختلال نارسایی ­توجه/ فزون­کنشی بود. روش پژوهش نیمه تجربی، با مراحل پیش و پس­آزمون بود. جامعه آماری پژوهش کلیه پسران با علائم اختلال نارسایی توجه/فزون‌کنشی‌ 6 تا 9 سال شهر کرمانشاه درسال تحصیلی 98-97 بود که از بین آن­ها به روش نمونه‌گیری خوشه­ای، تعداد 30 دانش‌آموز با تشخیص اختلال نارسایی توجه/ فزون‌کنشی‌مبتنی برمصاحبه بالینی ساختاریافته ازملاک­های موجود درچهارمین ویرایش راهنمای تشخیصی و آماری اختلال‌های روانی سادوک و سادوک و تایید روانپزشک انتخاب شده، و به روش تصادفی در دو گروه 15 نفری آزمایش وکنترل  قرار گرفتند. انتخاب تصادفی همسالان وهمچنین والدین کودکان گروه ازمایش درسطوح دیگر برنامه آموزشی قرارداشتند. درگروه ازمایش کودکان دارای اختلال برنامه آموزش کنش­های اجرایی، و برای کودکان عادی همسال آموزش مهارت­های ارتباطی و برای والدین آموزش تغییر رفتار فرزندپروری و ارتباطی انجام شد دراین پژوهش نرم‌افزار سنجش حافظه فعال دانیمن و کارپنتر در دومرحله اجرا شد. تجزیه و تحلیل داده­ها با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس انجام شد. یافته‌ها نشان داد که آموزش تلفیقی چندوجهی باعث بهبود حافظه فعال و اندوزش گروه ازمایش شد، ولی بر پردازش آن­ها تاثیر ‌معنی‌داری نداشت. فراهم کردن بستر مناسب از طریق آموزش خانواده و همسالان و آموزش همزمان کنش‌های اجرایی به موثر بودن این تلفیق کمک کرد. پیشنهاد ‌می‌شود در درمان کودکان با اختلال نارسایی توجه/فزون‌کنشی از روش­های چندوجهی استفاده شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The effect of multidisciplinary intervention at different levels of children, parents, and peers on improving working memory of children with Attention Deficit / Hyperactivity Disorder

نویسندگان [English]

  • Pegah Azadimanesh 1
  • Abbasali Hosein khanzade 2
  • Abbas Abolghasemi 3
1 PHD Student of Psychology, Faculty of Literature and Humanities, University of Guilan, Rasht, Iran
2 Associate Professor, Department of Psychology, Faculty of Literature and Humanities, University of Guilan, Rasht, Iran
3 Professor of Psychology, Faculty of Literature and Humanities, University of Guilan, Rasht, Iran
چکیده [English]

The aim of this study was to determine the effectiveness of multidimensional intervention in three levels of executive functions training to Children with Attention Deficit /Hyperactivity Disorder, communication skills to peers, and behavior change strategies to parents on Working Memory. The research method was quasi-experimental with pre and post-test stages. The statistical population of the study was all boys with symptoms of ADHD, 6 to 9 years old in Kermanshah in the academic year of 2019. that among them by cluster sampling method, 30 students who were diagnosed ADHD were selected based on a questionnaire and clinical interview from fourth edition of the Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders of Sadock and Sadock and approval by a psychiatrist, and by random cluster sampling method were divided into two groups of 15 people (experimental group and control group). In the experimental group of children with disorder, the executive functions training program, for normal peer children, communication skills training and for parents, learning to change parenting and communication behaviors was performed. In this study Daneman & Carpenter working memory software was implemented in two stages. Data were analyzed using analysis of covariance. The results showed that integrated multidisciplinary education improved working memory and retention but had no significant effect on their processing. Creating the right context through family and peer education and the simultaneous teaching of executive functions has contributed to the effectiveness of this integration. It is suggested that in the treatment of children with ADHD, multifaceted methods be used.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Attention Deficit/Hyperactivity Disorder
  • behavior change of parents
  • executive functions
  • communication skills with peers
  • working memory

مراجع

اصغری نکاح، سید محسن (1389). کاربردهای آموزشی - ترمیمی بازی‌های بومی ایران در آموزش و توان‌بخشی کودکان دارای نیازهای ویژه. تعلیم و تربیت استثنایی، 90 (13) 3-15.
اصغری نکاح، سیدمحسن و عابدی، زهره (1393). بررسی اثربخشی بازی‌درمانی مبتنی بر کارکردهای اجرایی بر بهبود بازداری پاسخ، برنامه­ریزی و حافظه کاری کودکان دارای اختلال نقص توجه/ بیش­فعالی. فصلنامه روانشناسی شناختی، 2 (1)، 51-41.
 حسین خانزاده، عباسعلی (1388). آموزش مهارت‌های اجتماعی برای کودکان و نوجوانان. تهران: رشد فرهنگ.
علیزاده، حمید (1389). بررسی میزان شیوع و ویژگی­های جمعیت­ شناختی دانش­آموزان دارای اختلال نارسایی نوجه/بیش­فعالی در مدارس سما در استان خراسان جنوبی. تعلیم و تربیت استثنایی، 103.(5): 12-18.
کارتلج، گوندولین و میلبرن، جوآن فلوز (1992). آموزش مهارت‌های اجتماعی به کودکان، ترجمه نظری نژاد 1385، مشهد: آستان قدس رضوی.
فیض اللهی، جلال.، صادقی، مسعود و رضایی، فاطمه (1399). تاثیر بازی درمانی شناختی رفتاری و تلفیق آن با آموزش مدیریت والدین بر علائم نارسایی توجه – بیش فعالی کودکان بیش فعال 7-11 سال: یک مطالعه نیمه آزمایشی. مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان. 19، (2): 172-155.
مجتبی­زاده، محمد (1385). بررسی رابطه بین حافظه فعال، میزان اضطراب و پیشرفت تحصیلی در بین دانش‌آموزان پسر سال سوم دبیرستان‌های شهر زنجان. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روانشناسی، دانشگاه علامه طباطبایی.
Abikoff, H.B. Thompson, M. Laver‐Bradbury, C. Long, N. Forehand, R.L. Miller Brotman, L. Sonuga‐Barke, E. (2015). Parent training for preschool ADHD: A randomized controlled trial of specialized and generic programs. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 56(6), 618-631.
Alizade, H. (2009). Prevalence and demographic characteristics of students with ADHD in Sama schools in South Khorasan province. Journal of Education and Training for Special, 103. (Text in Persian).
Asgari Nekah, S.M. Abedi, Z. (2014). The effectiveness of executive functions based play therapy on improving response inhibition, planning and working memory in children with Attention Deficit Hyperactivity Disorder. Journal of Cognitive Psychology, 2 (1) :41-51. (Text in Persian).
Asghari Nekah, S.M. (2009). Educational use- the repair of native Iranian games in education and rehabilitation of children with special needs. Journal of Exceptional Education, 13 (90): 3-15. (Text in Persian).
Batson, M. Elliott, S. Lam, G. Seimears, N. (2017). Social skills interventions for adolescents with ASD, ADHD, and Other Comorbidities. School of Occupational Masters Capstone Projects. http://soundideas.pugetsound.edu/ot_capstone/24 
Cartledge, G. Milburn, J. (1992). Teaching social skills to children. Translated by Nazarinezhad. Mashhad: Astan Quds Razavi Publications. (Text in Persian).
Chesterfield, J.A. Porzig-Drummond, R. Stevenson, R.J. Stevenson, C.S. (2020). Evaluating a brief behavioral parenting program for parents of school-aged children with ADHD. Parenting: Science and Practice, https://doi.org/10.1080/15295192.2020.1777783
Daneman, M. Carpenter, P.A. (1980). Individual differences in working memory and reading. Journal of Verbal Learning and Verbal Behavior, 19(4): 450-466.
Dentz, A. Guay, M.c. Parent, l.  Romo, L. (2020). Working memory training for adults with ADHD. Journal of Attention Disorders. 24(6): 918-927.
Dovis, S. Maric, M. Prins, PJM. Oord, S. (2019). Does executive function capacity moderate the outcome of executive function training in children with ADHD? ADHD Attention Deficit and Hyperactivity Disorders. Advance online publication. https://doi.org/10.1007/s12402-019-00308-5
Feizollahi, J. Sadeghi, M. Rezaei, F. (2020). The effect of cognitive behavioral play therapy and its integration with parental management training on symptoms of ADHD in 7-11 years old children: A quasi-experimental study. Journal of Rafsanjan University of Medical Sciences.19(2): 155-172. (Text in Persian).
Hosein Khanzade, A.A. (2008). Social skills training for children and adolescents. Tehran: Roshde farhang publisher. (Text in Persian).
Luo, Y. Weibman, D. Halperin, J.M. Li, X. (2019). A review of heterogeneity in attention       deficit/hyperactivity disorder (ADHD). Frontiers in Human Neuroscience, 13, 42.
McLuckie, A. Landers, A.L. Rowbotham, M. Landine, J. Schwartz, MNg. (2018). Are parent- and teacher- reported executive function difficulties associated with parenting stress for children diagnosed with ADHD? Journal of Attention Disorders. doi: 10.1177/1087054718756196. Epub ahead of print. PMID: 29482475.
Mojtabazadeh, M. (2006). Investigating the relationship between working memory, anxiety and academic achievement among third year male high school students in Zanjan. Master Thesis. Faculty of psychology, Allameh Tabatabaei University. (Text in Persian).
Postorino, V. Sharp, W.G. McCracken, C.E. Bearss, K. Burrell, T.L. Evans, A.N.  Scahill, L. (2017). A systematic review and meta-analysis of parent training for disruptive behavior in children with autism spectrum disorder. Clinical Child and Family Psychology Review, 20(4), 391-402.
Rapport, M.D. Orban, S.A. Kofler, M.J. Friedman, L.M. (2013). Do programs designed to train working memory, other executive functions, and attention benefit children with ADHD? A meta-analytic review of cognitive, academic, and behavioral outcomes. Clinical Psychology Review, 33(8), 1237-1252.
Sibley, M.H. Rohde, L.A. Swanson, J.M. Hechtman, L.T. Molina, BSG. Mitchell, J.T. Arnold, L.E. Cay, A. Kennedy, T.M. Roy, A. Stehil, A. (2018).  Multimodal Treatment Study of Children with ADHD (MTA) Cooperative Group. Late-onset ADHD reconsidered with comprehensive repeated assessments between ages 10 and 25. American Journal of Psychiatry, 175(2), 140-149.
Silverstein, M.J. Faraone, S.V. Leon, T.L. Biederman, J. Spencer, T.J. Adler, L.A. (2020). The relationship between executive function deficits and DSM-5-defined ADHD symptoms. Journal of Attention Disorders, 24(1), 41-51.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار