اثربخشی بازتوانی شناختی مبتنی بر رایانه بر بهبود حافظه کاری و عملکردهای اجرایی بیماران زن مبتلا به مالتیپل اسکلروزیس

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روانشناسی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران

2 دانشیار گروه روان‌شناسی بالینی، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران

3 دانشیار گروه روان‌شناسی تربیتی، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران

4 استاد یار گروه روان‌شناسی بالینی، دانشگاه علوم پزشکی اراک، اراک، سمنان، ایران

چکیده

هدف از انجام این پژوهش بررسی اثربخشی بازتوانی شناختی مبتنی بر رایانه بر بهبود حافظه کاری و عملکرد اجرایی بیماران زن مبتلا به مالتیپل اسکلروزیس بود. در این مطالعه که با طرح پیش آزمون-پس آزمون با پیگیری دو ماهه اجرا شد؛ 36 زن مبتلا به ام اس با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به طور تصادفی در 3 گروه 12 نفره جایگزین شدند و گروه های آزمایش و پلاسیبو به ترتیب، تحت آموزش توان بخشی شناختی مبتنی بر رایانه و توان بخشی فیزیکی قرار گرفتند و گروه گواه نیز مداخله ای دریافت نکرد. کلیه شرکت کنندگان جلسه اول و آخر توسط آزمون های ویسکانسین و پاسات ارزیابی شدند. پژوهش در مدت 21 جلسه و در شهر اراک اجرا و داده ها با مدل تحلیل واریانس چند متغیره با اندازه گیری مکرر توسط نرم افزار SPSS-24 تحلیل شدند. یافته ها حاکی از آن بود که اثر اصلی عامل زمان(پیش آزمون، پس آزمون، پیگیری) بر نمرات حافظه کاری و عملکرد اجرایی معنادار است.همچنین اثر تعامل زمان در گروه بر نمرات حافظه کاری و عملکرد اجرایی معنادار می باشد. نتیجه گرفته می شود بازتوانی شناختی مبتنی بر رایانه بر بهبود عملکردهای اجرایی بیماران زن مبتلا به مالتیپل اسکلروزیس اثربخش است؛ لذا توصیه می شود این مداخله در مراکز درمانی در کنار سایر روشهای درمانی به کار گرفته شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The effectiveness of computer-based cognitive rehabilitation on improvement of working memory and executive functions among women with multiple sclerosis

نویسندگان [English]

  • mehri Rahmani 1
  • Isaac Rahimian boogar 2
  • Siavash Talepasand 3
  • Mostafa Nokani 4
1 Department of Psychology, Faculty of Mahdishahr Psychology and Educational Sciences, Semnan University, Semnan, Iran
2 Department of Clinical Psychology, Faculty of Mahdishahr Psychology and Educational Sciences , Semnan University, Semnan, Iran
3 Faculty of Psychology and Educational Sciences, Semnan University, Semnan, Iran
4 Department of Clinical Psychology, Faculty of Medical Science , Arak University, Arak, Iran
چکیده [English]

The aim of this study was to investigate the effectiveness of computer-based cognitive rehabilitation on improvement of working memory and executive function among female patients with relapsing-remitting multiple sclerosis. In the semi-experimental research design with pre/post-test and two months follow up with control group; 36 women with multiple sclerosis were selected through available sampling. Then they were randomly assigned into three groups (each group including 12 subjects). The experimental group was trained by computer-based cognitive rehabilitation; the Placebo group received physical rehabilitation intervention, and the control group received no intervention. All participants were evaluated in the first and the last sessions by the Wisconsin and PASAT Tests. The investigation was done during 21 sessions (5 months) in Arak city. Data was analyzed by multivariate analysis with repeated measures and with SPSS-24 software.
Results showed that the main effect of time (pretest, post-test, follow up) is significant on working memory and executive function scores. Also the effect of time interaction in a group is significant on working memory and executive function scores.
It is concluded that the computer-based cognitive rehabilitation is effective on improvement of executive functions of female patients with multiple sclerosis. Therefore, it is recommended to use this therapeutic intervention in clinical centers in conjunction with other methods.

کلیدواژه‌ها [English]

  • "cognitive rehabilitation"
  • "executive function"
  • "working memory"
  • " multiple sclerosis'

مراجع

پیوسته‌گر، مهرانگیز.، بنی‌جمالی، شکوه السادات.، دادخواه، اصغر و محمدخانی، آیدا (1393). اثربخشی روش توانبخشی روانی دوسا بر رفتارهای کلیشه‌ای کودکان مبتلا به اتیسم، فصلنامه مطالعات روان‌شناختی، 10(2): 7-26.
درویزه، زهرا و حسینی، سوده(1394). بررسی تأثیر القای استرس بر ظرفیت حافظه کاری، فصلنامه مطالعات روا‌ن‌شناختی، 11(4): 56-38.
زندی‌پور، طیبه (1388). نگرش بیماران مبتلا به MS نسبت به کیّفیت زندگی خویش و خدمات مشاوره و روان شناسی، فصلنامه مطالعات روانشناختی،5(2): 89.-116.
قائدی ،غلامحسین .، خلیلی، محسن .، افشین مجد، سیامک.، رحمتی، بتول و کرمی، منیژه (1396). اثر بخشی مداخله آموزشی شناختی کامپیوتری در بهبود و ارتقای حافظه، توجه و کارکردهای اجرایی در فرزندان جانبازان در حال تحصیل در دانشگاه شاهد. فصلنامه دانشور پژشکی،24(131): 31-44.
نادری، نصرا (1375). بررسی پردازش اطلاعات و عملکردهای نوروپسیکولوژی مبتلایان به اختلال وسواس فکری عملی، پایان نامه کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی، انستیتو روان پزشکی، تهران.
نظربلند، ندا (1384).بررسی واکنش‌های فیزیولوژیک به استرس براساس فعالیت سیستم‌های مغزی رفتاری، پایان نامة کارشناسی ارشد روان‌شناسی، دانشکدة علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس ،تهران.
Baddeley, A. (2003). Working memory:looking back and looking forward. Nature reviews neuroscience, 4(10): 829-839.
Bellucci, D. M., Glaberman, K., & Haslam, N. (2003). Computer-assisted cognitive rehabilitation reduces negative symptoms in the severely mentally ill. Schizophrenia research, 59(2): 225-232.
Benedict, R. H., Cookfair, D., Gavett, R., Gunther, M., Munschauer, F., Garg, N., & Weinstock-Guttman, B. (2006).Validity of the minimal assessment of cognitive function in multiple sclerosis (MACFIMS). Journal of the International Neuropsychological Society, 12(04): 549-558.
Brissart, H., Leroy, M., Morele, E., Baumann, C., Spitz, E., & Debouverie, M.(2013).Cognitive rehabilitation in multiple sclerosis. Neurocase, 19(6): 553-565.
Campbell, J., Cercignani, M., Langdon, D., & Rashid, W. (2015). Cognitive Rehabilitation In Multiple Sclerosis.
Chiaravalloti, N. D., & DeLuca, J. (2008). Cognitive impairment in multiple sclerosis. The Lancet Neurology, 7(12), 1139-1151.
Cortese, S., Ferrin, M., Brandeis, D., Buitelaar, J., Daley, D., Dittmann, R. W., & Zuddas, A. (2015). Cognitive training for attention-deficit/hyperactivity disorder: meta-analysis of clinical and neuropsychological outcomes from randomized controlled trials. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 54(3): 164-174.
DeRosnay, M., Harris, PL.,& Pons, F.(2008).Emotional understanding and developmental psychopathology in young children. In Sharp C, Fonagy P, Goodyer I(Eds.).Social cognition and developmental psychopathology. 2nd. England: Oxford University Press.
Dervizeh, Z., & Hosseini, S. (2015). Investigating the effect of stress induction on working memory capacity. Psychological studies, 11 (4):37-56, (Text in Persian).
Ferreira, M. (2010). Cognitive deficits in multiple sclerosis: Asystematic review. Arq Neuropsiquiatr, 68(4): 632-641.
Fink, F., Rischkau, E., Butt, M., Klein, J., Eling, P., & Hildebrandt, H.(2010).Efficacy of an executive function intervention program in MS: a placebo-controlled and pseudo-randomised trial. Multiple Sclerosis.
Flavia, M., Stampatori, C., Zanotti, D., Parrinello, G., & Capra, R.(2010).Efficacy and specificity of intensive cognitive rehabilitation of attention and executive functions in multiple sclerosis. Journal of the neurological sciences, 288(1): 101-105.
Ghaedi, GH., khalili, M., Afshinmajd, S., Rahmati,B.,  Karami, M.(2016). Effectiveness of the Computer based Cognitive Training Intervention on Improvement of Memory, Attention and Executive Functions in Veteran's Children are studying at the University of Shahed.Bimonthly Official Publication Medical Daneshvar .Accepted and waiting for the final edition for printing, (Text in Persian).
Huseby, E., Kamimura ,D., Arima ,Y., Parello, CS., Sasaki, K., &Murakami. (2015). Role of T cell-glial cell interactions in creating and amplifying central nervous system inflammation and multiple sclerosis disease symptoms. Front Cell Neurosci, 5(9): 295-298.
Klund, M. J. J. (2008). Reliability and validity of the Captain's Log: cognitive training system-visual skills module. University of Wisconsin--Madison.
Lezak, M. (1995). Neuropsychological assessment. New York: Oxford University Press.
Litvan, I., & Grafman., J. (1998). Multiple memory deficits in patients with multiple sclerosis: exploring the working memory system. Archives of Neurology, 45(6): 607-610.
Lovaasen, K. R.(2016).ICD-10-CM/PCS Coding: Theory and Practice, 2017 Edition-E-Book: Elsevier Health Sciences.
Lublin, F. D., & Reingold, S. C.(1996). Defining the clinical course of multiple sclerosis results of an international survey. Neurology, 46(4): 907-911.
Mattioli, F., Stampatori, C., Bellomi, F., & Capra, R. (2011). Natalizumab efficacy on cognitive impairment in MS. Neurological Sciences, 31(3): 321-323.
Mazmanian, P. E., Kreutzer, J. S., Devany, C. W., & Martin, K. O. (1993). A survey of accredited and other rehabilitation facilities: education, training and cognitive rehabilitation in brain-injury programmes. Brain injury, 7(4): 319-331.
Naderi, N .(1996). Information processing and some neuropsychological functions of people with obsessive-compulsive disorder.MSc Clinical Psychology, Faculty of Psychiatry, Tehran.
Organization, W. H. (2008). Atlas: multiple sclerosis resources in the world 2008.
Pelosi, L., Geesken, J., Holly, M., Hayward, M., & Blumhardt, L. (1997). Working memory impairment in early multiple sclerosis. Evidence from an event-related potential study of patients with clinically isolated myelopathy. Brain, 120(11): 2039-2058.
Peyvastenegar , M., Banijamali , S., Dadkhah, A., & Mohammadkhani, A.(2014).Effectiveness of psychological Dusa on stereotypic behaviors in children with autism. Psychological Studies, 10(2): 7-26, (Text in Persian).
Rabiner, D. L., Murray, D. W., Skinner, A. T., & Malone, P. S. (2010). A randomized trial of two promising computer-based interventions for students with attention difficulties. Journal of abnormal child psychology, 38(1): 131-142.
Rahn, K., Slusher , B., & Kaplin, A.(2012).Cognitive impairment in multiple sclerosis: A forgotten disability remembered. Cerebrum, 14.
Rao SM, L. G., Ellington L, Nauertz T, Bernardin L, Unverzagt F.(1991b).Cognitive dysfunction in multiple sclerosis. II. Impact on employment and social functioning. Neurology, 41(5): 692-696.
Sandford, J., Browne, R., & Turner, A.(1996).The Captain’s log cognitive training system. Computer software. Richmond, VA: Brain Train.
Shatil, E., Metzer, A., Horvitz, O., & Miller, A. (2010). Home-based personalized cognitive training in MS patients: a study of adherence and cognitive performance. NeuroRehabilitation, 26(2): 143-153.
Sohlberg, M., & Mateer ,CA. (2001). Cognitive rehabilitation: An integrative neuropsychological approach. New York: The Guilford Press.
Strauss, E., Sherman, E. M., & Spreen, O.(2006).A compendium of neuropsychological tests: Administration, norms, and commentary: American Chemical Society.
Tinius, T. P., & Tinius, K. A. (2002). Changes after EEG biofeedback and cognitive retraining in adults with mild traumatic brain injury and attention deficit hyperactivity disorder. Journal of Neurotherapy, 4(2): 27-44.
Tombaugh, T. N. (2006). A comprehensive review of the paced auditory serial addition test(PASAT). Archives of Clinical Neuropsychology, 21(1): 53-76.
Vogt, A., Kappos, L., Calabrese, P., Stöcklin, M., Gschwind, L., Opwis, K., & Penner, I.-K.(2009). Working memory training in patients with multiple sclerosis–comparison of two different training schedules. Restorative neurology and neuroscience, 27(3): 225-235.
Zandipour, i. (2008). Attitude of patients with MS compared to their quality of life and a counseling and psychology. Psychological Studies, 5(2): 89-116 (Text in Persian).

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار